ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΜΗΤΡΑΡΑΣ - ARISTOTELIS MITRARAS - Βιογραφικό Σημείωμα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Επώνυμο : ΜΗΤΡΑΡΑΣ

Όνομα : ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Τόπος Γεννήσεως : ΙΜΒΡΟΣ

Κλάδος : ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

Ξένες Γλώσσες : ΓΑΛΛΙΚΑ – ΤΟΥΡΚΙΚΑ



1. 1974 – 1977 : Σπουδές στο Ζωγράφειο Γυμνάσιο της Κωνσταντινούπολης.

2. 1978 – 1981 : Σπουδές στο Λύκειο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης στην Κωνσταντινούπολη.

3. 1981 – 1985: Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών (Τμήμα Βυζαντινό Νεοελληνικό)

4. 1987 – 1988 : Μεταπτυχιακές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού Σορβόννη IV απ’ όπου και απέκτησα το μεταπτυχιακό μου δίπλωμα (Master) στη Νεοελληνική Λογοτεχνία υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Guy Saunier. Τίτλος του μεταπτυχιακού διπλώματος (D.E.A. – Master): «Les valeurs symboliques du nom d’ Hélène dans la poésie grecque moderne» (Οι συμβολικές αξίες του ονόματος της Ελένης στη Νεοελληνική Ποίηση).

5. 1989 – 1990: Μεταπτυχιακές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales απ’ όπου απέκτησα το μεταπτυχιακό μου δίπλωμα (Master) στην Οθωμανική Ιστορία υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Gilles Veinstein. Τίτλος του μεταπτυχιακού διπλώματος (D.E.A. – Master): «L’ administration urbaine d’ Istanbul à l’ époque Ottomane» (Η αστική διοίκηση της Κωνσταντινουπόλεως κατά την Οθωμανική περίοδο).

6. 1992 – 1994: Ανταποκριτής και μεταφραστής Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων της Κωνσταντινούπολης (Α.Π.Ε.).

7. 1995 – 2006 : Διορίστηκα Μόνιμος Καθηγητής στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

8. 2003 – 2006, υπηρέτησα ως διευθυντής σε σχολείο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

9. 2006 – 2010 : Αποσπάστηκα στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για θέματα που αφορούν τα τουρκικά σχολικά εγχειρίδια.

10. 2006 – 2007 : Υπήρξα Κριτής – Αξιολογητής ως μέλος της Επιτροπής Κρίσης των βιβλίων που προορίζονταν για την πιλοτική διδασκαλία της Τουρκικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας σε ορισμένα Γυμνάσια της Θράκης για αρχάριους και προχωρημένους μαθητές της Α’ Γυμνασίου για το σχολικό έτος 2006 – 2007.

11. Συμμετοχή στο Συνέδριο με θέμα: «Η εικόνα του Αραβο – ισλαμικού πολιτισμού στα ευρωπαϊκά σχολικά εγχειρίδια ιστορίας», που διοργανώθηκε από το γραφείο της ΟΥΝΕΣΚΟ στο Κάιρο της Αιγύπτου και πραγματοποιήθηκε στις 25, 26 και 27 Νοεμβρίου 2006.

12. 2007 – 2010 μέλος της Ελληνικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του ΥΠΕΠΘ, η οποία εξετάζει τα τουρκικά σχολικά εγχειρίδια. Για το σκοπό αυτό πήρα μέρος στη συνάντηση της Μεικτής Ελληνοτουρκικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων η οποία έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ 8 και 9 Φεβρουαρίου 2007.

13. 2007 (Νοέμβριος): Υποψήφιος διδάκτωρ με θέμα της διδακτορικής διατριβής: «Η ιδέα του τουρκικού εθνικισμού στο έργο του Ζιγιά Γκιοκάλπ και η επίδρασή του στον Κεμαλισμό» στο Πάντειο Πανεπιστήμιο – Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών.

