Monday, June 30, 2008
Sunday, June 29, 2008
Ένας κοσμολογικός μύθος από την εισαγωγή της Ελεωνόρας Σκουτέρη -Διδασκάλου στο βιβλίο Γυναίκες του Ήλιου
Οι Καρράρου διηγούνται πως στην Πρώτη Αρχή, όταν η γη ήταν σκοτεινή και σιωπηλή και τίποτε δεν σάλευε πάνω στη στείρα της επι¬φάνεια, σε μια Βαθιά σπηλιά του τόπου που μετά τον είπαν Νουλλάρμπορ, κοιμόταν μια πανέμορφη γυναίκα, η Ήλιος. Τότε ο Μεγάλος Πατέρας, το παντοδύναμο Πνεύμα Μπαϊάμι, που αλλού τον λένε Μπούντζιι αλλού Ντουρράμουλαν, την ξύπνησε απαλά και της είπε να Βγει απ' τη σπηλιά της και να δώσει ζωή στο Σύμπαν. Η Μητέρα Ήλιος άνοιξε τα μάτια της και το σκοτάδι χάθηκε πάνω από τη γη. Ανάσανε σαν αεράκι κι όλα γύρω ρίγησαν και ζωντάνεψαν. Η Μητέρα Ήλιος ξεκίνησε το Μεγάλο Ταξίδι. Διέσχισε τη σιείρα γη από ανατολή σε δύση κι από βορρά σε νότο κι απ' όπου περνούσε οι γλυκές της ακτίνες άγγιζαν το χώμα και φύτρωναν χόρτα, θάμνοι και δέντρα κι όλα βλάσταιναν. Στις βαθιές σπηλιές της γης η Ήλιος βρήκε πλάσματα να κοιμούνται από πάντα κι αυτά, όπως εκείνη, και τα ξύπνησε. Κέντρισε τη ζωή σε κάθε είδους έντομο και πετούμενο και τους είπε να απλωθούν στα χόρτα και στα δέντρα. Μετά ξύπνησε τα φίδια, τις σαύρες και τα άλλα ερπετά και βγήκαν κι αυτά απ' τις φωλιές τους και σύρθηκαν πάνω στη γη. Πίσω τους άρχισαν να ρέουν ποτάμια και στα πλούσια νερά τους ζωντάνεψαν όλα τα πλάσματα της υδάτινης ζωής. Τελευταία κάλεσε τα ζώα, τα μαρσιποφόρα και τα άλλα ζωντανά να κάνουν κατοικία τους τη γη. Η Μητέρα Ήλιος δίδαξε σε όλα τα πλάσματα ότι οι μέρες θα αλλάζουν κάθε τόσο και θα γίνονται από ξερές υγρές και από κρύες ζεστές, κι έτσι δημιούργησε τις εποχές. Μια μέρα, εκεί που τα ζώα, τα έντομα και τα πουλιά και τα άλλα ζωντανά την κοίταζαν, η Ήλιος υψώθηκε και ταξίδεψε μακριά στον ουρανό προς τη δύση, κι εκεί όπου ο ουρανός έγινε κατακόκκινος, βυθίστηκε και χάθηκε και πάνω στη γη έπεσε πάλι βαθύ σκοτάδι. Τα ζωντανά ξαφνιάστηκαν και κούρνιασαν όλα μαζί φοβισμένα. Όμως σε λίγο ο ουρανός άρχισε να αχνοφέγγει στον ορίζοντα κι η Ήλιος ξεπρόβαλε στην ανατολή χαμογελώντας. Έτσι με το ουράνιο ταξίδι της η Μητέρα Ήλιος χάρισε τον χρόνο της ζωής και τον χρόνο της ανάπαυσης σε όλα τα ζωντανά.
Όσο για το πώς έγιναν από την Ήλιο οι γυναίκες, λένε πως είχαν περάσει χιλιάδες και χιλιάδες χρόνια του Ονειρόχρονου και τα ζώα πεθύμησαν την Ήλιο κι αυτή τότε αποφάσισε να επιστρέψει στη γη και να χαρίσει στο καθένα ό,τι ζητούσε: το καγκουρό ήθελε να τρέχει σα να πετά, η φώκια να σχίζει το νερό, η σαύρα ήθελε φτερά κι ο πλατύποδας κάτι απ' όλα. Μετά η Ήλιος, η Γυί, ανέβηκε στον ουρανό όπου κοιμόταν ο Άντρας που ήταν μόνος και που δεν έμοιαζε με κανένα άλλο της πλάσμα. Έβαλε τότε όλες της τις δυνάμεις σ' ένα λουλούδι κι όταν ο Άντρας ξύπνησε και μαζεύτηκαν όλα τα ζώα να τον καλωσορίσουν, το λουλούδι μεταμορφώθηκε μπροστά στα μάτια τους κι έγινε γυναίκα. Έτσι όλα πήραν τη θέση τους στο Μεγάλο Σχέδιο του Κόσμου.
Στον Ονειρόχρονο το τότε και τώρα, το επέκεινα και το εδώ, η ανατολή και η δύση, οι δημιουργοί και τα δημιουργήματα τους, οι θεοί και τα ζωντανά του ουρανού, της γης και των υδάτων, οι άνθρωποι και τα ζώα, οι άντρες και οι γυναίκες υπάρχουν επειδή το ένα παίρνει ζωή από το άλλο, επειδή το κάθε ένα δίνει νόημα σε όλα τα άλλα.
Όσο για το πώς έγιναν από την Ήλιο οι γυναίκες, λένε πως είχαν περάσει χιλιάδες και χιλιάδες χρόνια του Ονειρόχρονου και τα ζώα πεθύμησαν την Ήλιο κι αυτή τότε αποφάσισε να επιστρέψει στη γη και να χαρίσει στο καθένα ό,τι ζητούσε: το καγκουρό ήθελε να τρέχει σα να πετά, η φώκια να σχίζει το νερό, η σαύρα ήθελε φτερά κι ο πλατύποδας κάτι απ' όλα. Μετά η Ήλιος, η Γυί, ανέβηκε στον ουρανό όπου κοιμόταν ο Άντρας που ήταν μόνος και που δεν έμοιαζε με κανένα άλλο της πλάσμα. Έβαλε τότε όλες της τις δυνάμεις σ' ένα λουλούδι κι όταν ο Άντρας ξύπνησε και μαζεύτηκαν όλα τα ζώα να τον καλωσορίσουν, το λουλούδι μεταμορφώθηκε μπροστά στα μάτια τους κι έγινε γυναίκα. Έτσι όλα πήραν τη θέση τους στο Μεγάλο Σχέδιο του Κόσμου.
Στον Ονειρόχρονο το τότε και τώρα, το επέκεινα και το εδώ, η ανατολή και η δύση, οι δημιουργοί και τα δημιουργήματα τους, οι θεοί και τα ζωντανά του ουρανού, της γης και των υδάτων, οι άνθρωποι και τα ζώα, οι άντρες και οι γυναίκες υπάρχουν επειδή το ένα παίρνει ζωή από το άλλο, επειδή το κάθε ένα δίνει νόημα σε όλα τα άλλα.
Σύντομη ιστορική ανασκόπηση από την Γιώτα Κριλή
Γυναίκες του Ήλιου
Η εγκαθίδρυση της βρετανικής αποικιοκρατίας στην Αυστραλία, στηρίχθηκε στο ιδεατό υπόβαθρο του Terra Nullius, βάση του οποίου η νέο-ανακαλυφθείσα χώρα, χαρακτηρίστηκε ως «γη ακατοίκητη», θεωρία που τέθηκε σε εφαρμογή και βασίστηκε στις εντυπώσεις που είχε αποκομίσει ο Sir Joseph Banks από το ταξίδι του με τον Captain Cook το 1770. Ο Banks παρατήρησε, ότι οι παράλιες περιοχές ήταν αραιοκατοικημένες από μικρές ομάδες ιθαγενών, που ζούσαν αποκλειστικά από το ψάρεμα και το κυνήγι – κι όχι από τη γεωργία. Μην έχοντας συναντήσει καλλιεργημένες εκτάσεις στα παράλια, υπέθεσε ότι δε θα υπήρχαν ούτε και στο εσωτερικό της ηπείρου συνεπώς δε θα υφίσταντο συνθήκες ανθρώπινης διαβίωσης. Έτσι οδηγήθηκε στο εσφαλμένο συμπέρασμα ότι η χώρα ήταν επί το πλείστο «ακατοίκητη» .
Βέβαια το 1788, οι πρώτοι άποικοι διαπίστωσαν ότι η χώρα ήταν κατοικημένη, αλλά λόγω των συμφερόντων που προέκυπταν, προτίμησαν να αψηφήσουν την αλήθεια, θεμελιώνοντας την αποικία παράνομα εις βάρος των ιθαγενών. Υπολογίζεται ότι την εποχή της εισβολής στην αυστραλιανή ήπειρο, κατοικούσαν περισσότερες από 500 φυλές γηγενών με διαφορετικές γλώσσες και κρατικές δικαιοδοσίες. Ήταν ολοφάνερο, ότι το Terra Nullius δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα, αλλά χρησιμοποιήθηκε ως πρόφαση για δύο λόγους. Αφ’ ενός, διευκόλυνε την προσάρτηση της χώρας στην Βρετανική Αυτοκρατορία και αφ’ ετέρου απάλλασσε τους αποικιοκράτες από την υποχρέωση για διαπραγματεύσεις κι αποζημιώσεις για την καταπάτηση γης των ιθαγενών.
Περαιτέρω, καθώς είναι γνωστό, τον περασμένο αιώνα τα εδαφικά συμφέροντα των αποικιοκρατών επεξηγούντο κι ενθαρρύνονταν και από τη θεωρία του κοινωνικού Δαρβινισμού που προϋπέθετε την εξέλιξη των κοινωνιών από πρωτόγονες σε σύγχρονες. Κατ’ αυτήν, η εκτόπιση κι ο αφανισμός των «πρωτόγονων» λαών, υπό την κυριαρχία κάποιων δήθεν ανώτερων πολιτισμών, θεωρούνταν αναπόφευκτα. Το γεγονός του αποδεκατισμού του ντόπιου πληθυσμού από τις βιαιοπραγίες και τις ασθένειες που εισήγαγαν στη χώρα οι αποικιοκράτες έγινε αποδεχτό ως μία ακόμη έκφανση του λεγόμενου φυσικού νόμου της επιβίωσης του ικανότερου, «survival of the fittest». Σήμερα υπολογίζεται ότι τα πρώτα εκατό χρόνια ο πληθυσμός των ιθαγενών της Αυστραλίας μειώθηκε από 750,000 στις 50,000 , ενώ οι γηγενείς της Τασμανίας εξοντώθηκαν σχεδόν εντελώς.
Αρχικά και μέχρι το 1822, οι βασιλικές διαταγές προς κάθε κυβερνήτη της Αυστραλίας, προέτρεπαν την καλλιέργεια φιλικών σχέσεων. Εν τω μεταξύ οι ιθαγενείς, που στην αρχή θεώρησαν την παρουσία των λευκών ως περαστική και προσωρινή, όταν αντιλήφθηκαν το μακροπρόθεσμο της εγκατάστασής τους, έκαναν προσπάθειες να συνυπάρξουν, εφαρμόζοντας την παραδοσιακή τους τακτική της συναλλαγής μέσω ανταπόδοσης. Συνηθισμένοι στην νομαδική ζωή και στην κοινή χρήση αγαθών αδυνατούσαν να κατανοήσουν τη συσσώρευση ιδιωτικής περιουσίας και την ιδιοτελή συμπεριφορά των αποίκων. Με την πάροδο του χρόνου κατάλαβαν ότι η συνύπαρξή τους με τους αποικιοκράτες θα ήταν εφικτή μόνο με το δικό τους υποβιβασμό σε υπηρέτες.
Παρόλα αυτά, ο ίδιος ο Captain Cook, αν και παρέβηκε τις επίσημες οδηγίες της αποστολής του διακηρύσσοντας την ήδη κατοικημένη Ανατολική Αυστραλία κτήση του βασιλέως Γεωργίου Γ’ χωρίς τη συγκατάθεση των ιθαγενών, τους περιγράφει στο ημερολόγιο του ως αξιοπρεπείς ανθρώπους:
«Μπορεί να δίνουν σε μερικούς την εντύπωση ότι είναι οι πιο άθλιοι άνθρωποι στον κόσμο, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο ευτυχισμένοι από τους Ευρωπαίους. Είναι επαρκείς, διότι τους είναι εντελώς άγνωστα τα πλεοναστικά και βασικά αγαθά, όπως και η χρήση τους, που τόσο πολύ επιδιώκονται στην Ευρώπη. Ζουν ήρεμα και δεν γνωρίζουν την ανισότητα. Προμηθεύονται όλα τα απαραίτητα από τη γη και τη θάλασσα, δεν επιθυμούν μεγαλοπρεπή σπίτια… απολαμβάνουν ένα ζεστό, όμορφο κλίμα και τον καθαρό αέρα. Έχουν ελάχιστη ανάγκη από ενδύματα και ο τρόπος ζωής τους φαίνεται πολύ λογικός…»
Τα πρώτα χρόνια της αποικιοκρατίας, μόνο κάποιες μικρές παραλιακές κι εύφορες εκτάσεις της απέραντης Αυστραλίας επήλθαν στην κατοχή των αποίκων. Οι ντόπιοι των περιοχών αυτών βρέθηκαν εκτοπισμένοι σε άγονα εδάφη, μέρη που ανήκαν σε άλλες φυλές οι οποίες δεν ήταν πάντα φιλικές μαζί τους. Συχνά υπέφεραν από υποσιτισμό, επιδιώκοντας πάντα την επιστροφή στους τόπους τους, όπου αφθονούσαν οι φυσικές τροφές και το κυνήγι. Αναγκαστικά κατέφευγαν σε αρπαγή προβάτων και τροφίμων, ήταν δε πάρα πολλοί εκείνοι που έχασαν τη ζωή τους σ’ αυτές τις εξορμήσεις από σφαίρες αποίκων.
