Το βιβλίο του καθηγητή και συγγραφέα Γιάννη Φουρτούνα που μόλις κυκλοφόρησε με τίτλο: Αδριανός Δανίνος – Κώστας Βαγιωνίτης: Οι Έλληνες εμπνευστές και πρωτεργάτες του Φράγματος του Ασουάν

Έκδοση της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου, Κάϊρο 2020. Το Φράγμα του Ασουάν είναι ένα από τα θαύματα του σύγχρονου κόσμου. Αποτέλεσε θαύμα μηχανικής κατά την εποχή του υπήρξε άλλωστε τότε το μεγαλύτερο φράγμα σε όλο τον κόσμο. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν υλικά δεκαοκτώ φορές περισσότερα απ’ όσα χρησιμοποιήθηκαν στη μεγάλη Πυραμίδα του Χέοπα, παράγει ηλεκτρισμό και αρδεύει σχεδόν το σύνολο της Αιγύπτου. Γράφει ο Γιάννης Φουρτούνας Για πολλούς αιώνες, οι κάτοικοι της Αιγύπτου υπέφεραν είτε από έλλειψη είτε από πληθώρα νερού. Άλλοτε υπήρχε ξηρασία και δεν υπήρχε αρκετό νερό για τις καλλιέργειες ή και για καθημερινή χρήση. Άλλοτε πάλι υπήρχε τόσο πολύ νερό, ώστε ο Νείλος πλημμύριζε, καταστρέφοντας τις καλλιέργειες και διαβρώνοντας εύφορα εδάφη. Ήταν επιτακτική λοιπόν η ανάγκη για εξεύρεση λύσης σε αυτά τα προβλήματα. Η απάντηση ήταν το φράγμα του Ασουάν. Η επίσημη θεμελίωση και έναρξη εργασιών κατασκευής του φράγματος του Ασουάν έγινε στις 9 Ιανουαρίου του 1960 από τους τότε Προέδρους της Σοβιετικής Ένωσης και της Αιγύπτου, που επέβαιναν πλοιαρίου, οι οποίοι και έριξαν στο σημείο θεμελίωσης συμβολικές πέτρες.

Το φράγμα κατά τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο των έξι ημερών του 1967 υπέστη εκτεταμένες καταστροφές με απώτερο στόχο την ολοκληρωτική του ανατίναξη από τις ισραηλινές δυνάμεις καταδρομών, σύντομα όμως οι ζημιές αποκαταστάθηκαν και το έργο εγκαινιάσθηκε το 1970. Με το νέο φράγμα δημιουργήθηκε η λίμνη Νάσσερ, μία τεράστια δεξαμενή νερού, μήκους 550 χιλ και χωρητικότητας 132 κυβικών χλμ. νερού, που, όταν φτιάχτηκε, ήταν η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη του κόσμου, και αύξησε κατά 30% την καλλιεργήσιμη γη στην Αίγυπτο. Πολλοί λίγοι όμως γνωρίζουν ότι ο εμπνευστής του Υψηλού Φράγματος ήταν ένας Έλληνας πάροικος του Καΐρου, ο Αδριανός Δανίνος, γεωπόνος – αγρονόμος, που εργαζόταν ήδη από τον καιρό της Αγγλοκρατίας στα προγράμματα της χώρας για την δημιουργία νέων αγροτικών περιοχών μέσα στην έρημο. Αυτός δημιούργησε το πρώτο τοπογραφικό για το φράγμα και απευθύνθηκε προς τον σπουδαίο και ονομαστό την εποχή εκείνη Ιταλό Αρχιμηχανικό Gallioli. Με το project του Ιταλού αρχιμηχανικού ανά χείρας ο Δανίνος έκαμε συνεχείς παραστάσεις στους αρμοδίους, ώσπου πέτυχε να τον δεχθούν να αναλύσει το σχέδιό του. Με δικά του έξοδα τον έφερε το 1945 στην Αίγυπτο και επί μία πενταετία πάλεψε να ευοδωθεί η υπόθεση του Υψηλού Φράγματος χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα.