14. 2008: Συμμετοχή ως επιμορφωτής στο Σεμινάριο που οργανώθηκε από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ροδόπης στα πλαίσια του προγράμματος: «H πιλοτική διδασκαλία της Τουρκικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας για μαθητές αρχάριους και προχωρημένους της Α΄ Γυμνασίου σε ορισμένα Γυμνάσια της Θράκης». Κομοτηνή την Παρασκευή 23 – 05 – 2008 στην έδρα της Περιφέρειας Ροδόπης.

15. 2008 – 2009 : Κριτής – Αξιολογητής ως μέλος της Επιτροπής Κρίσης των βιβλίων που προορίζονταν για την πιλοτική διδασκαλία της Τουρκικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας σε ορισμένα Γυμνάσια της Θράκης για αρχάριους και προχωρημένους μαθητές της Β’ και Γ’ Γυμνασίου για τα σχολικά έτη 2007 – 2008 και 2008 – 2009.

16. Άρθρο (συλλογικό) με τίτλο «Η αξιοποίηση των ιστορικών χαρτών στη διδασκαλία του μαθήματος της ιστορίας στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: παραδείγματα - εφαρμογές» δημοσιευμένο στα Πρακτικά του 9ου Πανελλήνιου Γεωγραφικού Συνεδρίου της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας, Αθήνα, 4-6 Νοεμβρίου 2010, σελ. 753 – 762.

17. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2010 αναγορεύτηκα διδάκτωρ του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

18. 2011 – 2012: Διδασκαλία στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών για το Χειμερινό Εξάμηνο με γνωστικό αντικείμενο: Τουρκική Λογοτεχνία: Σύγχρονα Ρεύματα Ι. (Ε’ Εξάμηνο).

19. 2012: Διδασκαλία στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών για το Εαρινό Εξάμηνο με γνωστικό αντικείμενο: Τουρκική Λογοτεχνία: Σύγχρονα Ρεύματα ΙΙ. (ΣΤ’ Εξάμηνο).



Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας (2009 – 2012)

 Μέλος της επιστημονικής ομάδας εκπόνησης θεμάτων εξετάσεων για το ΚΠγ Τουρκικής Γλώσσας επιπέδου Β1 και διαβαθμισμένου Β1 – Β2.

 Αξιολογητής Τουρκικής Γλώσσας για το ΚΠγ στην προφορική εξέταση τον Μάιο του 2012.

 Αξιολογητής των γραπτών των εξετασθέντων για το ΚΠγ Τουρκικής Γλώσσας επιπέδου Β1 διαβαθμισμένου Β1 – Β2, έτος 2012.



ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ:

 Ο Τουρκικός Εθνικισμός του Ζιγιά Γκιοκάλπ και ο Κεμαλισμός, Εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα, 2012.

 Το Εθνικιστικό Τρίπτυχο Εκτουρκισμός – Εξισλαμισμός – Εκσυγχρονισμός στην ποίηση του Ζιγιά Γκιοκάλπ – Ποιητική Περιήγηση, Εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα, 2012.

Ο τουρκικός εθνικισμός του Ζιγιά Γκιοκάλπ και ο Κεμαλισμός του Αριστοτέλη Μητράρα

Ο τουρκικός εθνικισμός του Ζιγιά Γκιοκάλπ και ο Κεμαλισμός του Αριστοτέλη Μητράρα