Καθώς οι καταπατητές επέκτειναν την κατοχή τους στην υπόλοιπη χώρα, ακολούθησαν βίαιες συγκρούσεις, οι οποίες συνεχίστηκαν μέχρι και τη δεκαετία του 1920 και στάθηκαν ολέθριες για τους Αβορίγινες λόγω της άνισης θέσης τους απέναντι στα σύγχρονα όπλα. Στις παραμεθόριες περιοχές, οι άποικοι συνήθως αυτοδικούσαν. Έφταναν στο σημείο να αιχμαλωτίζουν ιθαγενείς και να τους χρησιμοποιούν ως σκλάβους, πουλώντας και κακοποιώντας τους, εφόσον τους αντιμετώπιζαν ως υπάνθρωπους. Γυναίκες και κορίτσια γίνονταν θύματα βιασμών, απαγωγών και συχνά χρησιμοποιούνταν ως σκλάβες και παλλακίδες. Η αντίσταση των ιθαγενών αντιμετωπιζόταν με οργανωμένες εκστρατείες αντιποίνων, οι οποίες κατέληγαν σε ομαδικές σφαγές. Συχνά οι καταπατητές δηλητηρίαζαν ακόμη και το νερό στις πηγές καθώς και τα τρόφιμα που τους έδιναν. Σήμερα οι συνέπειες αυτών των πράξεων θεωρούνται ως γενοκτονία από τους ιθαγενείς.
Ήταν λοιπόν επόμενο να μη γίνει από τους αποικιοκράτες καμιά προσπάθεια κατανόησης και μελέτης του ιδιόμορφου, πλούσιου κοινωνικού πολιτισμού των ιθαγενών που η προϊστορία τους ξεπερνά τα 40,000 χρόνια και παρουσιάζει ιδιαίτερη ζωτική και θρησκευτική σχέση με το φυσικό περιβάλλον. Παρόλο που η έκφραση του λόγου των ιθαγενών ήταν προφορική, η ιστορία και ο πολιτισμός τους έχουν «καταγραφεί» εικαστικά σε απεικονίσεις τοιχωμάτων σπηλαίων και βράχων, σε φλοιούς από δέντρα και σε ανάγλυφες ξύλινες ή πέτρινες παραστάσεις. Οι απεικονίσεις αυτές ενσάρκωναν τους μύθους της δημιουργίας – «Το Ονειρόχρονο» Τhe Dreamtime – όπως και τα μυστικά της θρησκείας τους. Αυτοί οι μύθοι συνέδεαν τη ζωή με το θάνατο και τα φυσικά φαινόμενα, εξασφαλίζοντας πνευματική και σωματική ισορροπία κι ευημερία. Αυτές οι ιστορίες θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με τις Βιβλικές παραβολές μόνο που οι «σελίδες» τους βρίσκονταν αποτυπωμένες στο γεωγραφικό, ζωτικό τους περιβάλλον, από την εποχή των Προγόνων.
Σταδιακά και κατά ένα μεγάλο βαθμό, οι αποικιοκράτες κατάφεραν να θέσουν υπό τον έλεγχο τους εκτοπισμένους ιθαγενείς κλίνοντάς τους σε καταυλισμούς, τα λεγόμενα ιεραποστολικά και κυβερνητικά κέντρα, τα οποία βρίσκονταν μακριά από τις πόλεις, αποκλείοντας τους την επαφή με λευκούς πολίτες. Πολλά από αυτά τα κέντρα χαρακτηρίστηκαν, εκ των υστέρων, ως «στρατόπεδα συγκεντρώσεως». Απαγόρευαν στους Αβορίγινους να μιλούν τη γλώσσα τους, να εξασκούν τα πατροπαράδοτα έθιμά τους και να ζουν μαζί με τα παιδιά τους. Δεν τους επέτρεπαν να κάνουν εξόδους, επισκέψεις συγγενών ή γάμο χωρίς την άδεια του διευθυντή. Τον προσηλυτισμό τους είχαν αναλάβει φανατικοί ιεραπόστολοι, από τους οποίους ένας σημαντικός αριθμός καταλόγιζε στους ιθαγενείς «σατανικές» ιδιότητες. Συνάμα εφαρμόστηκε και η πολιτική του παιδομαζώματος των μιγάδων, που συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του εξήντα, και στη Βόρεια Επικράτεια ως το 1976.
Υπολογίζεται ότι γύρω στις εκατό χιλιάδες παιδιά αποσπάστηκαν βίαια από τους γονείς τους. Η πολιτική αυτή αποσκοπούσε στην αποξένωση των παιδιών από τη δική τους παράδοση και την αφομοίωση και προσαρμογή στην κοινωνία των λευκών, που τα προόριζε ως υπηρέτες. «Οι υπάλληλοι της Κυβέρνησης θεωρητικολογούσαν ότι η βίαιη αρπαγή των μιγάδων παιδιών από τους ιθαγενείς γονείς και η τοποθέτησή τους στην υπηρεσία των λευκών, θα κατέληγε με τον καιρό στην αφομοίωσή τους.»
Δεν έλειψε βέβαια και κάποια μερίδα λευκών που αν και μειοψηφία έδειξε γνήσιο ενδιαφέρον για τη βελτίωση συνθηκών ζωής των ιθαγενών. Τα άτομα αυτά μελέτησαν τη γλώσσα των Αβορίγινων και αγωνίστηκαν για τα δικαιώματά τους. Δυστυχώς πολύ συχνά γίνονταν κι αυτοί οι ίδιοι στόχοι επίθεσης των αποίκων, οι οποίοι τους έβλεπαν ως παρίες, εφόσον επικρατούσε η άποψη ότι η εξόντωση τον ιθαγενών ήταν αναγκαία για την εξασφάλιση της μόνιμης εγκατάστασής τους στα εδάφη της Αυστραλίας. Ωστόσο, αν κι οι αγώνες αυτών των ατόμων δεν επέφεραν άμεσα αποτελέσματα, υπήρξαν σημαντικοί γιατί αποτελούσαν το μοναδικό φορέα πληροφόρησης. Κατάφερναν για παράδειγμα, με επιστολές τους στον τύπο, στις κρατικές αρχές, καθώς και στο Αποικιακό Γραφείο στο Λονδίνο, να εκθέτουν τις βιαιοπραγίες και τα εγκλήματα. Οι προσπάθειές τους τελικά ανταμείφθηκαν, όταν το 1935 κατόρθωσαν να ξεσηκώσουν την κοινή γνώμη ενάντια στις εκστρατείες αντιποίνων και να επιφέρουν την κατάργησή τους.
Η επιβίωση των ιθαγενών και του πολιτισμού τους οφείλεται στη μαχητικότητα των ίδιων, η οποία εκφράστηκε με διάφορους τρόπους, ακόμη και με σποραδικούς ανταρτοπόλεμους που συνεχίστηκαν μέχρι και τον εικοστό αιώνα.
Το 1938 στο Σύνδεϋ, πάνω από χίλιοι Αβορίγινοι κηρύσσουν «ήμερα πένθους» την 26η Ιανουαρίου, ημέρα γιορτής της εισβολής των λευκών, με πορεία διαμαρτυρίας για τα πολιτικά και εδαφικά τους δικαιώματα.
Το 1945 στη Δυτική Αυστραλία, έγινε η πρώτη απεργία για τις άθλιες συνθήκες εργασίας και τα ευτελή ημερομίσθια στην κτηνοτροφία.
Στη δεκαετία του εξήντα οι αγώνες τους καταξιώνονται, και με την εγκαθίδρυση της τηλεόρασης, αρχίζουν να προβάλλονται ζωντανοί μες στα σπίτια των λευκών και να επηρεάζουν την κοινή γνώμη. Τότε γίνονται και οι γνωστές περιοδείες για την ελευθερία, the freedom rides, στην Νέα Νότια Ουαλία.
Η καμπάνια για ν’ αναγνωριστούν ως Αυστραλοί πολίτες διαρκεί δέκα χρόνια και καταλήγει στην επιτυχία του δημοψηφίσματος του 1967 (90.77% ψήφησαν υπέρ) με το οποίο διαγράφτηκε από το σύνταγμα το άρθρο 127, το οποίο απέκλειε την καταγραφή των ιθαγενών στην απογραφή του πληθυσμού και το άρθρο 51 (xxvi), το οποίο απέκλειε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να θεσμοθετεί για τους ιθαγενείς.
Το 1972 στο προαύλιο της βουλής στην Καμπέρα, στήνεται μια τέντα, η οποία λειτουργεί ως Πρεσβεία των Αβορίγινων, με το σύνθημα «Ξένοι μες στην ίδια μας τη χώρα». Η Τέντα Πρεσβεία, Tent Embassy, βρίσκεται στο επίκεντρο ενδιαφέροντος των μέσων ενημέρωσης για πέντε μήνες.
Το 1976 η Φιλελεύθερη Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση του Συνασπισμού υπό την αιγίδα του Μάλκομ Φρέιζερ εισάγει το Νομοσχέδιο για τα εδαφικά δικαιώματα των ιθαγενών στην Βόρεια Επικράτεια The Aboriginal Land Rights (Northern Territory) act 1976, το οποίο έδωσε για πρώτη φορά το δικαίωμα στους ιθαγενείς να διεκδικήσουν τη γη που είχαν πατροπαράδοτα στην κατοχή τους. Έκτοτε περίπου το 50% εδαφών στη Βόρεια Επικράτεια έχουν περάσει την μαζική ιδιοκτησία των ιθαγενών, τα οποία χαρακτηρίζονται ως homelands - η χώρα των προγόνων.
Το 1988 και ενώ το κράτος γιορτάζει τα 200 χρόνια ιστορίας των λευκών στην Αυστραλία, οι ιθαγενείς οργανώνουν πορείες «πένθους» σ’ όλη τη χώρα.
Το 1990, έπειτα από μια μακρόχρονη διαδικασία στη βουλή θεσμοθετήθηκε από την κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος το Συμβούλιο ATSIC - Aboriginal and Torres Strait Islander Commission - το οποίο θεωρήθηκε ως ο πρώτος ουσιαστικός αντιπροσωπευτικός οργανισμός των ιθαγενών. Είχε βασική δομή 35 περιοχές ανά την Αυστραλία από τις οποίες εκλέγονταν τα 18 μέλη του. Ο διπλός ρόλος του ATSIC ως δημόσια υπηρεσία και ως υπερασπιστής δικαιωμάτων των ιθαγενών υπήρξε προβληματικός. Κατά συνέπεια, λειτούργησε αναγκαστικά μέσα σ’ ένα κλίμα κριτικής και συχνά θεωρήθηκε ως αποδιοπομπαίος τράγος για τα χρόνια προβλήματα των ιθαγενών. Τελικά, η φιλελεύθερη κυβέρνηση του John Howard το κατάργησε το 2004, χωρίς να συμβουλευτεί τους ιθαγενείς. Έπειτα δημιούργησε το Εθνικό Συμβούλιο Ιθαγενών, το οποίο έχει συμβουλευτικό ρόλο, τα μέλη του διορίζονται από την ίδια την κυβέρνηση και συνεδριάζει τέσσερις φορές το χρόνο. Πολλοί ιθαγενείς ηγέτες έχουν αρνηθεί να υπηρετήσουν σ’ αυτό το συμβούλιο.
Το 1992, μετά από δέκα χρόνια δικαστικού αγώνα για την αναγνώριση των εδαφικών τους δικαιωμάτων ο Eddie Mabo και οι συνεταίροι του κερδίζουν τη δίκη. Το Ανώτατο Δικαστήριο εκδίδει την απόφαση, The Mabo decision – με την οποία αναιρείται η θεωρία της «ακατοίκητης ηπείρου» Terra Nullius και αναγνωρίζεται ο τίτλος ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών που κατοικούν στα νησιά Mer. Η απόφαση αυτή φέρει ιστορική βαρύτητα, καθώς ύστερα από μια μακρόχρονη περίοδο διακοσίων χρόνων, αναγνωρίζεται επιτέλους ο τίτλος ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών από το επίσημο Αυστραλιανό κράτος. Πρέπει να σημειωθεί δε, ότι στις υπόλοιπες Αγγλικές αποικίες, όπως στην Αμερική, στη Νέα Ζηλανδία και στην Αφρική, ο τίτλος ιδιοκτησίας γης ιθαγενών αναγνωρίστηκε, εντός των χρονικών πλαισίων που διάρκεσε η συγκεκριμένη εισβολή.
Το 1993 η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος εισάγει το Νομοσχέδιο Ιθαγενούς Τίτλου για την αναγνώριση και προστασία του τίτλου ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών. Επίσης θέτει σε λειτουργία κατάλληλο μηχανισμό για την διεξαγωγή αναγνώρισης του τίτλου και ιδρύει Ταμείο που χρηματοδοτεί την εξαγορά γης προς «αποκατάσταση» των εδαφών, των οποίων οι τίτλοι ιδιοκτησίας έχουν καταλυθεί νομικά.
Το 1996, το Ανώτατο Δικαστήριο σε απόφασή του αποφαίνεται ότι με τον ισχύοντα νόμο, η μίσθωση ενοικίου κρατικών εδαφών σε γαιοκτήμονες, δεν αναιρεί τον ιθαγενή τίτλο. Έτσι επισφραγίζεται η νομική εγκυρότητα του τίτλου ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών κατοίκων της περιοχής Wik, καθώς και το δικαίωμα συνύπαρξης ιθαγενών και γαιοκτημόνων σε κρατικά εδάφη.
Ωστόσο η Φιλελεύθερη Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση του Συνασπισμού, που εκλέχθηκε το Μάρτη 1996, τηρεί αρνητική στάση προς την απόφαση Wik, απορρίπτοντας και πολλά από τα άρθρα του Νομοσχεδίου Ιθαγενούς Τίτλου. Έπειτα από μια αμφιλεγόμενη εκστρατεία ενάντια στον τίτλο ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών, τον Ιούλιο 1998, γίνεται τροποποίηση του Νομοσχεδίου, με σκοπό τον περιορισμό της έκτασης του στο ελάχιστο και προς όφελος των πλουσίων γαιοκτημόνων και των μεταλλευτικών εταιριών
«Δε συμμετείχαν οι Αβορίγινες στις διαπραγματεύσεις του νομοσχεδίου Wik. Αυτό που νομοθετήθηκε έγινε χωρίς τη συγκατάθεσή τους και για το καλό τους. Όπως τον παλιό, καλό καιρό. Και εκείνος που δεν παραδέχεται την ιστορία (ο πρωθυπουργός, John Howard) δε θα παραδεχτεί ότι το νομοσχέδιο του, το λεγόμενο σχέδιο των 10 όρων, είναι ένα ακόμα βήμα προς την περαιτέρω αποστέρηση των εδαφών τους.»