Με την επικράτηση των επαναστατικών δυνάμεων άρχισε και πάλι να ελπίζει ότι αυτό το νέο προσωπικό, που κατέλαβε την εξουσία ίσως ενδιαφερόταν για την υπόθεση του Φράγματος. Με αυτή την ελπίδα προσήλθε τότε στους υπευθύνους της Επανάστασης στα Γραφεία της Κεντρικής Διοίκησης, όπου επικοινώνησε με τον Άνουαρ Σαντάτ και άλλους ιθύνοντες δείχνοντάς τους το τοπογραφικό και προτείνοντάς τους να προβούν στη δημιουργία του. Τον Δανίνο τον θυμάται ο Άνουαρ Σαντάτ και τον αναφέρει ως εξής στο βιβλίο του «Αναζητώντας ταυτότητα»: «…Όποτε φέρνω στη μνήμη μου τούτες τις αξέχαστες μέρες, ξαναβλέπω μπρος στα μάτια μου εκείνο τον Έλληνα γεωπόνο, με τ’ αχτένιστα μαλλιά και τ΄ ανήσυχα μάτια που μας επισκεπτότανε κάθε λίγο και λιγάκι στο Αρχηγείο της Επαναστάσεως στην Αμπασία, χωρίς ποτέ να έχει προηγουμένως κλείσει ραντεβού. Ονομαζότανε αν θυμάμαι καλά «Δανινός» και κάθε φορά που έκανε την έφοδό του στα γραφεία μας, ξεστόμιζε συναισθηματικά φορτισμένες φράσεις, που περιστρέφονταν πάντοτε γύρω από το ίδιο θέμα: ο Νείλος στην περιοχή του Ασουάν πρέπει να κλειστεί με ένα υψηλό φράγμα. Η εμμονή του σ’ αυτήν την ιδέα, η επίμονη επανάληψή της και η γυαλάδα των ματιών του μας είχαν βάλει την ιδέα ότι πρόκειται περί τρελού. Όμως η έκφραση που έπαιρνε πάντα το πρόσωπό του δεν άφηνε περιθώρια για καμιά αμφιβολία πως η πίστη του στην «ιδέα» είχε την ίδια εκείνη θρησκευτική δύναμη, με την οποία ο κάθε πιστός λατρεύει τον Θεό του. Το γεγονός αυτό μας οδήγησε τελικά στο να δώσουμε εντολή στον Τεχνικό Εμπειρογνώμονα του Επαναστατικού Συμβουλίου, τον αείμνηστο μηχανολόγο Μαχμούντ Γιούνες να εκπονήσει σχετική μελέτη. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα του υψηλού φράγματος. Αποκύημα πίστης, ενθουσιασμού και διορατικότητας όπως δηλαδή γεννιούνται συνήθως όλες οι μεγάλες ιδέες…». Παρά ταύτα όμως δεν πάρθηκε ποτέ η απόφαση για την κατασκευή του Φράγματος.

Όταν ο Δανίνος εγκατέλειψε τελειωτικά τις προσπάθειες, εντελώς απελπισθείς ότι θα πετύχαινε κάτι με τις αλλεπάλληλες παραστάσεις στις δημόσιες υπηρεσίες και τους κυβερνητικούς παράγοντες, παραλαμβάνει τη σκυτάλη ένας άλλος Καϊρινός και αυτός, ο Κώστας Βαγιωνίτης, που εργαζόταν σε περιοχές της Άνω Αιγύπτου στο κυβερνητικό πρόγραμμα των νέων καλλιεργήσιμων εδαφών και είχε μία εταιρία εξηλεκτρισμού οργανώνοντας τον εξηλεκτρισμό των νέων αρόσιμων περιοχών την εποχή εκείνη.

Έχοντας συνδεθεί με την οικογένεια του Υπουργού Δημοσίων Έργων Μουράτ Φάχμι, κατάφερε να έχει μία σύσκεψη παρόντος του Υπουργού με κυβερνητικούς παράγοντες, στην οποία έγινε δεκτό το αίτημα του Βαγιωνίτη να έρθει ο Gallioli στην Αίγυπτο και να υποβάλλει το project για το φράγμα στην αιγυπτιακή κυβέρνηση. Επειδή μάλιστα δεν εγκρίνεται το κονδύλι για τα έξοδα του ταξιδίου και της παραμονής του Ιταλού μηχανικού και του επιτελείου, σ αυτήν την κρίσιμη στιγμή ο Κ. Βαγιωνίτης ξεδιπλώνει την αστείρευτη αγάπη του για την Αίγυπτο: αποφασίζει και αναλαμβάνει όλα τα έξοδα ο ίδιος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Βαγιωνίτης δεν ήταν εύπορος και με αυτή του την ευγενή κίνηση ξόδεψε όλες του τις οικονομίες! Όμως άξιζε η θυσία αυτή προς τη δεύτερη πατρίδα του, γιατί η κυβέρνηση για πρώτη φορά υιοθέτησε την ιδέα του φράγματος και αποφάσισε να πραγματοποιήσει την κατασκευή του!