"Ο Ζιγιά Γκιοκάλπ αν και είναι σε γενικές γραμμές γνωστός στον στενό επιστημονικό χώρο, εντούτοις παραμένει άγνωστος στο ευρύτερο ελληνικό κοινό, καθώς απουσιάζει μέχρι σήμερα κάποια εμπεριστατωμένη εργασία που να διαφωτίζει και να αποκαλύπτει τις σημαντικότερες πτυχές του έργου του. Πέρα όμως από την ελληνική μετάφραση του βασικού έργου του "Οι αρχές του Τουρκισμού" (Turkculugun Esaslari), απουσίαζε μέχρι πρότινος μία ενδελεχής και λεπτομερής ανάλυση του συνολικού του έργου. Επίσης, άγνωστο στο ελληνικό κοινό είναι η συλλογή ποιημάτων του υπό τον τίτλο "Ποιήματα και Λαϊκά Παραμύθια", (Siirler ve Halk Masallari), η αλληλογραφία με την οικογένειά του από τους τόπους εξορίας της Λήμνου και της Μάλτας "Γράμματα από τη Λήμνο και τη Μάλτα" (Limni ve Malta Mektuplari), αλλά και το εξίσου με τα προηγούμενα σημαντικό του έργο "Εκτουρκισμός - Εξισλαμισμός - Εκσυγχρονισμός" (Turklesmek, Islamlasmak, Muasirlasmak), συνθέτουν το corpus του συγγραφέα. Τέλος, για να κατανοηθούν πληρέστερα οι σχετικές με τον Τουρκισμό απόψεις του Τούρκου διανοουμένου, ο αναγνώστης-μελετητής πρέπει να έχει υπόψη του και χρειάζεται οπωσδήποτε να ανατρέξει στο τεράστιο σε όγκο γραπτό υλικό των δημοσιευμένων άρθρων του Γκιοκάλπ όπου διαχέονται οι βασικές ιδέες του.




Το κενό που υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία και αφορά το έργο του Ζιγιά Γκιοκάλπ, έρχεται σήμερα να καλύψει η παρούσα αξιόλογη και πολύτιμη εργασία του κ. Αριστοτέλη Μητράρα, ο οποίος διοχέτευσε με πλήρη ευσυνειδησία και επιστημονική σοβαρότητα το απόσταγμα των γνώσεών του, τόσο για το έργο του πατέρα του τουρκικού εθνικισμού όσο και για τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις της σύγχρονης Τουρκίας. Ο συγγραφέας, ξεκινώντας από το 1850, την περίοδο του Τανζιμάτ, βήμα προς βήμα εκτυλίσσει το κουβάρι της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας επικεντρώνοντας την προσοχή του στους κυριότερους σταθμούς της: Το κίνημα των Νέων Οθωμανών και οι προσπάθειες εγκαθίδρυσης της Α΄ Συνταγματικής Μεταρρύθμισης (1876), την αμφιλεγόμενη περίοδο του Σουλτάνου Αμπντουλχαμίτ Β΄ (1876-1908), την άνοδο του τουρκικού εθνικισμού, την Επανάσταση των Νεοτούρκων (1908) και την Β΄ Συνταγματική Μεταρρύθμιση, τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας και την ίδρυση του Τουρκικού Κράτους από τον Κεμάλ Ατατούρκ (Kemal Ataturk), τον Κεμαλισμό ως πολιτικό σύστημα διοικήσεως και το επιβληθέν αυταρχικό καθεστώς, το πολυκομματικό σύστημα και την επικράτηση του Δημοκρατικού Κόμματος του Αντνάν Μεντερές (Adnan Menderes) και τα, μετά τη δεκαετία του '50, ανά δεκαετία επιβληθέντα στρατιωτικά πραξικοπήματα (1960, 1971, 1980, 1997).



Όμως, με την παρούσα εργασία, ο κ. Μητράρας δεν αρκείται μόνο στην απλή καταγραφή των γεγονότων, αλλά επιχειρεί να αποδείξει πώς η τουρκική κοινωνία επορεύθη εδώ και έναν αιώνα, έχοντας ως ιδεολογική πυξίδα τις θεωρίες του Γκιοκάλπ, άσχετα εάν αυτές (εκουσίως είτε ακουσίως) κατά το παρελθόν δεν κατέστησαν αντικείμενο μελέτης από την τουρκική γραφειοκρατική ελίτ της "επισήμου διανοήσεως". Παράλληλα, στο ανά χείρας πόνημα ο αναγνώστης θα γνωρίσει τους τρόπους με τους οποίους οι ιδέες του τουρκικού εθνικισμού του Γκιοκάλπ υιοθετήθησαν από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και ενεσωματώθησαν στο Σύνταγμα."