Ουσιαστικά, ο τίτλος ιδιοκτησίας πάτριας γης έχει ισχύ στις κρατικές εκείνες περιοχές που είναι ακατοίκητες και παραμένουν μισθωμένες κατά ένα μεγάλο μέρος με μακροπρόθεσμο ενοίκιο, σε πλούσιους γαιοκτήμονες και μεταλλευτικές εταιρίες.
Έχουν περάσει 15 χρόνια από τη δικαστική απόφαση The Mabo decision.
Τα πρώτα χρόνια οι εναγόμενοι πήγαιναν τις υποθέσεις στα δικαστήρια όπου οι διαδικασίες χρονοτριβούσαν και γίνονταν πολυδάπανες. Γενικά έχει διαπιστωθεί ότι τα δικαστήρια δεν είναι πρόθυμα ν’ αναγνωρίσουν εδαφικά δικαιώματα σύμφωνα με τον Ιθαγενή Τίτλο. Το Δεκέμβριο του 2002 το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την υπόθεση των Yorta Yorta στη Βικτωρία παρόλο που οι εναγόμενοι είχαν όλες τις ενδείξεις που χρειάζονταν για την αναγνώριση των εδαφικών τους δικαιωμάτων. Μολονότι, τον Οκτώβριο το 2004, έπειτα από δέκα χρόνια στα δικαστήρια και πολλές πολιτικές μάχες, το ομοσπονδιακό δικαστήριο αναγνώρισε τα εδαφικά δικαιώματα των κατοίκων Wik και Wik Way στο ακρωτήριο York στη βόρεια Αυστραλία.
Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο πολλές υποθέσεις προσδιορίζονται έξω από τα δικαστήρια μέσω διαπραγματεύσεων ανάμεσα στους διαφιλονικούμενους. Μερικές από αυτές τις υποθέσεις αφορούν μεγάλες εκτάσεις σε απομακρυσμένες περιοχές. Υπολογίζεται ότι πάνω από 100 νομικές αποφάσεις έχουν προσδιοριστεί από το 1992 μέχρι σήμερα (υπάρχουν άλλες 500 σε εκκρεμότητα) και το 80% έχουν επιτευχθεί μέσω διαπραγματεύσεων. Τα 2/3 από αυτές τις νομικές αποφάσεις διαπίστωσαν ότι ο Ιθαγενής Τίτλος δεν είχε καταλυθεί νομικά. Επιπρόσθετα, μόνο το ¼ από τις 100 νομικές αποφάσεις έχουν ωφελήσει οικονομικά τους ιθαγενείς και για πολλούς που είναι φτωχοί και ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές είναι δύσκολα να κάνουν τις απαιτούμενες διαπραγματεύσεις για τα εδαφικά τους δικαιώματα .
Είναι προφανές ότι η πολιτική της κυβέρνησης Howard επιδιώκει την πολιτική της αφομοίωσης των ιθαγενών. Δεν ενδιαφέρεται για τον παραδοσιακό τους πολιτισμό και τα εδαφικά τους δικαιώματα. Προωθεί «την πρακτική συνδιαλλαγή» η οποία βασίζεται στις «αμοιβαίες υποχρεώσεις». Δηλαδή, η χρηματοδότηση προγραμμάτων ή οτιδήποτε αρωγή προσφέρεται με όρους. Ο παραλήπτης ή οι παραλήπτες πρέπει να εγγυηθούν και ν’ αποδείξουν ότι θα χειριστούν τα ποσά σοφώς κι εμπράκτως. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτοί οι όροι δεν έχουν εφαρμοσθεί σε άλλους πολίτες που είναι δικαιούχοι της κοινωνικής πρόνοιας.
Η Αβορίγινη ηγέτιδα Lowitjza O’Donoghue, χαρακτήρισε ως εξής την δεκαετή πολιτική του Howard. «… δεν έχω γνωρίσει τέτοια άσχημη εποχή στις υποθέσεις των Αβορίγινων: η πολιτική να διαμορφώνεται με τη στάση του «white is right» «ο λευκός είναι ο δίκαιος »
Τα προγράμματα «αμοιβαίων υποχρεώσεων» έχουν διχάσει τους Αβορίγινους ηγέτες. Ο Pat Dodson τα θεωρεί ως μια ακόμη πολιτική θεωρία που αγνοεί τις ειδικές ανάγκες των κοινοτήτων. Όμως ο Noel Pearson τα υποστηρίζει με την προϋπόθεση να «ιδρυθεί μια κοινοτική διοικητική υπηρεσία με αρκετές δικαιοδοσίες ώστε να ελέγχει την αρωγή της κοινωνικής πρόνοιας.» Επίσης ο κύριος Fred Chaney , πρώην υπουργός (1978-1980) Αβορίγινων υποθέσεων του Φιλελεύθερου κόμματος, τονίζει ότι «η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν έχει τις υποδομές για να εφαρμόσει τα εκπαιδευτικά της προγράμματα για τους ιθαγενείς».
Ανακύπτει ότι ένα μεγάλο εμπόδιο στην βελτίωση συνθηκών και στην περαιτέρω ανάπτυξη των κοινοτήτων είναι η έλλειψη υποδομών για την αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμμάτων και η έλλειψη λόγου των ντόπιων ιθαγενών στη διαμόρφωση αυτών των προγραμμάτων.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε η αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας -World Health Organisation – η οποία εκθέτει ότι η υγεία των ιθαγενών, σε σύγκριση με τους άλλους Αυστραλούς, είναι εκατό χρόνια πίσω, το όριο της ζωή τους 17 χρόνια λιγότερο. Είναι οι μόνοι γηγενείς που υποφέρουν ακόμη από ασθένειες όπως τη φυματίωση, τη λέπρα και καρδιακές παθήσεις που έχουν ήδη εξαλειφθεί σε άλλες πλούσιες χώρες. Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση του Howard, στον φετινό κρατικό προϋπολογισμό με το υπερβολικό του πλεόνασμα, διαθέτει μηδαμινά ποσά για την υγεία των ιθαγενών.
Σήμερα βρίσκονται στην επικαιρότητα 45 κοινότητες των λεγόμενων homelands της Βόρειας Επικράτειας. Σε πολλές από αυτές τις απομονωμένες κοινότητες, οι κοινωνικές δομές έχουν καταρρεύσει λόγω έλλειψης οικονομικής ανάπτυξης, αστυνόμευσης και κρατικής μέριμνας. Το 80% του εισοδήματός τους προέρχεται από την κοινωνική πρόνοια, οι ευκαιρίες για εργασία είναι ανύπαρκτες, οι ασθένειες μαστίζουν, οι οικογενειακοί καυγάδες και η βία ενάντια στις γυναίκες και τα παιδιά είναι ενδημική λόγω της κατάχρησης αλκοόλ κι άλλων ναρκωτικών. Η πρόσφατη έρευνα Little Children Are Sacred αναφέρει ότι η σεξουαλική κατάχρηση μικρών παιδιών είναι αχαλίνωτη «οι ιθαγενείς παραμένουν αμέτοχοι, απομονωμένοι κι αγγίζουν τα όρια της τρέλας και στρέφονται ενάντια στον εαυτό τους. …είναι ένας χώρος όπου οι λευκοί κατέχουν τις θέσεις στις υπηρεσίες, ο τζόγος είναι καθημερινή απασχόληση, και είναι της μόδας το παραστατικό σεξ στη συνδρομητική τηλεόραση .»
Φέτος στις 27 Μαΐου γιορτάστηκε η επέτειος των 40 χρόνων του δημοψηφίσματος. Η ιθαγενής καθηγήτρια της νομικής Larissa Behrendt είπε μεταξύ άλλων τα εξής: «Οι ελπίδες για κοινωνική δικαιοσύνη που ενέπνευσε και ένωσε μια τέτοια μεγάλη μερίδα του αυστραλιανού εκλογικού σώματος το 1967, δε μεταφράστηκε σε ομοσπονδιακή πράξη για να δημιουργήσει τους απαραίτητους μηχανισμούς. Ούτε η επιπρόσθετη εξουσία στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρησιμοποιήθηκε πάντα προς όφελος των ιθαγενών .»
Υπάρχει πρόοδος αλλά αυτή η πρόοδος δεν είναι γενική. Παρά τον ιστορικό εκτοπισμό και τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν οι ιθαγενείς, ο πληθυσμός τους, που είναι νέος στη δομή λόγω της υψηλής γεννητικότητας και θνησιμότητας, έχει διπλασιαστεί τα τελευταία δέκα χρόνια. Αποτελεί σχεδόν μισό εκατομμύριο του πληθυσμού της Αυστραλίας. Περίπου 90,000 ζουν στις αστικές περιοχές και πολλοί από αυτούς ανήκουν στη μεσαία τάξη. Πρόσφατες στατιστικές δείχνουν ότι το 69% έχουν παντρευτεί μη Αβορίγινους.
Η παρουσία των Αβορίγινων στην ευρύτερη αυστραλιανή κοινωνία σήμερα, γίνεται όλο και πιο αισθητή στο χώρο των τεχνών. Είναι αξιοσημείωτο που η παραδοσιακή τους τέχνη έχει γνωρίσει μια καταπληκτική αναγέννηση. Η αξία των εικαστικών τους έργων φτάνει σε εκατομμύρια. Σήμερα υπάρχουν πάνω από χίλιοι ιθαγενείς συγγραφείς που έχουν εκδώσει έργα τους.
Επίσης πολλοί είναι εκείνοι που έχουν προοδεύσει και διακριθεί σε άλλους κλάδους όπως τα νομικά, την παιδεία, το σπορ, την πολιτική κτλ., και πολλοί είναι οι διάσημοι. Είναι ένας ανθεκτικός λαός που επιβιώνει και εμπνέει με τους αγώνες του την ιστορία του και τη δημιουργικότητά του.
Γιώτα Κριλή
Η εγκαθίδρυση της βρετανικής αποικιοκρατίας στην Αυστραλία, στηρίχθηκε στο ιδεατό υπόβαθρο του Terra Nullius, βάση του οποίου η νέο-ανακαλυφθείσα χώρα, χαρακτηρίστηκε ως «γη ακατοίκητη», θεωρία που τέθηκε σε εφαρμογή και βασίστηκε στις εντυπώσεις που είχε αποκομίσει ο Sir Joseph Banks από το ταξίδι του με τον Captain Cook το 1770. Ο Banks παρατήρησε, ότι οι παράλιες περιοχές ήταν αραιοκατοικημένες από μικρές ομάδες ιθαγενών, που ζούσαν αποκλειστικά από το ψάρεμα και το κυνήγι – κι όχι από τη γεωργία. Μην έχοντας συναντήσει καλλιεργημένες εκτάσεις στα παράλια, υπέθεσε ότι δε θα υπήρχαν ούτε και στο εσωτερικό της ηπείρου συνεπώς δε θα υφίσταντο συνθήκες ανθρώπινης διαβίωσης. Έτσι οδηγήθηκε στο εσφαλμένο συμπέρασμα ότι η χώρα ήταν επί το πλείστο «ακατοίκητη» .
Βέβαια το 1788, οι πρώτοι άποικοι διαπίστωσαν ότι η χώρα ήταν κατοικημένη, αλλά λόγω των συμφερόντων που προέκυπταν, προτίμησαν να αψηφήσουν την αλήθεια, θεμελιώνοντας την αποικία παράνομα εις βάρος των ιθαγενών. Υπολογίζεται ότι την εποχή της εισβολής στην αυστραλιανή ήπειρο, κατοικούσαν περισσότερες από 500 φυλές γηγενών με διαφορετικές γλώσσες και κρατικές δικαιοδοσίες. Ήταν ολοφάνερο, ότι το Terra Nullius δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα, αλλά χρησιμοποιήθηκε ως πρόφαση για δύο λόγους. Αφ’ ενός, διευκόλυνε την προσάρτηση της χώρας στην Βρετανική Αυτοκρατορία και αφ’ ετέρου απάλλασσε τους αποικιοκράτες από την υποχρέωση για διαπραγματεύσεις κι αποζημιώσεις για την καταπάτηση γης των ιθαγενών.
Περαιτέρω, καθώς είναι γνωστό, τον περασμένο αιώνα τα εδαφικά συμφέροντα των αποικιοκρατών επεξηγούντο κι ενθαρρύνονταν και από τη θεωρία του κοινωνικού Δαρβινισμού που προϋπέθετε την εξέλιξη των κοινωνιών από πρωτόγονες σε σύγχρονες. Κατ’ αυτήν, η εκτόπιση κι ο αφανισμός των «πρωτόγονων» λαών, υπό την κυριαρχία κάποιων δήθεν ανώτερων πολιτισμών, θεωρούνταν αναπόφευκτα. Το γεγονός του αποδεκατισμού του ντόπιου πληθυσμού από τις βιαιοπραγίες και τις ασθένειες που εισήγαγαν στη χώρα οι αποικιοκράτες έγινε αποδεχτό ως μία ακόμη έκφανση του λεγόμενου φυσικού νόμου της επιβίωσης του ικανότερου, «survival of the fittest». Σήμερα υπολογίζεται ότι τα πρώτα εκατό χρόνια ο πληθυσμός των ιθαγενών της Αυστραλίας μειώθηκε από 750,000 στις 50,000 , ενώ οι γηγενείς της Τασμανίας εξοντώθηκαν σχεδόν εντελώς.
Αρχικά και μέχρι το 1822, οι βασιλικές διαταγές προς κάθε κυβερνήτη της Αυστραλίας, προέτρεπαν την καλλιέργεια φιλικών σχέσεων. Εν τω μεταξύ οι ιθαγενείς, που στην αρχή θεώρησαν την παρουσία των λευκών ως περαστική και προσωρινή, όταν αντιλήφθηκαν το μακροπρόθεσμο της εγκατάστασής τους, έκαναν προσπάθειες να συνυπάρξουν, εφαρμόζοντας την παραδοσιακή τους τακτική της συναλλαγής μέσω ανταπόδοσης. Συνηθισμένοι στην νομαδική ζωή και στην κοινή χρήση αγαθών αδυνατούσαν να κατανοήσουν τη συσσώρευση ιδιωτικής περιουσίας και την ιδιοτελή συμπεριφορά των αποίκων. Με την πάροδο του χρόνου κατάλαβαν ότι η συνύπαρξή τους με τους αποικιοκράτες θα ήταν εφικτή μόνο με το δικό τους υποβιβασμό σε υπηρέτες.