Αν και η σύσκεψη αυτή έγινε τέλη του 1952 και πέρασαν 8 χρόνια μέχρι την έναρξη των εργασιών, ο σπόρος για το φράγμα είχε φυτευτεί. Βέβαια ο Βαγιωνίτης εξακολούθησε να παρακολουθεί το θέμα, να κάνει συνεχείς παρεμβάσεις. Στις ειδικές επιτροπές και στις πολυήμερες συνεδριάσεις ο Βαγιωνίτης είχε σημαίνουσα θέση, καθώς ήταν ο μεταφραστής και ο συντονιστής των συζητήσεων. Σε μία από αυτές τις συσκέψεις ο Κώστας Βαγιωνίτης πρότεινε την επονομασία του υπό κατασκευή φράγματος «Υψηλό Φράγμα». Πρόκειται για τη σύσκεψη παρουσία του Προέδρου της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου Mohamed Naguib, που έλαβε χώρα στις 21.6.53 στο χώρο, που μετά έγινε το φράγμα του Ασουάν. Είναι η σύσκεψη κατά την οποία ο Μηχανικός Gallioli συνάντησε τον Πρόεδρο του Κράτους Μohamed Naguib και του παρέδωσε ένα αντίτυπο από τα χαρτιά του Υψηλού Φράγματος. Διαπιστώνει κανείς λοιπόν ότι όχι μόνον η ιδέα για το φράγμα ήταν ενός Έλληνα του Δανίνου και όχι μόνον η πραγμάτωση έγινε με την επιμονή και το όραμα ενός άλλου Έλληνα, του Βαγιωνίτη, αλλά και η ονομασία «Υψηλό Φράγμα» είναι και αυτή έμπνευση ελληνική! Με αυτή τη μεγάλη προσφορά τους αυτοί οι δύο σπουδαίοι άντρες – ο εμπνευστής του Αδριανός Δανίνος και ο μέγας πρωταγωνιστής του Κώστας Βαγιωνίτης – κατέκτησαν με το σπαθί τους ένα πολύ υψηλό βάθρο στην ιστορία πρώτον της Ομογένειας και κατά δεύτερον της Αιγύπτου, η οποία ωφελείται τα μέγιστα μέχρι και σήμερα.