Ιωάννης Θ. Μάζης, Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Αθηνών


ΠΡΟΛΟΓΟΣ


Ο Ζιγιά Γκιοκάλπ (Ziya Gökalp) είναι ιδιάζουσα περίπτωση στο χώρο της τουρκικής διανόησης. Είναι ίσως ο πιο ολοκληρωμένος πνευματικός άνθρωπος που έχει να επιδείξει η σύγχρονη Τουρκία από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Θεωρείται ο πατέρας του τουρκικού εθνικισμού και πατέρας της κοινωνιολογίας στην Τουρκία, πολιτικός, εθνολόγος, συγγραφέας, ποιητής, αλλά θα μπορούσε να του αποδοθεί και μία ιδιότητα που απουσιάζει από την τουρκική πνευματική κίνηση: φιλόσοφος. Αυτός ο πολυπρισματικός ορίζοντας της σκέψης του Γκιοκάλπ με την παράλληλη επίκαιρη επινόηση της ιδέας του τουρκικού εθνικισμού στην αυγή του περασμένου αιώνα, συνέβαλε στη γέννηση και τη διαμόρφωση του τουρκικού έθνους ως του κυρίαρχου πληθυσμιακού στοιχείου της νέας Τουρκίας. Και η αξία αυτού του ανθρώπου έγκειται στο γεγονός, ότι έδωσε πνοή σε ένα έθνος και από την αφάνεια το ανέσυρε στην επιφάνεια. Για τους παραπάνω λόγους, ο Ζιγιά Γκιοκάλπ αξίζει να τοποθετηθεί στον αντίποδα του μεγάλου πολιτικού, ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας και «πατέρα των Τούρκων» Κεμάλ Ατατούρκ (Kemal Atatürk).

Ο Ζιγιά Γκιοκάλπ αν και είναι σε γενικές γραμμές γνωστός στον στενό επιστημονικό χώρο, εντούτοις παραμένει άγνωστος στο ευρύτερο ελληνικό κοινό, καθώς απουσιάζει μέχρι σήμερα κάποια εμπεριστατωμένη εργασία που να διαφωτίζει και να αποκαλύπτει τις σημαντικότερες πτυχές του έργου του. Πέρα όμως από την ελληνική μετάφραση του βασικού έργου του «Οι Αρχές του Τουρκισμού» (Türkçülüğün Esasları), απουσίαζε μέχρι πρότινος μία ενδελεχής και λεπτομερής ανάλυση του συνολικού του έργου. Επίσης, άγνωστο στο ελληνικό κοινό είναι η συλλογή ποιημάτων του υπό τον τίτλο «Ποιήματα και Λαϊκά Παραμύθια», (Şiirler ve Halk Masalları), η αλληλογραφία με την οικογένειά του από τους τόπους εξορίας της Λήμνου και της Μάλτας «Γράμματα από τη Λήμνο και τη Μάλτα» (Limni ve Malta Mektupları), αλλά και το εξίσου με τα προηγούμενα σημαντικό του έργο «Εκτουρκισμός – Εξισλαμισμός – Εκσυγχρονισμός» (Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak), συνθέτουν το corpus του συγγραφέα. Τέλος, για να κατανοηθούν πληρέστερα οι σχετικές με τον Τουρκισμό απόψεις του Τούρκου διανοουμένου, ο αναγνώστης – μελετητής πρέπει να έχει υπόψη του και χρειάζεται οπωσδήποτε να ανατρέξει στο τεράστιο σε όγκο γραπτό υλικό των δημοσιευμένων άρθρων του Γκιοκάλπ όπου διαχέονται οι βασικές ιδέες του. Οι κεντρικοί άξονες της θεωρίας του Γκιοκάλπ στηρίζονται στη διάκριση των εννοιών: α-) «κουλτούρα» (hars - χαρς) η οποία εντάσσεται στα εθνικά όρια και β-) «πολιτισμός» (medeniyet – μεντενιγέτ) ο οποίος έχει διεθνή χαρακτήρα. Με βάση την ανωτέρω διάκριση, ο Τούρκος στοχαστής καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι η τουρκική εθνική παράδοση μπορεί να συνυπάρξει και να συμπορευτεί με τις σύγχρονες δυτικές πολιτισμικές αξίες. Εντός αυτού του θεωρητικού πλαισίου, συμπεριλαμβάνεται και το, πολύ ευαίσθητο για τον τουρκικό λαό, θέμα της θρησκείας. Σύμφωνα με τον Γκιοκάλπ, ο θρησκευτικός τουρκισμός μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς της τουρκικής κοινωνίας, προσδίδοντας έτσι καθαρά ένα τουρκοκεντρικό ή ορθότερα τουρκο – ισλαμικό περιεχόμενο.