Παρόλα αυτά, ο ίδιος ο Captain Cook, αν και παρέβηκε τις επίσημες οδηγίες της αποστολής του διακηρύσσοντας την ήδη κατοικημένη Ανατολική Αυστραλία κτήση του βασιλέως Γεωργίου Γ’ χωρίς τη συγκατάθεση των ιθαγενών, τους περιγράφει στο ημερολόγιο του ως αξιοπρεπείς ανθρώπους:
«Μπορεί να δίνουν σε μερικούς την εντύπωση ότι είναι οι πιο άθλιοι άνθρωποι στον κόσμο, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο ευτυχισμένοι από τους Ευρωπαίους. Είναι επαρκείς, διότι τους είναι εντελώς άγνωστα τα πλεοναστικά και βασικά αγαθά, όπως και η χρήση τους, που τόσο πολύ επιδιώκονται στην Ευρώπη. Ζουν ήρεμα και δεν γνωρίζουν την ανισότητα. Προμηθεύονται όλα τα απαραίτητα από τη γη και τη θάλασσα, δεν επιθυμούν μεγαλοπρεπή σπίτια… απολαμβάνουν ένα ζεστό, όμορφο κλίμα και τον καθαρό αέρα. Έχουν ελάχιστη ανάγκη από ενδύματα και ο τρόπος ζωής τους φαίνεται πολύ λογικός…»
Τα πρώτα χρόνια της αποικιοκρατίας, μόνο κάποιες μικρές παραλιακές κι εύφορες εκτάσεις της απέραντης Αυστραλίας επήλθαν στην κατοχή των αποίκων. Οι ντόπιοι των περιοχών αυτών βρέθηκαν εκτοπισμένοι σε άγονα εδάφη, μέρη που ανήκαν σε άλλες φυλές οι οποίες δεν ήταν πάντα φιλικές μαζί τους. Συχνά υπέφεραν από υποσιτισμό, επιδιώκοντας πάντα την επιστροφή στους τόπους τους, όπου αφθονούσαν οι φυσικές τροφές και το κυνήγι. Αναγκαστικά κατέφευγαν σε αρπαγή προβάτων και τροφίμων, ήταν δε πάρα πολλοί εκείνοι που έχασαν τη ζωή τους σ’ αυτές τις εξορμήσεις από σφαίρες αποίκων.
Καθώς οι καταπατητές επέκτειναν την κατοχή τους στην υπόλοιπη χώρα, ακολούθησαν βίαιες συγκρούσεις, οι οποίες συνεχίστηκαν μέχρι και τη δεκαετία του 1920 και στάθηκαν ολέθριες για τους Αβορίγινες λόγω της άνισης θέσης τους απέναντι στα σύγχρονα όπλα. Στις παραμεθόριες περιοχές, οι άποικοι συνήθως αυτοδικούσαν. Έφταναν στο σημείο να αιχμαλωτίζουν ιθαγενείς και να τους χρησιμοποιούν ως σκλάβους, πουλώντας και κακοποιώντας τους, εφόσον τους αντιμετώπιζαν ως υπάνθρωπους. Γυναίκες και κορίτσια γίνονταν θύματα βιασμών, απαγωγών και συχνά χρησιμοποιούνταν ως σκλάβες και παλλακίδες. Η αντίσταση των ιθαγενών αντιμετωπιζόταν με οργανωμένες εκστρατείες αντιποίνων, οι οποίες κατέληγαν σε ομαδικές σφαγές. Συχνά οι καταπατητές δηλητηρίαζαν ακόμη και το νερό στις πηγές καθώς και τα τρόφιμα που τους έδιναν. Σήμερα οι συνέπειες αυτών των πράξεων θεωρούνται ως γενοκτονία από τους ιθαγενείς.
Ήταν λοιπόν επόμενο να μη γίνει από τους αποικιοκράτες καμιά προσπάθεια κατανόησης και μελέτης του ιδιόμορφου, πλούσιου κοινωνικού πολιτισμού των ιθαγενών που η προϊστορία τους ξεπερνά τα 40,000 χρόνια και παρουσιάζει ιδιαίτερη ζωτική και θρησκευτική σχέση με το φυσικό περιβάλλον. Παρόλο που η έκφραση του λόγου των ιθαγενών ήταν προφορική, η ιστορία και ο πολιτισμός τους έχουν «καταγραφεί» εικαστικά σε απεικονίσεις τοιχωμάτων σπηλαίων και βράχων, σε φλοιούς από δέντρα και σε ανάγλυφες ξύλινες ή πέτρινες παραστάσεις. Οι απεικονίσεις αυτές ενσάρκωναν τους μύθους της δημιουργίας – «Το Ονειρόχρονο» Τhe Dreamtime – όπως και τα μυστικά της θρησκείας τους. Αυτοί οι μύθοι συνέδεαν τη ζωή με το θάνατο και τα φυσικά φαινόμενα, εξασφαλίζοντας πνευματική και σωματική ισορροπία κι ευημερία. Αυτές οι ιστορίες θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με τις Βιβλικές παραβολές μόνο που οι «σελίδες» τους βρίσκονταν αποτυπωμένες στο γεωγραφικό, ζωτικό τους περιβάλλον, από την εποχή των Προγόνων.
Σταδιακά και κατά ένα μεγάλο βαθμό, οι αποικιοκράτες κατάφεραν να θέσουν υπό τον έλεγχο τους εκτοπισμένους ιθαγενείς κλίνοντάς τους σε καταυλισμούς, τα λεγόμενα ιεραποστολικά και κυβερνητικά κέντρα, τα οποία βρίσκονταν μακριά από τις πόλεις, αποκλείοντας τους την επαφή με λευκούς πολίτες. Πολλά από αυτά τα κέντρα χαρακτηρίστηκαν, εκ των υστέρων, ως «στρατόπεδα συγκεντρώσεως». Απαγόρευαν στους Αβορίγινους να μιλούν τη γλώσσα τους, να εξασκούν τα πατροπαράδοτα έθιμά τους και να ζουν μαζί με τα παιδιά τους. Δεν τους επέτρεπαν να κάνουν εξόδους, επισκέψεις συγγενών ή γάμο χωρίς την άδεια του διευθυντή. Τον προσηλυτισμό τους είχαν αναλάβει φανατικοί ιεραπόστολοι, από τους οποίους ένας σημαντικός αριθμός καταλόγιζε στους ιθαγενείς «σατανικές» ιδιότητες. Συνάμα εφαρμόστηκε και η πολιτική του παιδομαζώματος των μιγάδων, που συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του εξήντα, και στη Βόρεια Επικράτεια ως το 1976.
Υπολογίζεται ότι γύρω στις εκατό χιλιάδες παιδιά αποσπάστηκαν βίαια από τους γονείς τους. Η πολιτική αυτή αποσκοπούσε στην αποξένωση των παιδιών από τη δική τους παράδοση και την αφομοίωση και προσαρμογή στην κοινωνία των λευκών, που τα προόριζε ως υπηρέτες. «Οι υπάλληλοι της Κυβέρνησης θεωρητικολογούσαν ότι η βίαιη αρπαγή των μιγάδων παιδιών από τους ιθαγενείς γονείς και η τοποθέτησή τους στην υπηρεσία των λευκών, θα κατέληγε με τον καιρό στην αφομοίωσή τους.»
Δεν έλειψε βέβαια και κάποια μερίδα λευκών που αν και μειοψηφία έδειξε γνήσιο ενδιαφέρον για τη βελτίωση συνθηκών ζωής των ιθαγενών. Τα άτομα αυτά μελέτησαν τη γλώσσα των Αβορίγινων και αγωνίστηκαν για τα δικαιώματά τους. Δυστυχώς πολύ συχνά γίνονταν κι αυτοί οι ίδιοι στόχοι επίθεσης των αποίκων, οι οποίοι τους έβλεπαν ως παρίες, εφόσον επικρατούσε η άποψη ότι η εξόντωση τον ιθαγενών ήταν αναγκαία για την εξασφάλιση της μόνιμης εγκατάστασής τους στα εδάφη της Αυστραλίας. Ωστόσο, αν κι οι αγώνες αυτών των ατόμων δεν επέφεραν άμεσα αποτελέσματα, υπήρξαν σημαντικοί γιατί αποτελούσαν το μοναδικό φορέα πληροφόρησης. Κατάφερναν για παράδειγμα, με επιστολές τους στον τύπο, στις κρατικές αρχές, καθώς και στο Αποικιακό Γραφείο στο Λονδίνο, να εκθέτουν τις βιαιοπραγίες και τα εγκλήματα. Οι προσπάθειές τους τελικά ανταμείφθηκαν, όταν το 1935 κατόρθωσαν να ξεσηκώσουν την κοινή γνώμη ενάντια στις εκστρατείες αντιποίνων και να επιφέρουν την κατάργησή τους.
Η επιβίωση των ιθαγενών και του πολιτισμού τους οφείλεται στη μαχητικότητα των ίδιων, η οποία εκφράστηκε με διάφορους τρόπους, ακόμη και με σποραδικούς ανταρτοπόλεμους που συνεχίστηκαν μέχρι και τον εικοστό αιώνα.
Το 1938 στο Σύνδεϋ, πάνω από χίλιοι Αβορίγινοι κηρύσσουν «ήμερα πένθους» την 26η Ιανουαρίου, ημέρα γιορτής της εισβολής των λευκών, με πορεία διαμαρτυρίας για τα πολιτικά και εδαφικά τους δικαιώματα.
Το 1945 στη Δυτική Αυστραλία, έγινε η πρώτη απεργία για τις άθλιες συνθήκες εργασίας και τα ευτελή ημερομίσθια στην κτηνοτροφία.
Στη δεκαετία του εξήντα οι αγώνες τους καταξιώνονται, και με την εγκαθίδρυση της τηλεόρασης, αρχίζουν να προβάλλονται ζωντανοί μες στα σπίτια των λευκών και να επηρεάζουν την κοινή γνώμη. Τότε γίνονται και οι γνωστές περιοδείες για την ελευθερία, the freedom rides, στην Νέα Νότια Ουαλία.
Η καμπάνια για ν’ αναγνωριστούν ως Αυστραλοί πολίτες διαρκεί δέκα χρόνια και καταλήγει στην επιτυχία του δημοψηφίσματος του 1967 (90.77% ψήφησαν υπέρ) με το οποίο διαγράφτηκε από το σύνταγμα το άρθρο 127, το οποίο απέκλειε την καταγραφή των ιθαγενών στην απογραφή του πληθυσμού και το άρθρο 51 (xxvi), το οποίο απέκλειε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να θεσμοθετεί για τους ιθαγενείς.
Το 1972 στο προαύλιο της βουλής στην Καμπέρα, στήνεται μια τέντα, η οποία λειτουργεί ως Πρεσβεία των Αβορίγινων, με το σύνθημα «Ξένοι μες στην ίδια μας τη χώρα». Η Τέντα Πρεσβεία, Tent Embassy, βρίσκεται στο επίκεντρο ενδιαφέροντος των μέσων ενημέρωσης για πέντε μήνες.
Το 1976 η Φιλελεύθερη Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση του Συνασπισμού υπό την αιγίδα του Μάλκομ Φρέιζερ εισάγει το Νομοσχέδιο για τα εδαφικά δικαιώματα των ιθαγενών στην Βόρεια Επικράτεια The Aboriginal Land Rights (Northern Territory) act 1976, το οποίο έδωσε για πρώτη φορά το δικαίωμα στους ιθαγενείς να διεκδικήσουν τη γη που είχαν πατροπαράδοτα στην κατοχή τους. Έκτοτε περίπου το 50% εδαφών στη Βόρεια Επικράτεια έχουν περάσει την μαζική ιδιοκτησία των ιθαγενών, τα οποία χαρακτηρίζονται ως homelands - η χώρα των προγόνων.
Το 1988 και ενώ το κράτος γιορτάζει τα 200 χρόνια ιστορίας των λευκών στην Αυστραλία, οι ιθαγενείς οργανώνουν πορείες «πένθους» σ’ όλη τη χώρα.
Το 1990, έπειτα από μια μακρόχρονη διαδικασία στη βουλή θεσμοθετήθηκε από την κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος το Συμβούλιο ATSIC - Aboriginal and Torres Strait Islander Commission - το οποίο θεωρήθηκε ως ο πρώτος ουσιαστικός αντιπροσωπευτικός οργανισμός των ιθαγενών. Είχε βασική δομή 35 περιοχές ανά την Αυστραλία από τις οποίες εκλέγονταν τα 18 μέλη του. Ο διπλός ρόλος του ATSIC ως δημόσια υπηρεσία και ως υπερασπιστής δικαιωμάτων των ιθαγενών υπήρξε προβληματικός. Κατά συνέπεια, λειτούργησε αναγκαστικά μέσα σ’ ένα κλίμα κριτικής και συχνά θεωρήθηκε ως αποδιοπομπαίος τράγος για τα χρόνια προβλήματα των ιθαγενών. Τελικά, η φιλελεύθερη κυβέρνηση του John Howard το κατάργησε το 2004, χωρίς να συμβουλευτεί τους ιθαγενείς. Έπειτα δημιούργησε το Εθνικό Συμβούλιο Ιθαγενών, το οποίο έχει συμβουλευτικό ρόλο, τα μέλη του διορίζονται από την ίδια την κυβέρνηση και συνεδριάζει τέσσερις φορές το χρόνο. Πολλοί ιθαγενείς ηγέτες έχουν αρνηθεί να υπηρετήσουν σ’ αυτό το συμβούλιο.
Το 1992, μετά από δέκα χρόνια δικαστικού αγώνα για την αναγνώριση των εδαφικών τους δικαιωμάτων ο Eddie Mabo και οι συνεταίροι του κερδίζουν τη δίκη. Το Ανώτατο Δικαστήριο εκδίδει την απόφαση, The Mabo decision – με την οποία αναιρείται η θεωρία της «ακατοίκητης ηπείρου» Terra Nullius και αναγνωρίζεται ο τίτλος ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών που κατοικούν στα νησιά Mer. Η απόφαση αυτή φέρει ιστορική βαρύτητα, καθώς ύστερα από μια μακρόχρονη περίοδο διακοσίων χρόνων, αναγνωρίζεται επιτέλους ο τίτλος ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών από το επίσημο Αυστραλιανό κράτος. Πρέπει να σημειωθεί δε, ότι στις υπόλοιπες Αγγλικές αποικίες, όπως στην Αμερική, στη Νέα Ζηλανδία και στην Αφρική, ο τίτλος ιδιοκτησίας γης ιθαγενών αναγνωρίστηκε, εντός των χρονικών πλαισίων που διάρκεσε η συγκεκριμένη εισβολή.