Γιάννης Φουρτούνας Ο καθηγητής και συγγραφέας Γιάννης Φουρτούνας με καταγωγή από το Τρίκερι της Μαγνησίας ζει στο Κάϊρο της Αιγύπτου, όπου είναι εγκατεστημένος από το 1995 και διδάσκει στο Παν/μιο Al Azhar. Εξειδικεύτηκε στις ανατολικές γλώσσες και την κοπτολογία και είναι κοπτολόγος, αγιολόγος, λεξικογράφος, νομικός, ιστορικός, λαογράφος, θεολόγος, αρθρογράφος, συγγραφέας, εκδότης, και ιστοριοδίφης. Δίδαξε σε διάφορα παν/μικά ιδρύματα, ινστιτούτα και πολιτιστικά κέντρα της Ελλάδας και της Μέσης Ανατολής, Παν/μιο Αθηνών, Institute of Coptic Studies, Institute of Coptic Language, Al Azhar University, Greek Cultural Centre in Cairo, Διδασκαλείο Ελληνικής Γλώσσας του Ορθοδόξου Πνευματικού Πατριαρχικού Κέντρου Καΐρου. Διετέλεσε επί σειρά ετών:  Διευθυντής του Διδασκαλείου Ελληνικής Γλώσσας του Ορθοδόξου Πνευματικού Πατριαρχικού Κέντρου Καΐρου  Αρθρογράφος και Συντάκτης του περιοδικού της Αμπετείου Σχολής «ΚΑΔΜΟΣ» και της Ομογενειακής Εφημ. της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου «»Νέο Φως»  Υπεύθυνος του Τμήματος Ελληνικών του Πολιτιστικού Κέντρου της Ελληνικής Πρεσβείας στο Κάιρο  Μέλος επιστημονικών Εταιρειών, ομογενειακών Συλλόγων και κοινωφελών οργανώσεων, Cociete d’ Archeologie Copt au Caire, Communaute Grecque de Caire, Orhtodox Spiritual Patriarchat Centre, Club Nautique Hellenique du Caire, Club Greek d’ Heliopolis, Association of Alexandria “ Ptolemy the 1th”  Αντεπιστέλλον Μέλος του Οργανισμού για την Διεθνοποίηση της Ελληνικής Γλώσσας  Ιδρυτικό Μέλος του Συλλόγου Επικοινωνίας & Πολιτισμού Αγροτικού Χώρου Θεσσαλίας  Αντιπρόεδρος του Ιεραποστολικού και Φιλανθρωπικού Συνδέσμου Νέων «ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΌΣ Ο ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΣ»  Πρόεδρος του Παραρτήματος Μέσης Ανατολής του Συνδέσμου Φιλίας Εθνών (ΣΦΕ)  Πρόεδρος του Παραρτήματος Καΐρου του Διεθνούς Συλλόγου «ΦΙΛΩΝ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ»  Πρόεδρος της Εταιρείας Ερευνών, Τεκμηρίωσης και Προβολής Πηγών Νοτιοανατολικής Μεσογείου Εξέδωσε τα εξής βιβλία και έργα: Ακολουθία Παναγίας Τρικεριωτίσσης (πολυγραφημένη έκδοση, Επιμέλεια έκδοσης υπό Ιωάννου Φουρτούνα. Κεντρική Διάθεση: Γιάννης Φουρτούνας, Θεσσαλονίκη, Ιούλιος 1979. Η Ελληνόμορφος Κοπτική Γλώσσα. Μονογραφία. Δημοσίευση της εκδοτικής σειράς ΕΛΛΗΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ, Διμηνιαίας έκδοσης των Εκδόσεων «ΑΛΣ Α.Ε.» Τεύχος υπ’ αρ. 37, σελ. 1-112, Αθήνα (Δεκέμβριος 2008-Ιανουάριος 2009). Αββάκυρος, το ιατρείο του κόσμου και το θεραπευτήριο της Οικουμένης. Αγίου Σωφρονίου, Ο ισάγγελος βίος και τα παράδοξα θαύματα των Αγίων Αμπα(κ)ίρ (Κύρου) και Αμπαγιουχάνα (Ιωάννου). Εισαγωγή, μετάφραση και σχόλια από τον Γιάννη Φουρτούνα, σελ. 304, Έκδοση Κέντρου Πατερικών Εκδόσεων (ΚΕ.Π.Ε.). Αθήνα, 2011. Ακολουθία Παναγίας Τρικεριωτίσσης, μετά Παρακλητικού Κανόνος, σελ. 64. Επιμέλεια έκδοσης, εισαγωγή και φωτογραφικό υλικό υπό Ιωάννου Φουρτούνα. Κεντρική Διάθεση: Ν. Παναγόπουλος, Αθήνα, Ιούλιος 2012. Η Ελληνικότης της Κοπτικής Γλώσσας. Πάνταινος, ο Έλληνας δημιουργός της Κοπτικής Γλώσσας, σελ. 208, Κεντρική Διάθεση: Ν.Παναγόπουλος, Αθήνα, Απρίλιος 2012. Ελληνοαραβικό Αραβοελληνικό Λεξικό προς χρήση των αραβοφώνων φοιτητών. Έκδοση της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου, σελ. 264, σχ. 7,5Χ11,5, Κάιρο, 2013. Νικόλας Ατζέμης, ο Νέστωρ του Αιγυπτιώτικου Προσκοπισμού. Έκδοση Περιφερειακής Εφορείας Προσκόπων Καΐρου σελ. 90, Κάιρο, (Κάιρο, 2013, β΄έκδ. συμπληρωμένη 2014) Το νησί της Παναγίας, Θρύλοι, ιστορία και παραδόσεις της νήσου Παλαιών Τρικέρων, σελ. 204, Κεντρική Διάθεση: Ν.