Το κενό που υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία και αφορά το έργο του Ζιγιά Γκιοκάλπ, έρχεται σήμερα να καλύψει η παρούσα αξιόλογη και πολύτιμη εργασία του κ. Αριστοτέλη Μητράρα, ο οποίος διοχέτευσε με πλήρη ευσυνειδησία και επιστημονική σοβαρότητα το απόσταγμα των γνώσεών του, τόσο για το έργο του πατέρα του τουρκικού εθνικισμού όσο και για τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις της σύγχρονης Τουρκίας. Ο συγγραφέας, ξεκινώντας από το 1850, την περίοδο του Τανζιμάτ, βήμα προς βήμα εκτυλίσσει το κουβάρι της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας επικεντρώνοντας την προσοχή του στους κυριότερους σταθμούς της: Το κίνημα των Νέων Οθωμανών και οι προσπάθειες εγκαθίδρυσης της Α’ Συνταγματικής Μεταρρύθμισης (1876), την αμφιλεγόμενη περίοδο του Σουλτάνου Αμπντουλχαμίτ Β΄ (1876 – 1908), την άνοδο του τουρκικού εθνικισμού, την Επανάσταση των Νεοτούρκων (1908) και την Β΄ Συνταγματική Μεταρρύθμιση, τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας και την ίδρυση του Τουρκικού Κράτους από τον Κεμάλ Ατατούρκ (Kemal Atatürk), τον κεμαλισμό ως πολιτικό σύστημα διοικήσεως και το επιβληθέν αυταρχικό καθεστώς, το πολυκομματικό σύστημα και η επικράτηση του Δημοκρατικού Κόμματος του Αντνάν Μεντερές (Adnan Menderes) και τα, μετά τη δεκαετία του ’50, ανά δεκαετία επιβληθέντα στρατιωτικά πραξικοπήματα (1960, 1971, 1980, 1997). Παράλληλα, θα πρέπει να σημειωθεί και η κατά καιρούς εκδήλωση ιδεολογικών ρευμάτων τα οποία μετασχημάτισαν την οθωμανική και εν συνεχεία την τουρκική κοινωνία: το ρεύμα του Εκσυγχρονισμού ή Εκδυτικισμού, ο Οθωμανισμός, ο Πανισλαμισμός, ο Παντουρκισμός, ο Τουρκικός Εθνικισμός και ο Ισλαμισμός αποτελούν τις σημαντικότερες ιδεολογικές τάσεις που εγεννήθησαν, απέκτησαν ρίζες και εξαπλώθησαν στις διάφορες περιόδους του 19ου και του 20ου αιώνα, επηρεάζουσες ευρείες μάζες της κοινωνίας.

Όμως, με την παρούσα εργασία, ο κ. Μητράρας δεν αρκείται μόνο στην απλή καταγραφή των γεγονότων, αλλά επιχειρεί να αποδείξει πώς η τουρκική κοινωνία επορεύθη εδώ και έναν αιώνα, έχοντας ως ιδεολογική πυξίδα τις θεωρίες του Γκιοκάλπ, άσχετα εάν αυτές (εκουσίως είτε ακουσίως) κατά το παρελθόν δεν κατέστησαν αντικείμενο μελέτης από την τουρκική γραφειοκρατική ελίτ της «επισήμου διανοήσεως». Παράλληλα, στο ανά χείρας πόνημα ο αναγνώστης θα γνωρίσει τους τρόπους με τους οποίους οι ιδέες του τουρκικού εθνικισμού του Γκιοκάλπ υιοθετήθησαν από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και ενεσωματώθησαν στο Σύνταγμα.