Το 1993 η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος εισάγει το Νομοσχέδιο Ιθαγενούς Τίτλου για την αναγνώριση και προστασία του τίτλου ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών. Επίσης θέτει σε λειτουργία κατάλληλο μηχανισμό για την διεξαγωγή αναγνώρισης του τίτλου και ιδρύει Ταμείο που χρηματοδοτεί την εξαγορά γης προς «αποκατάσταση» των εδαφών, των οποίων οι τίτλοι ιδιοκτησίας έχουν καταλυθεί νομικά.
Το 1996, το Ανώτατο Δικαστήριο σε απόφασή του αποφαίνεται ότι με τον ισχύοντα νόμο, η μίσθωση ενοικίου κρατικών εδαφών σε γαιοκτήμονες, δεν αναιρεί τον ιθαγενή τίτλο. Έτσι επισφραγίζεται η νομική εγκυρότητα του τίτλου ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών κατοίκων της περιοχής Wik, καθώς και το δικαίωμα συνύπαρξης ιθαγενών και γαιοκτημόνων σε κρατικά εδάφη.
Ωστόσο η Φιλελεύθερη Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση του Συνασπισμού, που εκλέχθηκε το Μάρτη 1996, τηρεί αρνητική στάση προς την απόφαση Wik, απορρίπτοντας και πολλά από τα άρθρα του Νομοσχεδίου Ιθαγενούς Τίτλου. Έπειτα από μια αμφιλεγόμενη εκστρατεία ενάντια στον τίτλο ιδιοκτησίας γης των ιθαγενών, τον Ιούλιο 1998, γίνεται τροποποίηση του Νομοσχεδίου, με σκοπό τον περιορισμό της έκτασης του στο ελάχιστο και προς όφελος των πλουσίων γαιοκτημόνων και των μεταλλευτικών εταιριών
«Δε συμμετείχαν οι Αβορίγινες στις διαπραγματεύσεις του νομοσχεδίου Wik. Αυτό που νομοθετήθηκε έγινε χωρίς τη συγκατάθεσή τους και για το καλό τους. Όπως τον παλιό, καλό καιρό. Και εκείνος που δεν παραδέχεται την ιστορία (ο πρωθυπουργός, John Howard) δε θα παραδεχτεί ότι το νομοσχέδιο του, το λεγόμενο σχέδιο των 10 όρων, είναι ένα ακόμα βήμα προς την περαιτέρω αποστέρηση των εδαφών τους.»
Ουσιαστικά, ο τίτλος ιδιοκτησίας πάτριας γης έχει ισχύ στις κρατικές εκείνες περιοχές που είναι ακατοίκητες και παραμένουν μισθωμένες κατά ένα μεγάλο μέρος με μακροπρόθεσμο ενοίκιο, σε πλούσιους γαιοκτήμονες και μεταλλευτικές εταιρίες.
Έχουν περάσει 15 χρόνια από τη δικαστική απόφαση The Mabo decision.
Τα πρώτα χρόνια οι εναγόμενοι πήγαιναν τις υποθέσεις στα δικαστήρια όπου οι διαδικασίες χρονοτριβούσαν και γίνονταν πολυδάπανες. Γενικά έχει διαπιστωθεί ότι τα δικαστήρια δεν είναι πρόθυμα ν’ αναγνωρίσουν εδαφικά δικαιώματα σύμφωνα με τον Ιθαγενή Τίτλο. Το Δεκέμβριο του 2002 το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την υπόθεση των Yorta Yorta στη Βικτωρία παρόλο που οι εναγόμενοι είχαν όλες τις ενδείξεις που χρειάζονταν για την αναγνώριση των εδαφικών τους δικαιωμάτων. Μολονότι, τον Οκτώβριο το 2004, έπειτα από δέκα χρόνια στα δικαστήρια και πολλές πολιτικές μάχες, το ομοσπονδιακό δικαστήριο αναγνώρισε τα εδαφικά δικαιώματα των κατοίκων Wik και Wik Way στο ακρωτήριο York στη βόρεια Αυστραλία.
Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο πολλές υποθέσεις προσδιορίζονται έξω από τα δικαστήρια μέσω διαπραγματεύσεων ανάμεσα στους διαφιλονικούμενους. Μερικές από αυτές τις υποθέσεις αφορούν μεγάλες εκτάσεις σε απομακρυσμένες περιοχές. Υπολογίζεται ότι πάνω από 100 νομικές αποφάσεις έχουν προσδιοριστεί από το 1992 μέχρι σήμερα (υπάρχουν άλλες 500 σε εκκρεμότητα) και το 80% έχουν επιτευχθεί μέσω διαπραγματεύσεων. Τα 2/3 από αυτές τις νομικές αποφάσεις διαπίστωσαν ότι ο Ιθαγενής Τίτλος δεν είχε καταλυθεί νομικά. Επιπρόσθετα, μόνο το ¼ από τις 100 νομικές αποφάσεις έχουν ωφελήσει οικονομικά τους ιθαγενείς και για πολλούς που είναι φτωχοί και ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές είναι δύσκολα να κάνουν τις απαιτούμενες διαπραγματεύσεις για τα εδαφικά τους δικαιώματα .
Είναι προφανές ότι η πολιτική της κυβέρνησης Howard επιδιώκει την πολιτική της αφομοίωσης των ιθαγενών. Δεν ενδιαφέρεται για τον παραδοσιακό τους πολιτισμό και τα εδαφικά τους δικαιώματα. Προωθεί «την πρακτική συνδιαλλαγή» η οποία βασίζεται στις «αμοιβαίες υποχρεώσεις». Δηλαδή, η χρηματοδότηση προγραμμάτων ή οτιδήποτε αρωγή προσφέρεται με όρους. Ο παραλήπτης ή οι παραλήπτες πρέπει να εγγυηθούν και ν’ αποδείξουν ότι θα χειριστούν τα ποσά σοφώς κι εμπράκτως. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτοί οι όροι δεν έχουν εφαρμοσθεί σε άλλους πολίτες που είναι δικαιούχοι της κοινωνικής πρόνοιας.
Η Αβορίγινη ηγέτιδα Lowitjza O’Donoghue, χαρακτήρισε ως εξής την δεκαετή πολιτική του Howard. «… δεν έχω γνωρίσει τέτοια άσχημη εποχή στις υποθέσεις των Αβορίγινων: η πολιτική να διαμορφώνεται με τη στάση του «white is right» «ο λευκός είναι ο δίκαιος »
Τα προγράμματα «αμοιβαίων υποχρεώσεων» έχουν διχάσει τους Αβορίγινους ηγέτες. Ο Pat Dodson τα θεωρεί ως μια ακόμη πολιτική θεωρία που αγνοεί τις ειδικές ανάγκες των κοινοτήτων. Όμως ο Noel Pearson τα υποστηρίζει με την προϋπόθεση να «ιδρυθεί μια κοινοτική διοικητική υπηρεσία με αρκετές δικαιοδοσίες ώστε να ελέγχει την αρωγή της κοινωνικής πρόνοιας.» Επίσης ο κύριος Fred Chaney , πρώην υπουργός (1978-1980) Αβορίγινων υποθέσεων του Φιλελεύθερου κόμματος, τονίζει ότι «η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν έχει τις υποδομές για να εφαρμόσει τα εκπαιδευτικά της προγράμματα για τους ιθαγενείς».
Ανακύπτει ότι ένα μεγάλο εμπόδιο στην βελτίωση συνθηκών και στην περαιτέρω ανάπτυξη των κοινοτήτων είναι η έλλειψη υποδομών για την αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμμάτων και η έλλειψη λόγου των ντόπιων ιθαγενών στη διαμόρφωση αυτών των προγραμμάτων.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε η αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας -World Health Organisation – η οποία εκθέτει ότι η υγεία των ιθαγενών, σε σύγκριση με τους άλλους Αυστραλούς, είναι εκατό χρόνια πίσω, το όριο της ζωή τους 17 χρόνια λιγότερο. Είναι οι μόνοι γηγενείς που υποφέρουν ακόμη από ασθένειες όπως τη φυματίωση, τη λέπρα και καρδιακές παθήσεις που έχουν ήδη εξαλειφθεί σε άλλες πλούσιες χώρες. Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση του Howard, στον φετινό κρατικό προϋπολογισμό με το υπερβολικό του πλεόνασμα, διαθέτει μηδαμινά ποσά για την υγεία των ιθαγενών.
Σήμερα βρίσκονται στην επικαιρότητα 45 κοινότητες των λεγόμενων homelands της Βόρειας Επικράτειας. Σε πολλές από αυτές τις απομονωμένες κοινότητες, οι κοινωνικές δομές έχουν καταρρεύσει λόγω έλλειψης οικονομικής ανάπτυξης, αστυνόμευσης και κρατικής μέριμνας. Το 80% του εισοδήματός τους προέρχεται από την κοινωνική πρόνοια, οι ευκαιρίες για εργασία είναι ανύπαρκτες, οι ασθένειες μαστίζουν, οι οικογενειακοί καυγάδες και η βία ενάντια στις γυναίκες και τα παιδιά είναι ενδημική λόγω της κατάχρησης αλκοόλ κι άλλων ναρκωτικών. Η πρόσφατη έρευνα Little Children Are Sacred αναφέρει ότι η σεξουαλική κατάχρηση μικρών παιδιών είναι αχαλίνωτη «οι ιθαγενείς παραμένουν αμέτοχοι, απομονωμένοι κι αγγίζουν τα όρια της τρέλας και στρέφονται ενάντια στον εαυτό τους. …είναι ένας χώρος όπου οι λευκοί κατέχουν τις θέσεις στις υπηρεσίες, ο τζόγος είναι καθημερινή απασχόληση, και είναι της μόδας το παραστατικό σεξ στη συνδρομητική τηλεόραση .»
Φέτος στις 27 Μαΐου γιορτάστηκε η επέτειος των 40 χρόνων του δημοψηφίσματος. Η ιθαγενής καθηγήτρια της νομικής Larissa Behrendt είπε μεταξύ άλλων τα εξής: «Οι ελπίδες για κοινωνική δικαιοσύνη που ενέπνευσε και ένωσε μια τέτοια μεγάλη μερίδα του αυστραλιανού εκλογικού σώματος το 1967, δε μεταφράστηκε σε ομοσπονδιακή πράξη για να δημιουργήσει τους απαραίτητους μηχανισμούς. Ούτε η επιπρόσθετη εξουσία στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρησιμοποιήθηκε πάντα προς όφελος των ιθαγενών .»
Υπάρχει πρόοδος αλλά αυτή η πρόοδος δεν είναι γενική. Παρά τον ιστορικό εκτοπισμό και τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν οι ιθαγενείς, ο πληθυσμός τους, που είναι νέος στη δομή λόγω της υψηλής γεννητικότητας και θνησιμότητας, έχει διπλασιαστεί τα τελευταία δέκα χρόνια. Αποτελεί σχεδόν μισό εκατομμύριο του πληθυσμού της Αυστραλίας. Περίπου 90,000 ζουν στις αστικές περιοχές και πολλοί από αυτούς ανήκουν στη μεσαία τάξη. Πρόσφατες στατιστικές δείχνουν ότι το 69% έχουν παντρευτεί μη Αβορίγινους.
Η παρουσία των Αβορίγινων στην ευρύτερη αυστραλιανή κοινωνία σήμερα, γίνεται όλο και πιο αισθητή στο χώρο των τεχνών. Είναι αξιοσημείωτο που η παραδοσιακή τους τέχνη έχει γνωρίσει μια καταπληκτική αναγέννηση. Η αξία των εικαστικών τους έργων φτάνει σε εκατομμύρια. Σήμερα υπάρχουν πάνω από χίλιοι ιθαγενείς συγγραφείς που έχουν εκδώσει έργα τους.
Επίσης πολλοί είναι εκείνοι που έχουν προοδεύσει και διακριθεί σε άλλους κλάδους όπως τα νομικά, την παιδεία, το σπορ, την πολιτική κτλ., και πολλοί είναι οι διάσημοι. Είναι ένας ανθεκτικός λαός που επιβιώνει και εμπνέει με τους αγώνες του την ιστορία του και τη δημιουργικότητά του.
Γιώτα Κριλή
Γυναίκες του Ήλιου - Women of the Sun by Hyllus Maris and Sonia Borg
Επιμέλεια -Εισαγωγή Ελεωνόρα Σκουτέρη-Διδασκάλου.
Μετάφραση -ιστορική επισκόπηση Γιώτα Κριλή
Έζησαν σε διαφορετικές εποχές, όμως είχαν την ίδια ευελιξία και το ίδιο πνεύμα – εκείνες οι γυναίκες του ήλιου.
ΑΛΙΝΤΑ - είναι αυτή που αντικρίζει τους άντρες με την όψη του λευκού πηλού, και επιζεί από την εισβολή των λευκών στη χώρα των Προγόνων.
ΜΕΪΝΤΙΝΑ – είναι αυτή που πρέπει να υποκύψει στο νέο Νόμο που διδάσκει την αγάπη ενώ της αρπάζει την κόρη.
ΝΕΡΙΝΤΑ – είναι αυτή που βρίσκει τη δύναμη να αψηφήσει την τυραννία και να χαρίσει την ελπίδα στο λαό της.
ΛΟ-ΑΡΝΑ – είναι αυτή που ανακαλύπτει το μυστικό της καταγωγής της και πρέπει να συμβιβαστεί με την καινούρια της ταυτότητα.
Ένα πρελούδιο και ένα κουαρτέτο ιστοριών μιλούν με την απλότητα και δύναμη της φωνής των Αβορίγινων φωτίζοντας από τη δική τους σκοπιά την εμπειρία δύο αιώνων λευκής κυριαρχίας.
Η Hyllus Maris και η Sonia Borg είναι οι συγγραφείς της πολυβραβευμένης τηλεοπτικής σειράς «Γυναίκες του Ήλιου».
Παναγιώτα Κριλή - Ποιήματα - Panayota Krili - Poems
Pass the buck
The donkey called the rooster bigheaded
Greek proverb
The contemporary Goliath
the Cerberus of the universe
the expert of mass deception
the hoarder of armaments
the possessor
of weapons of mass destruction
the instigator of wars
the indiscriminate bomber
the launcher of lazer-guided missiles
the scorner of human rights
calls David with the catapult
a terrorist.
David
who lives in abject poverty
who is under the spell of zealots
who has become delusional
and in desperation
wires himself with explosives.