Παναγόπουλος, Αθήνα, Σεπτέμβριος 2016. Γιάννης Σπανοδήμος, ο υμνητής της πηλιορείτικης φύσης με γλυπτική, ζωγραφική, αγιογραφία (Λεύκωμα, Αθήνα, 2015) Τα τοπωνύμια του νησιού Παλιό Τρίκερι και των μικρών νησιών της χερσονήσου του Τισαίου όρους (Ανάτυπο από τον 71ο τόμο του «Θεσσαλικού Ημεορολογίου», σελ. 209-234, Λάρισα, 2017) Τα τοπωνύμια του Τισαίου όρους και τα ακτωνύμια της ανατολικής και μεσημβρινής ακτής της χερσονήσου του (Ανάτυπο από τον 77ο τόμο του «Θεσσαλικού Ημερολογίου», σελ. 97-112, Λάρισα, 2020) Ο Gohar al Seqilli al Katib al Rumi, o ελληνικής καταγωγής ιδρυτής του Al Azhar University (Ανάτυπο από τα Πρακτικά του Fourth Annual Conference for Young Researchers (16 – 17 Dec, 2017) σελ. 252-262, Al Azhar University Ψαιρο 2020. Τα τοπωνύμια του Τρικερίου και της περιοχής (Ανάτυπο από τον 78ο τόμο του «Θεσσαλικού Ημεορολογίου», σελ. 289-314, Λάρισα, 2020) Η Ελληνική Σούμπρα, σελ. 217, Έκδοση Ορθοδόξου Πνευματικού Πατριαρχικού Κέντρου, Κάιρο 2020. Οι Έλληνες εμπνευσταί και πρωτεργάται του Φράγματος του Ασουάν σελ. 156. Έκδοση της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου, Κάιρο 2020. Τιμητικές διακρίσεις - βραβεύσεις: Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας ‘Bασιλεύς Παύλος’ βραβείο εργασίαs με θέμα: Λαογραφικά Πηλίου (1968) Πανηπειρωτικός Σύλλογος Καΐρου τιμητική πλακέτα (2009) Ορθόδοξο Πνευματικό Πατριαρχικό Κέντρο Πατριαρχείου Αλεξ/δρείας: τιμητική πλακέτα επ’ ευκαιρία του χρυσού Ιωβηλαίου του Ο.Π.Π.Κ. εις αναγνώριση της 12ετούς προσφοράς (2009) Απόφ. Υπ’αρ. 6 /14 – 02-09 Διοικητ. Συμβουλίου Ελληνική Κοινότητα Καΐρου, πανηγυρική εκδήλωση για την έκδοση του 300ου φύλλου της εφημερίδος «Νέο Φως» τιμητικό μετάλλιο σε αναγνώριση εξαιρέτου προσφοράς (2009) Δημοσίευμα του υπ’αρ. 306 φύλλου της εφημερίδας «Νέο Φως» της 30 Μαρ 2009 Επίσημος επίδοσις του Μεταλίου σε εκδήλωση της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου της 30 Ιαν 2010 στο Ελληνικό Κέντρο Καΐρου Δημοσίευμα του υπ’αρ. 340 φύλλου της εφημερίδας «Νέο Φως» της 8 Φεβ 2010 Ορθόδοξος Ιεραποστολικός Σύνδεσμος ¨ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ Ο ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΣ " τιμητικό Δίπλωμα και ο τίτλος του Μεγάλου Ευεργέτου «για την μεγάλη βοήθεια, συμπαράσταση και συμβολή που επέδειξε εις το Ιεραποστολικό, Κοινωνικό και Φιλανθρωπικό έργο του Συνδέσμου μας κατά την διάρκεια των 18 ετών λειτουργίας του» (2015) Δήμος Νοτίου Πηλίου, τιμητική πλακέτα διά χειρός του Δημάρχου Νοτίου Πηλίου σε ειδική εκδήλωση "για την πολυετή προσφορά του στην ιστορία και τη λαογραφία της περιοχής του Νοτίου Πηλίου"(2017). Ministry of Defense Language Institute of the Egyptian Army, MODLI, τιμητική διάκριση και έκφραση ευαρέσκειας για την επιτυχή καθηγεσία της διδασκαλίας του Τμήματος Ελληνικής Γλώσσας στο Ινστιτούτο (2018) (2019) Παρασημοφορία με τον Τίμιον Σταυρό του Αγίου και Ευαγγελιστού Μάρκου εκ μέρους του Μακαριωτάτου Πατριάρχου και Πάπα Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ.κ. Θ ε ο δ ώ ρ ο υ, εις τον Πατριαρχικόν Ναόν του Αγίου Νικολάου την 6ην Δεκεμβρίου του 2020 Λίγα λόγια από τον Δημήτρη Συμεωνίδη Το βιβλίο του φίλου Γιάννη Φουρτούνα είναι επίκαιρο γιατί οι σχέσεις μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδος έχουν αναβαθμιστεί σε Διπλωματικό επίπεδο και σε Οικονομικό. Η Πολιτιστική Διπλωματία επίσης είναι απαραίτητη για τις σχέσεις των κρατών και για την συνεργασία τους. Οι Αιγύπτιοι γνωρίζουν την προσφορά των Ελλήνων για την Βιομηχανική ,Εμπορική, τραπεζιτική προσφορά τους για την ανάπτυξη της χώρας και είναι πολύ αγαπητοί. Από την αρχαιότητα οι σχέσεις τους ήταν φιλικές .Στα δύσκολα χρόνια βοήθησαν οι Έλληνες για να λειτουργήσει ξανά το κανάλι του Σουέζ .Στο βιβλίο αυτό o συγγραφέας μας παρουσιάζει δύο άγνωστες μορφές που συνετέλεσαν στην κατασκευή του φράγματος του Ασσουάν. Ένα βιβλίο που τιμά τους Ομογενείς μας και γενικά το Ελληνικό Δαιμόνιο. Είχε την ευκαιρία ο Γιάννης Φουρτούνας να ανατρέξει στα αρχεία και σε βιβλιοθήκες για να βρεί όλα τα στοιχεία που μας παρουσιάζει . Είναι ένα βιβλίο με ιστορικό περιεχόμενο και είμαστε τυχεροί που διδάσκει στην Αίγυπτο και πιστεύω ότι θα μας παρουσιάσει και άλλες άγνωστες ιστορίες των Ελλήνων της Αιγύπτου Δημήτρη Συμεωνίδη JP Επιμέλεια υλικού, και σχόλιο Ανταποκριτής