Αξίζει να σημειωθεί ιδιαιτέρως, ότι ο αναγνώστης θα κατανοήσει τον ρόλο τον οποίον διαδραματίζει η θρησκεία εις τα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα της Τουρκίας. Με ποιό τρόπο δηλαδή, ο Κεμάλ Ατατούρκ, υπερβαίνοντας τις υφιστάμενες αντίξοες συνθήκες και συγκυρίες της εποχής του, οδηγήθη στην παράτολμη, ομολογουμένως, απόφαση να διαγράψει από το Σύνταγμα τη θρησκεία και να προσθέσει αργότερα τη φράση: «η Τουρκία είναι ένα εκκοσμικευμένον κράτος». Θα ηδυνάμεθα να χαρακτηρίσουμε τη συγκεκριμένη περίοδο ως έναν επίδοξο αγώνα «διελκυστίνδος» με σκοπό την επικράτηση του ενός από τα δύο κοινωνικο – ιδεολογικά συστήματα: Κεμαλισμού και Ισλάμ. Επιπλέον, θα αντιληφθεί τον τρόπο με τον οποίο η θρησκεία σταδιακώς εργαλειοποιείται και εκτρέπεται από τα πολιτικά κόμματα (ειδικότερα μετά το 1950), με σκοπό την ψηφοθηρία εκ του θρησκευομένου σώματος των πολιτών των ασπαζομένων τα διάφορα δόγματα. Η άνοδος της θρησκείας στο πολιτικό προσκήνιο σηματοδοτεί και την αρχή της μειώσεως της ισχύος και της παρακμής του Κεμαλισμού. Δεν θα ήτο ανεδαφικό να υποστηριχθεί το γεγονός, ότι τα τέσσερα δικτατορικά καθεστώτα που επεβλήθησαν κατά το δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνος, αποτελούν προσπάθεια επιβιώσεως, συντηρήσεως και διαιωνίσεως των ιδεών του Κεμαλισμού.

Κατά την μεταβατική λοιπόν, αυτή, περίοδο (κατά τη δεκαετία του ’70), αρχίζει να προωθείται, από την ομάδα των λεγομένων «πεφωτισμένων» (Aydınlar Ocağı), η ιδέα καταργήσεως του ανταγωνισμού και της διαπάλης μεταξύ κεμαλισμού και Ισλάμ, και η επίτευξη της συνθέσεώς τους. Κάτι το οποίο θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία ενο συγκολλητικού υλικού μεταξύ του μωσαϊκού εθνοτήτων που καταγράφονται στα εδάφη της Μικράς Ασίας και να αποτρέψει, πιθανόν, τις οποιεσδήποτε εκδηλωθησόμενες αποσχιστικές τάσεις με βάση τα εθνικά χαρακτηριστικά. Έτσι, αντιγράφοντας σε γενικές γραμμές τις ιδέες του Ζιγιά Γκιοκάλπ, οι «πεφωτισμένοι» οδηγήθησαν στην επινόηση της «Τουρκο –Ισλαμικής Σύνθεσης» (Türk – İslâm Sentezi). Οι αρχές, από τις οποίες διέπεται η σύνθεση αυτή, ενσωματώθηκαν αργότερα στο Σύνταγμα, επί δικτατορίας Κενάν Εβρέν (1982 κ.ε.), με αποτέλεσμα η θρησκεία να αποκτήσει εκ νέου νομική ισχύ. Τα γεγονότα που ακολούθησαν διεμόρφωσαν την εικόνα της σύγχρονης Τουρκίας.

Καταλήγοντες, άλλη μία σημαντική λεπτομέρεια που επιβάλλεται να τονιστεί είναι η οπτική, δια της οποίας αναλύονται τα καταγεγραμμένα στοιχεία εν τω συνόλω τους, η οποία τοποθετείται στην «αντίπερα όχθη». Δηλαδή, όπως σημειώνει και ο συγγραφέας, «καταγράφονται και επισημαίνονται τα γεγονότα στα οποία απεικονίζεται ο τρόπος σκέψης και η νοοτροπία τόσο των διανοουμένων όσο και του απλού λαού της τουρκικής κοινωνίας. Εν συντομία, ακολουθήθηκε από τον γράφοντα μια ετεροδιηγητική θεώρηση των πραγμάτων».