Yota krili
Κακογλωσσιά
Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα
παροιμία
Ο σύγχρονος Γολιάθ
Κέρβερος της υφηλίου
καπάτσος της συλλογικής
παραπλάνησης
που συσσωρεύει πολεμοφόδια
που κατέχει όπλα μαζικής καταστροφής
που υποκινεί πολέμους
που ρίχνει βόμβες στα τυφλά
που εκτοξεύει πυραύλους
κατευθυνόμενους με λέιζερ
που περιφρονεί
τα ανθρώπινα δικαιώματα
λέει τρομοκράτη
το Δαβίδ με τη σφεντόνα.
Το Δαβίβ
που ζει εν εσχάτη πενία
που είναι κάτω από την επιρροή
των ζηλωτών
που κατέχεται από αυταπάτες
και εν απόγνωση ζώνεται δυναμίτες.
Γιώτα Κριλή
Fear
With fear of God, with faith and with love come forth.
From the liturgy of the Orthodox Church
Fear is the helm in God’s power
with love coming third last in His order.
I wonder
if fear was the yeast
or just an ingredient
in that divine muddy dough
that shaped Adam and Eve?
Fear holds the leash of life
like a bear trainer.
During Occupation and the Civil War
I would often hold my breath and pray
that the sound of footsteps in the dark
would not stop at our door
and the whizzing mortar shells
would not explode near us.
Now τhe thoughtless will
of the twenty first century
has opened the bag of terror
throwing life into turbulence.
Fear
with its special effects
of bloodcurdling, spinechilling
hair-raising, shock and awe
sniffer dogs, razor wire
surveillance cameras…
struts the world stage
rendering each one of us
a potential terrorist, victim or even traitor.
Yota Krili
Published in the journal “Five Bells”, Volume 12, No. 3 Spring 2005
Ο φόβος
Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε
Από τη λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Ο φόβος είναι το πηδάλιο στην εξουσία του Θεού
με την αγάπη τελευταία τρίτη κατά σειρά.
Αναρωτιέμαι
αν ο φόβος ήταν η μαγιά
ή απλώς ένα συστατικό
σ’ αυτό το θεϊκό λασπώδη ζυμάρι
που έπλασε τον Αδάμ και την Εύα.
Ο φόβος κρατάει το λουρί της ζωής
σαν τον Αρκουδιάρη.
Στην Κατοχή και στον Εμφύλιο
κρατούσα την πνοή και προσευχόμουν
οι ήχοι των βημάτων μες στη νύχτα
να μην σταματήσουν στην πόρτα μας
και τα σφυροκοπήματα των ολμοβόλων
να μην σκάσουν κοντά μας.
Τώρα η άσκεφτη βουλή
του εικοστού πρώτου αιώνα
έλυσε το σάκο του τρόμου
ρίχνοντας τη ζωή στον στρόβιλο.
Ο φόβος
με τα ειδικά του εφέ
που παγώνει το αίμα, κόβει την καρδιά
λύνει τα γόνατα, προκαλεί τρόμο και δέος
με τα λαγωνικά, τα σύρματα ξυράφια
τις αστυνομικές κάμερες κτλ.
περπατάει κορδωτά στην παγκόσμια σκηνή
και καθιστά τον καθένα μας ενδεχόμενο
τρομοκράτη, θύμα ή και προδότη.
Γιώτα Κριλή
The donkey called the rooster bigheaded
Greek proverb
The contemporary Goliath
the Cerberus of the universe
the expert of mass deception
the hoarder of armaments
the possessor
of weapons of mass destruction
the instigator of wars
the indiscriminate bomber
the launcher of lazer-guided missiles
the scorner of human rights
calls David with the catapult
a terrorist.
David
who lives in abject poverty
who is under the spell of zealots
who has become delusional
and in desperation
wires himself with explosives.
Yota krili
Κακογλωσσιά
Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα
παροιμία
Ο σύγχρονος Γολιάθ
Κέρβερος της υφηλίου
καπάτσος της συλλογικής
παραπλάνησης
που συσσωρεύει πολεμοφόδια
που κατέχει όπλα μαζικής καταστροφής
που υποκινεί πολέμους
που ρίχνει βόμβες στα τυφλά
που εκτοξεύει πυραύλους
κατευθυνόμενους με λέιζερ
που περιφρονεί
τα ανθρώπινα δικαιώματα
λέει τρομοκράτη
το Δαβίδ με τη σφεντόνα.
Το Δαβίβ
που ζει εν εσχάτη πενία
που είναι κάτω από την επιρροή
των ζηλωτών
που κατέχεται από αυταπάτες
και εν απόγνωση ζώνεται δυναμίτες.
Γιώτα Κριλή
Fear
With fear of God, with faith and with love come forth.
From the liturgy of the Orthodox Church
Fear is the helm in God’s power
with love coming third last in His order.
I wonder
if fear was the yeast
or just an ingredient
in that divine muddy dough
that shaped Adam and Eve?
Fear holds the leash of life
like a bear trainer.
During Occupation and the Civil War
I would often hold my breath and pray
that the sound of footsteps in the dark
would not stop at our door
and the whizzing mortar shells
would not explode near us.
Now τhe thoughtless will
of the twenty first century
has opened the bag of terror
throwing life into turbulence.
Fear
with its special effects
of bloodcurdling, spinechilling
hair-raising, shock and awe
sniffer dogs, razor wire
surveillance cameras…
struts the world stage
rendering each one of us
a potential terrorist, victim or even traitor.
Yota Krili
Published in the journal “Five Bells”, Volume 12, No. 3 Spring 2005
Ο φόβος
Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε
Από τη λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Ο φόβος είναι το πηδάλιο στην εξουσία του Θεού
με την αγάπη τελευταία τρίτη κατά σειρά.
Αναρωτιέμαι
αν ο φόβος ήταν η μαγιά
ή απλώς ένα συστατικό
σ’ αυτό το θεϊκό λασπώδη ζυμάρι
που έπλασε τον Αδάμ και την Εύα.
Ο φόβος κρατάει το λουρί της ζωής
σαν τον Αρκουδιάρη.
Στην Κατοχή και στον Εμφύλιο
κρατούσα την πνοή και προσευχόμουν
οι ήχοι των βημάτων μες στη νύχτα
να μην σταματήσουν στην πόρτα μας
και τα σφυροκοπήματα των ολμοβόλων
να μην σκάσουν κοντά μας.
Τώρα η άσκεφτη βουλή
του εικοστού πρώτου αιώνα
έλυσε το σάκο του τρόμου
ρίχνοντας τη ζωή στον στρόβιλο.
Ο φόβος
με τα ειδικά του εφέ
που παγώνει το αίμα, κόβει την καρδιά
λύνει τα γόνατα, προκαλεί τρόμο και δέος
με τα λαγωνικά, τα σύρματα ξυράφια
τις αστυνομικές κάμερες κτλ.
περπατάει κορδωτά στην παγκόσμια σκηνή
και καθιστά τον καθένα μας ενδεχόμενο
τρομοκράτη, θύμα ή και προδότη.
Γιώτα Κριλή
Σχόλια για την ποίηση της Γιώτας Κριλή - Comments on the poems of Yota Krili
«Η ποίηση της Κριλή είναι μια πράξη πίστης στην ικανότητα της φαντασίας να εξιδανικεύει την πραγματικότητα χωρίς όμως να κρύβει τις σκιές, τους φόβους, και τα μυστικά της …
Τα ποιήματά της τονίζουν τη ρευστότητα της ζωής, το πέρασμα του χρόνου και εστιάζουν τη ζωτικότητα και την αισιοδοξία του οικουμενικού της οράματος για την ανθρωπιά, τη συμπόνια και την αμοιβαιότητα…
Αυτό που βαθειά μ’ εντυπωσίασε είναι η αλληλεξάρτηση των δύο κειμένων - αγγλικό και ελληνικό - …η συν-εξέλιξη της ποιητικής φαντασίας και επινοητικότητας της ποιήτριας και στις δύο γλώσσες
Krili’s poetry is an act of faith in the capacity of the imagination to sublimate reality without hiding its shadows, its fears, its secrets…
Her poems stress the fluidity of existence, the passage of time and foreground the vitality and optimism of her universal vision; a vision of empathy, compassion and mutuality….
I am deeply impressed by the interdependency of both texts in this edition English and Greek, …by the co evolution in both languages of her poetic imagination and inventiveness.”
Vrasidas Karalis (literary critic)
***
“Θύμησες (η δεύτερη συλλογή στο Τρίπτυχο) αποτελεί ένα μαγευτικό μέρος του βιβλίου γεμάτο φωτεινές και διαυγείς εικόνες από τα παιδικά χρόνια της ποιήτριας στο χωριό… όπου η βλάστηση της φύσης είναι άφθονη…σαν μια όμορφη ζωγραφιά του Μπρούγγελ.
Memories (the second collection in Triptych) is a magical part of the book filled with clear and limpid images from the poet’s childhood in the village… where nature is blοοming and abundant… like a beautiful Bruegel painting.”
Anna Couani (writer)
***
«Τα ποιήματα της Γιώτας Κριλή αρθρώνουν εκείνες τις εξαίσιες στιγμές
όπου οι αισθήσεις μας συγλονίζονται από αγάπη.
Yota Krili’s poems articulate those exquisite moments when love overwhelms our senses.”
Kostandina Dounis (literary critic)
***
«Η ικανότητά της να γράφει καλά και συγκινητικά σε δύο γλώσσες είναι χάρισμα μοναδικό… ποίηση ζωντανή και δραματική.
Her ability to write well and movingly in two languages is a unique gift…
…very alive, dramatic poetry.”
Antigone Kefala (writer)
***
« Στο ποιήμα Το πορτραίτο μιας γυναίκας (στην τρίτη συλλογή Λάγια) η Κριλή χρησιμοποιεί τη θύμηση ώστε να τιμήσει τις εμπειρίες της μάνας της, να επασυνδέσει το παρελθόν με το παρόν και την αστική ζωή με τη ζωή στην ύπαιθρο.
In the poem Portrait of a Woman (in the third collection Laya) Krili employs memory in order to validate the experiences of her mother, to re-connect past and present; urban dwellers with rural ones.
Η δίγλωσση γραφή της Κριλή υπονομεύει τα αυστηρά όρια που θέτουμε για τη λογοτεχνία βασισμένα σε κρατικά, εθνικά ή γλωσσικά κριτήρια… Οτιδήποτε που προκαλεί τα επινοημένα αυτά σύνορα δεν μπορεί παρά να βοηθήσει στην διεύρυνση του πεδίου της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Krili’s bilingual writing challenges the strict limits we set for literature based on national, ethnic or linguistic grounds… Anything that challenges neatly constructed boundaries can only help in widening the scope for literature in the world…” Helen Nickas (literary critic)
Comments on the poems of Yota krili
“Krili’s poetry is an act of faith in the capacity of the imagination to sublimate reality without hiding its shadows, its fears, its secrets…
Her poems stress the fluidity of existence, the passage of time and foreground the vitality and optimism of her universal vision; a vision of empathy, compassion and mutuality….
I am deeply impressed by the interdependency of both texts in this edition English and Greek, …by the co evolution in both languages of her poetic imagination and inventiveness.”
Vrasidas Karalis (literary critic)
***
Krili’s poetry reminds me of the work of Charles Dickens in its ability to make you feel moved to tears about social predicaments. There is a wide range of sensation in her work from the thrill of freedom, being alone, independent and in control, to heart-wrenching memories.
“Memories (the second collection in Triptych) is a magical part of the book filled with clear and limpid images from the poet’s childhood in the village… where nature is blοοming and abundant… like a beautiful Bruegel painting.”
Anna Couani (writer)
***
Yota Krili’s poems articulate those exquisite moments when love overwhelms our senses.”
Kostandina Dounis (literary critic)
***
“Her ability to write well and movingly in two languages is a unique gift…
…very alive, dramatic poetry.”
Antigone Kefala (writer)
***
“In the poem Portrait of a Woman (in the third collection Laya) Krili employs memory in order to validate the experiences of her mother, to re-connect past and present; urban dwellers with rural ones.
Krili’s bilingual writing challenges the strict limits we set for literature based on national, ethnic or linguistic grounds… Anything that challenges neatly constructed boundaries can only help in widening the scope for literature in the world…”
Helen Nickas (literary critic)
Παναγιώτα Σπ. Κριλή - Βιογραφικό σημείωμα - Panayota Krili - Curriculum Vitae
Η Παναγιώτα Σπ. Κριλή, γνωστή ως Γιώτα Κριλή, γεννήθηκε στο Κεραστάρι της Αρκαδίας το 1937 και μετανάστευσε στην Αυστραλία το 1959.
Έκανε γυμνασιακές σπουδές στο νυχτερινό κολλέγιο, East Sydney College, Σύδνεϋ.
Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Σύδνεϋ (1967-1973) κι αποφοίτησε με το Πτυχίο Φιλολογίας Bachelor of Arts και το Δίπλωμα Εκπαίδευσης Diploma in Education.
Yπηρέτησε στο Υπουργείο Παιδείας της Νέας Νότιας Ουαλίας (1973-1997) ως καθηγήτρια στη Μέση Εκπαίδευση όπου δίδαξε Αγγλικά για ξενόγλωσσους, Νέα Ελληνικά, Αγγλική γλώσσα και φιλολογία. Συνάμα (1985-1995) εργάστηκε ως λέκτωρ στην παιδαγωγική σχολή του Πανεπιστήμιου Σύδνεϋ. Επίσης υπηρέτησε (1983-1990) στην Επιτροπή Νεοελληνικών σπουδών και στην Επιτροπή για τις Απολυτήριες Εξετάσεις Νεοελληνικών του Υπουργείου Παιδείας ΝΝΟ.
Επιμελήθηκε τα σχολικά βιβλία: 100 Κείμενα, (1980),
Κοντά στη Γλώσσα, βιβλία 1,2 και 4, (1984-1987), τα οποία χρηματοδοτήθηκαν και εκδόθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας της ΝΝΟ.
Δημοσιεύσεις άρθρων:
«Εξελίξεις στην Πολυεθνική Παιδεία», Το Γιοφύρι, τεύχος. 2, 1978, Σύδνεϋ.
«Ο άγνωστος μετανάστης» - μια σειρά συνεντεύξεων με Έλληνες Μετανάστες,
Το Γιοφύρι, τεύχη 5,6 & 7, 1979.
«Συνέντευξη» με τον Καραγκιοζοπαίχτη Γιάνναρο, Το Γιοφύρι, τεύχος, 2, 1978 .