Η τούρτα γενεθλίων και η θεά Άρτεμις

Η τούρτα γενεθλίων και η θεά Άρτεμις

 

Έρευνα και επιμέλεια από διάφορες πηγές: Δημήτρης Συμεωνίδης

 

 

 

 

Η τούρτα γενεθλίων συνοδεύει τον εορτασμό της ολοκλήρωσης ενός επιπλέον έτους ζωής εδώ και πάρα πολλούς αιώνες και είναι εφεύρεση των αρχαίων Ελλήνων. Η τούρτα στην αρχαία Ελλάδα ονομαζόταν «άμμιλος» .
Ο λόγος που τοποθετούσαν τα κεριά πάνω στη τούρτα γενεθλίων ήταν για να τιμήσουν τη θεά Άρτεμις. Οι αρχαίοι Ελληνες έκαναν μια ιδιαίτερη τελετή, κατά την οποία έφερναν στο ναό της Αρτέμιδος ένα γλυκό στολισμένο με κεριά.

 Τα κεριά συμβόλιζαν τα αστέρια και το φεγγάρι, τα οποία συνδέονται με τη θεά του κυνηγιού. Τα κεριά άναβαν για να κάνουν το γλύκισμα να μοιάζει να φεγγοβολάει, σαν το φεγγάρι.
Ο λόγος που πρώτα έκαναν μια ευχή και μετά έσβηναν τα κεριά ήταν επειδή πίστευαν πως ο καπνός μετέφερε τις προσευχές τους στους ουρανούς, και πιθανόν η σημερινή συνήθεια να κάνουμε μία ευχή πριν σβήσουμε τα κεράκια να προέρχεται από αυτήν τη δοξασία.
Επειδή όμως η Αρτέμιδα θεωρούταν και προστάτιδα των μικρών παιδιών, για να έχουν την εύνοια της, οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν αντίστοιχη τελετή και στα γενέθλια των παιδιών τους.

 

 

Athenaeus Soph., Deipnosophistae
Book 14, Kaibel paragraph 53, line 10

αὐτὸν καλοῦσιν, καὶ τοὺς μικροὺς ἀμητίσκους

Τηλεκλείδης (I 209, 1 v. 12 K)·

αὐτόμαται δὲ κίχλαι μετ' ἀμητίσκων εἰς τὸν φάρυγ'

14.52.30

εἰσεπέτοντο.

14.53.1

ΔΙΑΚΟΝΙΟΝ. Φερεκράτης (I 194 K)·

ὑπὸ τῆς ἀπληστίας

διακόνιον ἐπήσθι', ἀμφιφῶντ' ἔχων.

ΑΜΦΙΦΩΝ πλακοῦς Ἀρτέμιδι ἀνακείμενος, ἔχει δ' ἐν

14.53.5

κύκλῳ καόμενα δᾴδια. Φιλήμων ἐν Πτωχῇ ἢ Ῥοδίᾳ

(II 495 K)·

Ἄρτεμι, φίλη δέσποινα, τοῦτόν σοι φέρω,

ὦ πότνι', ἀμφιφῶντα καὶ σπονδήσιμα.

μνημονεύει αὐτοῦ καὶ Δίφιλος ἐν Ἑκάτῃ (ib. 548).

14.53.10

Φιλόχορος (FHG I 412) δ' ἀμφιφῶντα αὐτὸν κληθῆναι

καὶ εἰς τὰ τῆς Ἀρτέμιδος ἱερὰ φέρεσθαι ἔτι τε καὶ

εἰς τὰς τριόδους, ἐπεὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐπικατα-

λαμβάνεται ἡ σελήνη ἐπὶ ταῖς δυσμαῖς ὑπὸ τῆς τοῦ

ἡλίου ἀνατολῆς καὶ ὁ οὐρανὸς ἀμφιφῶς γίνεται.

14.53.15

 

Απόδοση στα Νέα Ελληνικά

 

Ο Φιλόχορος λέει ότι λέγεται αμφιφώντας και στα τρίστατα, επειδή

εκείνη την ημέρα (Δηλαδή την δέκατη έκτη του μήνα Μουνιχίωνα-ΑΠΡΙΛΙΟ, ΄

κατά του λεξικό Σούδα) η σελήνη καλύπεται στη δύση της από την ανατολή του ήλιου και ο ουρανός φίνεται  αμφίφωτος

 

 

ΒΑΣΥΝΙΑΣ. Σῆμος ἐν βʹ Δηλιάδος (ib. IV 493) ‘ἐν τῇ

τῆς Ἑκάτης, φησίν, νήσῳ τῇ Ἴριδι θύουσι Δήλιοι τοὺς

βασυνίας καλουμένους. ἐστὶν δὲ ἑφθὸν πύρινον, σταῖς

σὺν μέλιτι καὶ τὰ καλούμενα κόκκωρα ἰσχὰς καὶ κάρυα

τρία.’

14.53.20

ΣΤΡΕΠΤΟΙ καὶ ΝΕΗΛΑΤΑ. τούτων μνημονεύει

Δημοσθένης ὁ ῥήτωρ ἐν τῷ ὑπὲρ Κτησιφῶντος περὶ

τοῦ στεφάνου (260).

ΕΠΙΧΥΤΩΝ Νικοφῶν ἐν Χειρογάστορσιν (I 778 K)·

ἐγὼ μὲν ἄρτους, μᾶζαν, ἀθάρην, ἄλφιτα,

 

Κείμενο από το άρθρο: Αστρονομικές Παρανοήσεις Ι:Σελήνη που μου έστειλε ο καθηγητής Αστροφυσικός Μάνος Δανέζης.