Τέλος, πολλούς λόγους θα ήτο δυνατόν να επικαλεστούμε για να αποδείξουμε ότι η παρούσα εργασία είναι αξιόλογη και απαραίτητη για την ελληνική βιβλιογραφία. Όμως, το γεγονός ότι ο κ. Αριστοτέλης Μητράρας γνωρίζει άριστα την τουρκική γλώσσα, ότι χρησιμοποίησε ένα μεγάλο όγκο τουρκικής βιβλιογραφίας και πηγών για να τεκμηριώσει τις απόψεις του, ότι παραθέτει πληθώρα παραλλήλων πληροφοριών, ότι για την εμπέδωση των ιδεών του Ζιγιά Γκιοκάλπ εκρίθη ως απαραίτητη η ενσωμάτωση μεταφρασμένων αυτουσίων άρθρων του, απουσιαζόντων ολοσχερώς από την ελληνική βιβλιογραφία, καθιστούν πολυτιμοτέρα την ανα χείρας εργασία, κατατάσσοντάς την εις την κατηγορία των έργων αναφοράς για τους ενδιαφερομένους να ασχοληθούν εις το παρόν και εις το μέλλον με την τουρκική ιστορία γενικότερον, και τον τουρκικόν εθνικισμόν ειδικότερον.



Ιωάννης Θ. Μάζης

Καθηγητής Οικονομικής Γεωγραφίας / Γεωπολικής

και Πρόεδρος του Τμήματος Τουρκικών και Ασιατικών Σπουδών

στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών






October 12, 2010


4047 Hensley Circle

El Dorado Hills, California

95762-4272



Dear Dr. Mitraras,

Over a week ago the postman brought to my door the package with dissertation and your accompanying letter, dated September 28, 2010, and I write to acknowledge its receipt and to thank you most warmly for the precious gift. I have scanned it for its contents and look forward to reading the contents of this worthy book.

The figure of Ziya Gökalp is of primary importance in the transition of the late Ottoman Empire to the so-called Turkish Republic. Your coverage of the sources and literature on the rise of modern nationalism in Turkey will become a basic book for all those now studying modern Turkey in Greece, and elsewhere as well. You have covered a substantial body of literature and sources on the subject and you are to be congratulated for the successfull dissertation which you have written. At present I am busy in various publication commitments, but I keep the dissertation on one of my desks in the study….. present I am engaged in a long study on the clash of Byzantine and Islamic Civilization and the battle of Mantzikert, but at the same time there are various commitments to Festschrifts which cannot be ignored. At the same time I have just finished reading volume four of the magnum opus of Prof. Vasilis Panagiotopoulos and his two colleagues. Hopefully the new edition of my book on the Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor will be printed, after a delay of two years subsequent to the world wide in economic process as a result of which the publisher did not have necessary funds for its publication.

Amid all this I shall be reading more systematically your impressive dissertation. Congratulations on its publication and on the intense work in which it was born. I must add that having seen your CV I am most impressed by your widespread interest and formal activities in conjunction with the matter of the “Islamic” minority of Greece.

In closing I wish you well and an intensive professional and scholarly career.



Sincerely yours

Speros Vryonis Jr.



Emeritus Alexander Onassis Professor of Hellenic Civilization & Culture

New York University

Το εθνικιστικό τρίπτυχο εκτουρκισμός - εξισλαμισμός - εκσυγχρονισμός στην ποίηση του Ζιγιά Γκιολάλπ του Αριστοτέλη Μητράρα

Το εθνικιστικό τρίπτυχο εκτουρκισμός - εξισλαμισμός - εκσυγχρονισμός στην ποίηση του Ζιγιά Γκιολάλπ  του Αριστοτέλη Μητράρα

Kατά τον ΙΘ΄ και τις αρχές του Κ΄ αιώνος σε απολυταρχικά καθεστώτα, όπως ήταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία και ιδιαίτερα κατά την εποχή του σουλτάνου Άμπντουλ Χαμήντ με την τρομοκρατία της "καλώς προστατευόμενης επικρατείας", σύνηθες ήταν το φαινόμενο οι πολιτικές ιδέες και θεωρίες να βλέπουν το φως υπό τον μανδύα ενός λογοτεχνικού έργου.