Λογοτεχνική ανάλυση του έργου «Καληνύχτα Μαργαρίτα», Το Γιοφύρι, τεύχος 6, 1979.
«Οι καθηγητές στην Ελλάδα αγωνίζονται για μια καλύτερη εκπαίδευση», Education, 6.7.81 - NSW Teachers Federation Journal.
«Παιδεία και δημοκρατία», εφημερίδα Κόσμος 23.9.82.
«Τα Νέα Ελληνικά στα γυμνάσια της ΝΝΟ», εφημερίδα Κόσμος, 14.10.1982
«Μερικές απόψεις για την ελληνική γλώσσα και παιδεία στην Αυστραλία», Art & Culture, a periodical of the National Union of Greek Australian Students, No. 1, 1982.
Λογοτεχνική ανάλυση του έργου «Οδυσσέα γύρισε σπίτι», Το Γιοφύρι, τεύχος 10.
Άρθρα σε συνεργασία με άλλους:
«Αγγλικά για μετανάστες - Ποια κατεύθυνση;» Education, 13.4.77 - NSW Teachers Federation Journal.
«Οι νέες πρωτοβουλίες για την παιδεία των μεταναστών, ένας απλός ανασχηματισμός από ανεπαρκείς υπηρεσίες», Education, 28.9.77, - NSW Teachers Federation. Journal.
Περιεκτική ανάλυση του μυθιστορήματος «Οι νεκροί περιμένουν», Το Γιοφύρι, τεύχος 1.
«Η ελληνική γλώσσα σήμερα και το μονοτονικό σύστημα», Το Γιοφύρι, τεύχος 1, 1978
Συγγραφικό έργο:
Βιβλία:
Τρίπτυχο, ποιητική συλλογή, Owl Publishing Melbourne 2003
Έχει δημοσιεύσει ποιήματα στην ελληνική και αγγλική γλώσσα σε διάφορα περιοδικά, εφημερίδες και στις παρακάτω ανθολογίες:
Joseph’s Coat, Peter Skrzynecki,editor, Hale & Iremonger Pty Ltd, 1985
Beyond the Echo, Sneja Gunew & Jan Mmahyudding,editors, University.Queensland Press, 1988
Re-telling the Tale, Helen Nickas & Konstandina Dounis, editors, Owl Publishing 1994 Melbourne
Αλλόχθονα τοπία, Ελένη Νίκα/Στέφανος Κωνσταντινίδης, editors, Owl Publishing1998
Melbourne
Μελετήματα:
Greek Voices in Australia, George Kanarakis, editor, Australian National University Press, 1988
Όψεις της λογοτεχνίας των Ελλήνων της Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας,
Γιώργος Καναράκης, Εκδόσεις Γρηγόρης, Αθήνα 2003
Ποιήτριες ελληνικής καταγωγής στη Βόρεια Αμερική, Αυστραλία και Γερμανία,
(Ακροβατώντας ανάμεσα σε δυο πατρίδες και δυο ταυτότητες)
Αικατερίνη Γεωργουδάκη, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2002
Ανέκδοτα έργα:
Η υπόθεση της Χριστίνας, θεατρικό έργο
Παραμύθια: «Ο κήπος της Αθήνας», «Η Λοκόκα ή πώς χάθηκαν οι νεράιδες»,
«Η περιστέρα», «Η ζωή πέρα από το λιμάνι του Ντάρλιγκ»,
«Οι αλεπούδες και η Τηλεόραση», «Τα δίδυμα της Φύσης»
Μετάφραση: Οι γυναίκες του ήλιου, - υπό έκδοση University Studio Press, Thessal.
Άλλες δραστηριότητες:
1983-1985 Συντάκτρια του περιοδικού Κι Ελληνικά Μαθαίνω…
1979-1992 Συνεργάτρια του περιοδικού ΧΡΟΝΙΚΟ Τέχνες - Γράμματα
1977-1988 Συνεργάτρια και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού
Το Γιοφύρι.
1978 Συν-ιδρύτρια της Ομάδας για την Προώθηση Παροικιακών Γλωσσών
1982 Συν-ιδρύτρια του Εκπαιδευτικού Ομίλου Νέας Νοτίου Ουαλίας
2001-Εκλέχθηκε αντιπρόσωπος του Δικτύου Πολιτισμού Απόδημου Ελληνισμού Ωκεανίας στην Δ΄ Παγκόσμια Συνέλευση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (Σ.Α.Ε.) στη Θεσσαλονίκη.
Μέλος:
New South Wales Teachers Federation
Australian Society of Authors
PEN Sydney - International Writers Association
Amnesty International Australia
The Wilderness Society, Australian Museum Society
Δραστηριότητες στο ΣΑΕ:
2002
1.Εισηγήθηκε και διοργάνωσε το Ελληνικό Συμβούλιο Τεχνών Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας και επιμελήθηκε το καταστατικό του. (Δεν έχει δραστηριοποιηθεί ακόμη)
2. Διοργάνωσε τον Παναυστραλιανό Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Θεατρικού Έργου
στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, 2001-2004.
3. Εισηγήθηκε αξιόλογους λογοτέχνες και καλλιτέχνες για συμμετοχή στο πιλοτικό φεστιβάλ της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας υπό τη διεύθυνση του Δημήτρη Σαλπιστή
το οποίο μεταφέρθηκε στο φεστιβάλ της Ελληνιάδας.
4. Εισηγήθηκε την αίτηση του Πέτρου Αλεξίου για ένα περιοδεύων φιλμ Φεστιβάλ,
«Η ελληνική Αυστραλία στην οθόνη: Αναπαράσταση και Ταυτότητα» - «Greek Australia on the Screen: Representation and Identity” για την προβολή του στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας.
5.Εισηγήθηκε να δημιουργηθεί ιστοσελίδα του ΣΑΕ με προφίλ Ελλήνων συγγραφέων και καλλιτεχνών Ωκεανίας.
6. Πήρε μέρος με ομιλία της στο συνέδριο του ΣΑΕ στη Μελβούρνη.
7. Συντόνισε την Πολιτιστική Εβδομάδα στο Σύδνεϋ, Σεπτέμβριος 2002 (για την προώθηση της Ολυμπιακών Αγώνων.)
2003
1. Διοργάνωσε το Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Διηγήματος σε δύο κατηγορίες, στα ελληνικά και στα αγγλικά στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, 2001-2004.
2. Διοργάνωσε το πρώτο Θεατρικό Συμπόσιο με διαλέξεις, σεμινάρια και εργαστήρια στο Σύδνεϋ, στη Μελβούρνη, και στην Αδελαΐδα με το θεατρολόγο/σκηνογράφο Στέργιο Πρώιο από το Τμήμα Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
3. Διοργάνωσε τα πολιτιστικά σεμινάρια διαρκούς επιμόρφωσης( σε μορφή λαϊκού πανεπιστημίου) με θέμα «Η ποίηση του ελληνικού λαού: το δημοτικό τραγούδι.
2004
Συνέχισε τη διοργάνωση των πολιτιστικών σεμιναρίων με θέμα «Η ιστορία της ελληνικής γλώσσας».
Συντόνισε τη συλλογική θεατρική παράσταση με συμμετοχή τεσσάρων θεατρικών
συγκροτημάτων του Σύδνεϋ εις το πνεύμα της εκεχειρίας, στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας για την προώθηση των Ολυμπιακών Αγώνων.
Curriculum Vitae
Panayota Krili, known as Yota krili, was born in Kerastari of Arcadia,Greece in 1937
and migrated to Australia in 1959.
She completed high school studies at the East Sydney Evening College and tertiary studies at the University of Sydney graduating with Bachelor of Arts and Diploma in Education.(1967-1973). She was employed by the Department of Education N.S.W and taught English as a Second Language, Modern Greek and English language and literature 1974-1997). Was a lecturer of the Education Department of Sydney University (1985-1995). Served on the Syllabus and Examination Committees of Modern Greek (1983-1990) and as supervisor of HSC marking.
Compiled, wrote and edited the text books Konta sti Glossa I, III, & IV 1984-1987
and 100 KEIMENA 1980, for the teaching of Modern Greek which were funded
by the Ministry of Education of N.S.W.
Published articles:
“Developments in Multicultural Education” To Yofiri, No. 2, July 1978 Sydney.
“The Unknown Migrant” a series of interviews with Greek Migrants, To Yofiri,
Nos 5,6, & 7, 1979.
“Interview with the Shadow Puppeteer Yiannaro” To Yofiri, No. 2, July 1978.
Literary analysis of the play “Kalinychta Margarita, (HSC text), To Yofiri, 1979
“Teachers in Greece Struggle for Better Education” Education, (NSW Teachers Fed. Journal) 6.7.81
“Education & Democracy”, Kosmos, (Greek Newspaper) 23.9.82
“Modern Greek in High schools of NSW)” Kosmos, (Greek Newspaper),14.10.82.
“Some Perspectives on the Greek Language and Culture in Australia”, Art & Culture,
a periodical of the National Union of Greek Australian Students, No. 1, June 1982.
Literary analysis of the play “Odyssea Yirise Spite” (HSC test) To Yofiri, 1988.
Co Writer of the Articles:
“Migrant English - Which Way?” Education (NSW Teachers Fed. Journal) 13.4.77
“New Initiatives in Migrant Education just a Reshuffle of Existing Inadequate Service”
Education, (NSW Teachers Federation Journal) 28.9.77
An introductory analysis of “Oi Nekroi Perimenoun” (HSC text) To Yofiri No. 2, 1978
“The Greek Monotonic System of Accentuation” To Yofiri No. 1,1978
Creative writing:
Triptych, a Poetry Collection, published by Owl Publishing Melbourne 2003.
Published poetry in various periodicals, newspapers and in the following anthologies in English and Greek:
Joseph’s Coat, Peter Skrzynecki, editor, Hale & Iremonger Pty Ltd, 1985
Beyond the Echo, Sneja Gunew & Jan Mmahyudding, editors, University Queensland Press, 1988
Re-telling the Tale, Helen Nickas & Konstandina Dounis, editors, Owl Publishing 1994 Melbourne
Alloxthona Topia, Helen Nickas/Stefanos Konstantinidis, editors, Owl Publishing 1998, Melbourne.
Analytical Studies:
Greek Voices in Australia, George Kanarakis, editor, Australian National University Press, 1988.
Aspects of literature of Greeks in Australia and New Zealand,
George Kanarakis, Publisher Grigoris, Athens, 2003
Women poets from Greek background in North America, Australia and Germany
(Tiptoeing in between two countries and identities)
Ekaterine Georgoudaki, University Studio Press, Thessalonica 2002
Re-Deeming the Past: Personal and Cultural Memory in Greek-Australian Poets,
Helen Nickas, Helen Nickas,
Etudes Helleniques-Hellenic Studies, Vol. 13, No1, 2005, Canada.
Yota Krili’s Collected poems, Triptych Konstandina Dounis, Neos Kosmos English Edition 15.8.2005,
TRANSLATION: Women of the Sun by Hyllus Maris & Sonia Borg,
published by University Studio Press, Thessalonica, 2008.
Unpublished creative writing
Play: The Case of Christine
Children’s stories: The garden of Athens, Lokoka or How the fairies disappeared, Peristera, Life beyond Darling Harbour, Foxes and Television, The Twins of Nature
Other Activities
1983-1985 Co-editor of the Greek students magazine, Ki Ellinika matheno…
1979-1992 contributor and member of editorial committee, Greek Australian cultural magazine Chroniko
1977-1988 contributor and member of editorial committee, Modern Greek Studies periodical, To Yofiri
1978 Co-founder of the Group for the Promotion of Community Languages
1982 Co-founder of the Greek Education Association
2001 was elected as a Member of the Coordinating Committee of the Culture Network at the 4th World Congress of Council for Hellenes Abroad SAE in Thessalonica.
Member: NSW Teachers Federation, PEN, Australian Society of Authors, Poets Union Inc., Amnesty International, The Wilderness Society, Friends of Tranby,
Jessie Street National Women’s Library, …
Έκανε γυμνασιακές σπουδές στο νυχτερινό κολλέγιο, East Sydney College, Σύδνεϋ.
Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Σύδνεϋ (1967-1973) κι αποφοίτησε με το Πτυχίο Φιλολογίας Bachelor of Arts και το Δίπλωμα Εκπαίδευσης Diploma in Education.
Yπηρέτησε στο Υπουργείο Παιδείας της Νέας Νότιας Ουαλίας (1973-1997) ως καθηγήτρια στη Μέση Εκπαίδευση όπου δίδαξε Αγγλικά για ξενόγλωσσους, Νέα Ελληνικά, Αγγλική γλώσσα και φιλολογία. Συνάμα (1985-1995) εργάστηκε ως λέκτωρ στην παιδαγωγική σχολή του Πανεπιστήμιου Σύδνεϋ. Επίσης υπηρέτησε (1983-1990) στην Επιτροπή Νεοελληνικών σπουδών και στην Επιτροπή για τις Απολυτήριες Εξετάσεις Νεοελληνικών του Υπουργείου Παιδείας ΝΝΟ.
Επιμελήθηκε τα σχολικά βιβλία: 100 Κείμενα, (1980),
Κοντά στη Γλώσσα, βιβλία 1,2 και 4, (1984-1987), τα οποία χρηματοδοτήθηκαν και εκδόθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας της ΝΝΟ.
Δημοσιεύσεις άρθρων:
«Εξελίξεις στην Πολυεθνική Παιδεία», Το Γιοφύρι, τεύχος. 2, 1978, Σύδνεϋ.
«Ο άγνωστος μετανάστης» - μια σειρά συνεντεύξεων με Έλληνες Μετανάστες,
Το Γιοφύρι, τεύχη 5,6 & 7, 1979.
«Συνέντευξη» με τον Καραγκιοζοπαίχτη Γιάνναρο, Το Γιοφύρι, τεύχος, 2, 1978 .
Λογοτεχνική ανάλυση του έργου «Καληνύχτα Μαργαρίτα», Το Γιοφύρι, τεύχος 6, 1979.
«Οι καθηγητές στην Ελλάδα αγωνίζονται για μια καλύτερη εκπαίδευση», Education, 6.7.81 - NSW Teachers Federation Journal.
«Παιδεία και δημοκρατία», εφημερίδα Κόσμος 23.9.82.