Το θέμα είναι αρκετά σύνθετο γραφικά για να γίνει άμεσα κατανοητό

Επεξήγηση για τον αμφίφωτο ουρανό

Η συνολική σύνθετη κίνηση της Σελήνης επιτρέπει την παρατήρησή της κατά την διάρκεια της ημέρας, αρκεί ο ουρανός να μην έχει σύννεφα και να γνωρίζουμε προσεγγιστικά την θέση της στον ουρανό. Όταν η Σελήνη γεμίζει (οδεύει προς την πανσέληνο), εκείνη ακολουθεί τον Ήλιο (βρίσκεται ανατολικά του) και μπορεί να είναι ορατή μερικές ώρες μετά την ανατολή του και μερικές μετά την δύση του. Όσο πλησιάζει η φάση της πανσελήνου η Σελήνη ανατέλλει κάθε μέρα και ανατολικότερα και η απόστασή της από τον Ήλιο μεγαλώνει. Κατά την διάρκεια αυτής της φάσης, η Σελήνη ανατέλλει χρονικά κοντά στην δύση του Ήλιου και δύει κοντά στην ανατολή του. Συνεπώς δεν είναι ορατή κατά την ημέρα. Από την φάση της πανσελήνου και μέχρι αυτήν της νέας σελήνης, η Σελήνη πλησιάζει τον Ήλιο ο οποίος την ακολουθεί (βρίσκεται ανατολικά της). Στις φάσεις εκείνες, η Σελήνη ανατέλλει τις βραδινές ώρες, δύει κατά την διάρκεια της ημέρας και πριν την δύση του Ήλιου και η παρατήρησή της καθίσταται εφικτή στον πρωινό ουρανό ολοένα και περισσότερες ώρες. Τέλος, όταν η Σελήνη γεμίζει φωτίζεται από την δεξιά της πλευρά, ενώ όταν αδειάζει από την αριστερή. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις το φως δείχνει την κατεύθυνση του Ήλιου (http://astro.unl.edu/classaction/animations/lunarcycles/lunarapplet.html).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Τα γενέθλια είναι απλά μια μέρα άλλου ενός 365-ήμερου ταξιδιού γύρω από τον ήλιο. Απόλαυσε το ταξίδι...

 

 

Αυτός ο Ύμνος  ευχή προς την Θεά Άρτεμι  είναι κατασκεύασμεα κάποιου που δεν αναφέρεται το όνομά του Δεν υπάρχει στην Ελληνική Γραμματεία αλλά είναι σύγχρονος άγνωστος συγγραφέας

Αναφέρω αυτή την ευχή γιατί είναι ωραία.

 

Ω κορυφαία Θεά των γεννήσεων, Ακραία Άρτεμη δέξου αυτόν τον σεμνό ύμνο και χάρισε την ευλογία σου σε αυτόν που γιορτάζει την ημέρα της γεννήσεως του στο υλαίο πεδίο της ύπαρξης.

Εσύ που δίνεις το τέλειο δώρο Ανυσιδώρα χάρισε δώρα υγίειας, ευδαιμονίας, πνευματικής και υλικής ανάπτυξης, χαράς, ευθυμίας, και κάθε άλλου ψυχικού ή υλικού δώρου που εσύ κρίνεις για την αρετοδρομία της υπάρξεως.

Στάσου Βοηθός της υπάρξεως τούτης και Ευπλόκαμος, στρώνοντας άριστους δρόμους αρετής που οδηγούν σε έπαθλα αιώνια ώστε η ψυχή να ομοιάζει την Ευστέφανη χάρη Σου.

Καθαρά Θεά, κράτα αμόλυντη την ψυχή από κάθε κακό.

Μεγαλώνυμη και Ολβιόμοιρη Θεά χάρισε την μέγιστη ευτυχία της μοίρας ως

Περασία βοήθησε την σκέψη να οδεύει ασφαλής από τις αναζητήσεις της.

Σαόφρων χάρισε υγιή σκέψη.

Σεμνή Θεά δώρισε την σπουδαιότητα και τον σεβασμό σε τούτη την ύπαρξη.

Ω Ένδοξη Θεά εσένα υμνώ και αφιερώνω αυτόν τον ύμνο της γενέθλιας μέρας σε Σένα.

 

---

Ὢ Ὑπέροχη Θέαινα γενεθλῶν, Ἀκραία Ἄρτεμη καταδέχου τοῦτον σεμνὸν ὕμνον καὶ ἴστη μεγάδωρος εὐλογίας εἰς τὸν

γεναθλιαζόμενος ὑπάρξεως αὐτοῦ ἐντὸς ὑλαίου πεδίου.

Σὺ προσδωρεῖ κορυφαῖον δῶρον Ἀνυσιδώρα ἀφιείης δῶρον ὑγίειας, εὐδαιμονίας, νοητικῆς καὶ ὑλαίας βλαστημοσύνης, ἀγαλλιάματος, εὐθυμίας, καὶ παντὸς ἑτέρου ψυχικοῦ ἢ ὑλαίου δώρου Σὺ κρίνεις ὑπὲρ ἀρετοδρομίας ὑπάρξεως.

Ἴστη ἀρωγὸς ὑπάρξεως ταύτης καὶ Εὐπλόκαμος, ἐκτείνουσα ἄριστους ἀτραποὺς ἀρετῆς, ἄγουσι εἰς ἀριστεῖα αἰώνια ὡς ψυχὴ ἐξεικονίζοι Σὸν Εὐστέφανη χάριν.