Το είδος του γραπτού λόγου που καλούμε λογοτεχνία είναι πράγματι κατάλληλο για την έκφραση των συναισθημάτων ενός ανθρώπου, την αποτύπωση της συλλογικής συνειδήσεως ενός λαού και την διατύπωση ιδεολογικών τοποθετήσεων ενός λογίου. Γνωρίζοντας αυτές τις μοναδικές δυνατότητες που προσφέρει η λογοτεχνία, ο Ζιγιά Γκιοκάλπ προέβη σε ευρεία χρήση αυτού του είδους γραφής, ώστε να μετακενώσει τις ιδέες του στον Λαό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Καλός λογοτέχνης ο ίδιος κατόρθωσε δια του ευρέος λογοτεχνικού του έργου να διατυπώσει την ιδεολογία του τουρκικού εθνικισμού επί της οποίας, εν πολλοίς, επορεύθη το τουρκικό κράτος.

Στο έργο που ακολουθεί ο ειδικός στον Ζιγιά Γκιοκάλπ δρ. Αριστοτέλης Μητράρας μας εκθέτει την ιδεολογία του κορυφαίου αυτού τούρκου διανοητού σε όλους τους τομείς του πνεύματος, αφ' ου προηγουμένως μας έχει καταλλήλως προϊδεάσει για την ζωή και το έργο του, όπως και τις θέσεις του για την λογοτεχνία. Η μικρά εισαγωγή του στην εθνική λογοτεχνία της Τουρκίας κρίνεται επιτυχής.

Και με αυτό το έργο η παρούσα επιστημονική σειρά θεωρώ, ότι συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση της συγχρόνου τουρκικής πραγματικότητας.

Ιωάννης Θ. Μάζης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών





October 18, 2012


4047 Hensley Circle

El Dorado Hills, California

95762-4272



Dear Professor Metraras,



Yesterday I received the package, which you sent me, containing the new edition of your dissertation, as well as the smaller but most interesting analysis of the poetry of Ziya Gokalp. They are beautifully published by Ekdoseis Papazese. I brought out the dissertation form which you had sent me two years ago and briefly compared the new printed edition with the form and content of the dissertation, and in the quiet early hours of the pre-dawn morning, scanned through your analysis of this poetic side of the great theoretician of the modern Turks, Gokalp. I am particularly interested in the nationalist / historically inspired poetry of the author. I had, at one time, followed through the modern Turkish press the regularity with which the various historical stages of the arrival in and settlement in Asia Minor were noted by journalists and were correspondingly celebrated.

As in my letter to you, of October 12, 2010, I once more congratulate you for your important and complex book on O Tourkikos ethnikismos tou Ziyia Gokalp kai o Kemalismos. It is a richly documented work, written with great care, it is inclusive of a rich body of original and also of secondary historical sources. It is further, important, for Greek readers as finally they have realized how important it is to know and to study the historical thoughts and actions of their neighbor. When I was invited to join the Philosophical School of the University of Athens, follow the great political crisis of the Turkish invasion of Cyprus, one member of the faculty condemned me, in the official meeting of that faculty that I was an agent of the Turkish government, asserting that I was teaching in the University of Ankara at the time of the Turkish invasion of Cyprus, July 1974. Of course that was not true but was done in order to prevent my “metaklesis”. Once formally appointed to that faculty I introduced the courses on the history of the Ottomans, of the Arabic Islam and of the Balkans. Indeed I bought, with faculty funds, the first body of works by Turkish scholars on history.

I know that with your knowledge, scholarship you will, effectively, introduce your students to the history of Turkey, and will endow them with a scholarly foundation to better evaluate the politics and culture of the Turks. Your major book so well written will be their proper guide into this important history.

My new updated version of The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and I has now been published. I also have a copy of the small monograph, The Turkish State and History. Please let me know if you do not have these as I should be pleased to send you copies at your home address.

In closing I wish once more to thank you for your two new publications which will teach me much.

Sincerely yours

Speros Vryonis Jr.