«Τα Νέα Ελληνικά στα γυμνάσια της ΝΝΟ», εφημερίδα Κόσμος, 14.10.1982
«Μερικές απόψεις για την ελληνική γλώσσα και παιδεία στην Αυστραλία», Art & Culture, a periodical of the National Union of Greek Australian Students, No. 1, 1982.
Λογοτεχνική ανάλυση του έργου «Οδυσσέα γύρισε σπίτι», Το Γιοφύρι, τεύχος 10.
Άρθρα σε συνεργασία με άλλους:
«Αγγλικά για μετανάστες - Ποια κατεύθυνση;» Education, 13.4.77 - NSW Teachers Federation Journal.
«Οι νέες πρωτοβουλίες για την παιδεία των μεταναστών, ένας απλός ανασχηματισμός από ανεπαρκείς υπηρεσίες», Education, 28.9.77, - NSW Teachers Federation. Journal.
Περιεκτική ανάλυση του μυθιστορήματος «Οι νεκροί περιμένουν», Το Γιοφύρι, τεύχος 1.
«Η ελληνική γλώσσα σήμερα και το μονοτονικό σύστημα», Το Γιοφύρι, τεύχος 1, 1978
Συγγραφικό έργο:
Βιβλία:
Τρίπτυχο, ποιητική συλλογή, Owl Publishing Melbourne 2003
Έχει δημοσιεύσει ποιήματα στην ελληνική και αγγλική γλώσσα σε διάφορα περιοδικά, εφημερίδες και στις παρακάτω ανθολογίες:
Joseph’s Coat, Peter Skrzynecki,editor, Hale & Iremonger Pty Ltd, 1985
Beyond the Echo, Sneja Gunew & Jan Mmahyudding,editors, University.Queensland Press, 1988
Re-telling the Tale, Helen Nickas & Konstandina Dounis, editors, Owl Publishing 1994 Melbourne
Αλλόχθονα τοπία, Ελένη Νίκα/Στέφανος Κωνσταντινίδης, editors, Owl Publishing1998
Melbourne
Μελετήματα:
Greek Voices in Australia, George Kanarakis, editor, Australian National University Press, 1988
Όψεις της λογοτεχνίας των Ελλήνων της Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας,
Γιώργος Καναράκης, Εκδόσεις Γρηγόρης, Αθήνα 2003
Ποιήτριες ελληνικής καταγωγής στη Βόρεια Αμερική, Αυστραλία και Γερμανία,
(Ακροβατώντας ανάμεσα σε δυο πατρίδες και δυο ταυτότητες)
Αικατερίνη Γεωργουδάκη, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2002
Ανέκδοτα έργα:
Η υπόθεση της Χριστίνας, θεατρικό έργο
Παραμύθια: «Ο κήπος της Αθήνας», «Η Λοκόκα ή πώς χάθηκαν οι νεράιδες»,
«Η περιστέρα», «Η ζωή πέρα από το λιμάνι του Ντάρλιγκ»,
«Οι αλεπούδες και η Τηλεόραση», «Τα δίδυμα της Φύσης»
Μετάφραση: Οι γυναίκες του ήλιου, - υπό έκδοση University Studio Press, Thessal.
Άλλες δραστηριότητες:
1983-1985 Συντάκτρια του περιοδικού Κι Ελληνικά Μαθαίνω…
1979-1992 Συνεργάτρια του περιοδικού ΧΡΟΝΙΚΟ Τέχνες - Γράμματα
1977-1988 Συνεργάτρια και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού
Το Γιοφύρι.
1978 Συν-ιδρύτρια της Ομάδας για την Προώθηση Παροικιακών Γλωσσών
1982 Συν-ιδρύτρια του Εκπαιδευτικού Ομίλου Νέας Νοτίου Ουαλίας
2001-Εκλέχθηκε αντιπρόσωπος του Δικτύου Πολιτισμού Απόδημου Ελληνισμού Ωκεανίας στην Δ΄ Παγκόσμια Συνέλευση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (Σ.Α.Ε.) στη Θεσσαλονίκη.
Μέλος:
New South Wales Teachers Federation
Australian Society of Authors
PEN Sydney - International Writers Association
Amnesty International Australia
The Wilderness Society, Australian Museum Society
Δραστηριότητες στο ΣΑΕ:
2002
1.Εισηγήθηκε και διοργάνωσε το Ελληνικό Συμβούλιο Τεχνών Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας και επιμελήθηκε το καταστατικό του. (Δεν έχει δραστηριοποιηθεί ακόμη)
2. Διοργάνωσε τον Παναυστραλιανό Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Θεατρικού Έργου
στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, 2001-2004.
3. Εισηγήθηκε αξιόλογους λογοτέχνες και καλλιτέχνες για συμμετοχή στο πιλοτικό φεστιβάλ της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας υπό τη διεύθυνση του Δημήτρη Σαλπιστή
το οποίο μεταφέρθηκε στο φεστιβάλ της Ελληνιάδας.
4. Εισηγήθηκε την αίτηση του Πέτρου Αλεξίου για ένα περιοδεύων φιλμ Φεστιβάλ,
«Η ελληνική Αυστραλία στην οθόνη: Αναπαράσταση και Ταυτότητα» - «Greek Australia on the Screen: Representation and Identity” για την προβολή του στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας.
5.Εισηγήθηκε να δημιουργηθεί ιστοσελίδα του ΣΑΕ με προφίλ Ελλήνων συγγραφέων και καλλιτεχνών Ωκεανίας.
6. Πήρε μέρος με ομιλία της στο συνέδριο του ΣΑΕ στη Μελβούρνη.
7. Συντόνισε την Πολιτιστική Εβδομάδα στο Σύδνεϋ, Σεπτέμβριος 2002 (για την προώθηση της Ολυμπιακών Αγώνων.)
2003
1. Διοργάνωσε το Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Διηγήματος σε δύο κατηγορίες, στα ελληνικά και στα αγγλικά στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, 2001-2004.
2. Διοργάνωσε το πρώτο Θεατρικό Συμπόσιο με διαλέξεις, σεμινάρια και εργαστήρια στο Σύδνεϋ, στη Μελβούρνη, και στην Αδελαΐδα με το θεατρολόγο/σκηνογράφο Στέργιο Πρώιο από το Τμήμα Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
3. Διοργάνωσε τα πολιτιστικά σεμινάρια διαρκούς επιμόρφωσης( σε μορφή λαϊκού πανεπιστημίου) με θέμα «Η ποίηση του ελληνικού λαού: το δημοτικό τραγούδι.
2004
Συνέχισε τη διοργάνωση των πολιτιστικών σεμιναρίων με θέμα «Η ιστορία της ελληνικής γλώσσας».
Συντόνισε τη συλλογική θεατρική παράσταση με συμμετοχή τεσσάρων θεατρικών
συγκροτημάτων του Σύδνεϋ εις το πνεύμα της εκεχειρίας, στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας για την προώθηση των Ολυμπιακών Αγώνων.
Curriculum Vitae
Panayota Krili, known as Yota krili, was born in Kerastari of Arcadia,Greece in 1937
and migrated to Australia in 1959.
She completed high school studies at the East Sydney Evening College and tertiary studies at the University of Sydney graduating with Bachelor of Arts and Diploma in Education.(1967-1973). She was employed by the Department of Education N.S.W and taught English as a Second Language, Modern Greek and English language and literature 1974-1997). Was a lecturer of the Education Department of Sydney University (1985-1995). Served on the Syllabus and Examination Committees of Modern Greek (1983-1990) and as supervisor of HSC marking.
Compiled, wrote and edited the text books Konta sti Glossa I, III, & IV 1984-1987
and 100 KEIMENA 1980, for the teaching of Modern Greek which were funded
by the Ministry of Education of N.S.W.
Published articles:
“Developments in Multicultural Education” To Yofiri, No. 2, July 1978 Sydney.
“The Unknown Migrant” a series of interviews with Greek Migrants, To Yofiri,
Nos 5,6, & 7, 1979.
“Interview with the Shadow Puppeteer Yiannaro” To Yofiri, No. 2, July 1978.
Literary analysis of the play “Kalinychta Margarita, (HSC text), To Yofiri, 1979
“Teachers in Greece Struggle for Better Education” Education, (NSW Teachers Fed. Journal) 6.7.81
“Education & Democracy”, Kosmos, (Greek Newspaper) 23.9.82
“Modern Greek in High schools of NSW)” Kosmos, (Greek Newspaper),14.10.82.
“Some Perspectives on the Greek Language and Culture in Australia”, Art & Culture,
a periodical of the National Union of Greek Australian Students, No. 1, June 1982.
Literary analysis of the play “Odyssea Yirise Spite” (HSC test) To Yofiri, 1988.
Co Writer of the Articles:
“Migrant English - Which Way?” Education (NSW Teachers Fed. Journal) 13.4.77
“New Initiatives in Migrant Education just a Reshuffle of Existing Inadequate Service”
Education, (NSW Teachers Federation Journal) 28.9.77
An introductory analysis of “Oi Nekroi Perimenoun” (HSC text) To Yofiri No. 2, 1978
“The Greek Monotonic System of Accentuation” To Yofiri No. 1,1978
Creative writing:
Triptych, a Poetry Collection, published by Owl Publishing Melbourne 2003.
Published poetry in various periodicals, newspapers and in the following anthologies in English and Greek:
Joseph’s Coat, Peter Skrzynecki, editor, Hale & Iremonger Pty Ltd, 1985
Beyond the Echo, Sneja Gunew & Jan Mmahyudding, editors, University Queensland Press, 1988
Re-telling the Tale, Helen Nickas & Konstandina Dounis, editors, Owl Publishing 1994 Melbourne
Alloxthona Topia, Helen Nickas/Stefanos Konstantinidis, editors, Owl Publishing 1998, Melbourne.
Analytical Studies:
Greek Voices in Australia, George Kanarakis, editor, Australian National University Press, 1988.
Aspects of literature of Greeks in Australia and New Zealand,
George Kanarakis, Publisher Grigoris, Athens, 2003
Women poets from Greek background in North America, Australia and Germany
(Tiptoeing in between two countries and identities)
Ekaterine Georgoudaki, University Studio Press, Thessalonica 2002
Re-Deeming the Past: Personal and Cultural Memory in Greek-Australian Poets,
Helen Nickas, Helen Nickas,
Etudes Helleniques-Hellenic Studies, Vol. 13, No1, 2005, Canada.
Yota Krili’s Collected poems, Triptych Konstandina Dounis, Neos Kosmos English Edition 15.8.2005,
TRANSLATION: Women of the Sun by Hyllus Maris & Sonia Borg,
published by University Studio Press, Thessalonica, 2008.
Unpublished creative writing
Play: The Case of Christine
Children’s stories: The garden of Athens, Lokoka or How the fairies disappeared, Peristera, Life beyond Darling Harbour, Foxes and Television, The Twins of Nature
Other Activities
1983-1985 Co-editor of the Greek students magazine, Ki Ellinika matheno…
1979-1992 contributor and member of editorial committee, Greek Australian cultural magazine Chroniko
1977-1988 contributor and member of editorial committee, Modern Greek Studies periodical, To Yofiri
1978 Co-founder of the Group for the Promotion of Community Languages
1982 Co-founder of the Greek Education Association
2001 was elected as a Member of the Coordinating Committee of the Culture Network at the 4th World Congress of Council for Hellenes Abroad SAE in Thessalonica.
Member: NSW Teachers Federation, PEN, Australian Society of Authors, Poets Union Inc., Amnesty International, The Wilderness Society, Friends of Tranby,
Jessie Street National Women’s Library, …
Monday, June 16, 2008
Για μια Νέα Ιδεολογία του Βύρωνος Πολύδωρα
H αναζήτηση μιας Νέας Iδεολογίας οδηγεί εκ πρώτης όψεως τη σκέψη σε κάτι καινούργιο, σε κάτι που ίσως έρχεται από το μέλλον. Αυτό δεν συντρέχει εδώ. Αυτό συντρέχει στό σπήλαιο της Πάτμου, εκεί όπου ο Iωάννης έγραψε την "Aποκάλυψη". H Νέα Iδεολογία που προτείνεται εδώ είναι άντληση νάματος από το φρέαρ-αποθησαύρισμα των "μεγάλων στιγμών" του παρελθόντος.
Πρέπει οι σύγχρονοι πολίτες να απαλλαγούν από τις θεσμολατρίες, από τις φρούδες ελπίδες για τα αυτοματοποιημένα συστήματα διακυβέρνησης και τις νεωτερικότητες, που δήθεν κομίζουν λύσεις, ενώ κατ' ουσίαν ουδετεροποιούν και αποξενώνουν τον άνθρωπο από τον καθορισμό της μοίρας του. Να εγκαταλείψουν τα άλλοθι της πολιτικής τους ραστώνης.
Πρέπει οι Έλληνες να στραφούν προς τα έσω. Και να αναβαπτισθούν στις κλασικές και αρχέτυπες αξίες, τις οποίες θα εκσυγχρονίσουν δίνοντας σ' αυτές καινούργιο νόημα και περιεχόμενο, και από τις οποίες θα αναγεννηθεί η Πολιτική.
Πολιτική με ιδεολογία και με απελευθερωμένη από τις παλιές αγκυλώσεις σκέψη. Αυτό είναι το ζητούμενο. Eξουσία χωρίς στέρεο πολιτικό σκεπτικό, χωρίς στόχους ηθικούς, χωρίς εθνικό και κοινωνικό σκοπό, δηλαδή χωρίς το κριτήριο της κοινωνικής ωφελιμότητας, δεν είναι παρά η άλλη όψη του νομίσματος που το κυκλοφορούν οι αρνητές της Δημοκρατίας, οι σύγχρονοι τσαρλατάνοι. Αυτή είναι η πραγματική απειλή των σύγχρονων κοινωνιών.
Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις ούτε ανώδυνοι τοκετοί. Το καινούργιο γεννιέται πάντα με πόνους. Και πάντα με αβεβαιότητα για την επιβίωσή του. Σ' αυτό το σημείο βρίσκεται η ανθρωπότητα σήμερα. Πρέπει να υποδεχθεί το νέο και να το χειραγωγήσει παιδαγωγικά. Και -για να το πούμε όσο πιο απλά γίνεται- να μην υποταγεί σ' αυτό. Το μήνυμα είναι ένα: H Eλλάδα, με ό,τι αυτή ως ιστορική μονάδα-παρουσία συμβολίζει, να βρει ή ξαναβρεί τη θέση της στον σύγχρονο κόσμο. H εθνική αρνησιδοξία είναι χειρότερη από την προδοσία.
Subscribe to:
Posts (Atom)