Καθαρὰ Θέαινα, φύλασσε ἄχραντη ψυχὴν ἐκ πάσας κακοσύνης.
< Μεγαλώνυμη καὶ Ὀλβιόμοιρη Θέαινα, δωροφόρει ὕψιστη εὐδαιμονία μοίρας ὡς Περασὶα ἴστη ἀρωγὸς σκέψεως ἐλευσομένη ἀσφαλὴς ἐντὸς ἀναζητήσεων αὔτης.

Σαόφρων δωροφόρει ὑγιῆ σκέψην.

Σεμνὴ Θέαινα δωροφόρει σεμνότητα καὶ σέβας εἰς τούτη ὕπαρξην.

Ὢ Ἔνδοξη Θέαινα ἐσὲ ὑμνωδῶ καὶ ἀφιερόω τοῦτον τὸν ὕμνον γενέθλης πρὸς Τέι.

Πηγή : ellinikoarxeio.com

ΠΗΓΗhttp://pyrron.blogspot.gr/2011/04/blog-post_09.html

 

Γιατί βάζουμε κεριά πάνω στις τούρτες γενεθλίων; Είναι και αυτό αρχαίο ελληνικό έθιμο;

 

 

 

 

 

 

Είναι μια από τις πιο διαδεδομένες παραδόσεις στο κόσμο. Η τούρτα γενεθλίων συνοδεύει τον εορτασμό της ολοκλήρωσης ενός επιπλέον έτους ζωής εδώ και πάρα πολλούς αιώνες. Για την ακρίβεια, οι τούρτες γενεθλίων θεωρείται πως είναι εφεύρεση των αρχαίων Ρωμαίων. Αυτό όμως που παραμένει ανεξήγητο, είναι η ύπαρξη των κεριών πάνω σε αυτές.

Για ποιο λόγο τοποθετούμε τα κεριά πάνω στη τούρτα γενεθλίων; Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει δεδομένη απάντηση, υπάρχουν όμως αρκετές εκδοχές που εξηγούν το περίεργο «στολισμό» της εορταστικής τούρτας.

Το πρώτο σενάριο που υποστηρίζουν οι ιστορικοί προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα. Για να τιμήσουν τη θεά Αρτεμις οι αρχαίοι Ελληνες έκαναν μια ιδιαίτερη τελετή, κατά την οποία έφερναν στο ναό της Αρτέμιδος ένα γλυκό στολισμένο με κεριά. Τα κεριά συμβόλιζαν τα αστέρια και το φεγγάρι, τα οποία συνδέονται με τη θεά του κυνηγιού. Επειδή όμως η Αρτέμιδα θεωρούταν και προστάτιδα των μικρών παιδιών, για να έχουν την εύνοια της, οι αρχαίοι Ελληνες έκαναν αντίστοιχη τελετή και στα γενέθλια των παιδιών τους.

Μια άλλη θεωρία που εξηγεί τη περίεργη αυτή παράδοση, λέει πως ο καπνός που δημιουργείται από το σβήσιμο των κεριών συμβολίζει το πορεία της ευχής που κάνει ο εορτάζοντας προς τον ουρανό, με στόχο να... εισακουστεί. Αρκετοί αρχαίοι πολιτισμοί πίστευαν σε αυτό το συμβολισμό και διατήρησαν τη παράδοση.

Η τρίτη και τελευταία πιθανή εξήγηση, είναι πως το φως των κεριών συμβολίζει το φως της ζωής και προέρχεται από παραδόσεις της Γερμανίας. Βέβαια, αν ισχύει αυτό, τότε πρέπει να δοθούν περαιτέρω εξηγήσεις για το γεγονός ότι ο εορτάζοντας... σβήνει τα κεριά.

 

Τα γενέθλια γιορτάζονται με πολλούς τρόπους σε διάφορες χώρες του κόσμου.

Παρακάτω θα δούμε μερικές χαρακτηριστικές "παραδόσεις":

---

BIRTHDAYCAKES (ΓΛΥΚΑ)
Το γλυκό των γενεθλίων, λέγεται ότι προέρχεται από τους αρχαίους Έλληνες οι οποίοι έψηναν στρογγυλά κέικ που συμβόλιζαν το φεγγάρι για να τιμήσουν τη θεά της Σελήνης ,Άρτεμη. Έβαζαν κεριά στο κέικ για να το κάνουν να λάμπει όπως η Σελήνη.
Οι Γερμανοί έφτιαχναν κέικ με ένα μεγάλο κερί στη μέση που συμβόλιζε το φως της ζωής. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο καπνός από το κερί που σβήνει, στέλνει τις επιθυμίες αυτού που γιορτάζει ψηλά στον ουρανό.
BIRTHDAY CANDLES (ΚΕΡΙΑ)
Οι αρχαίοι Έλληνες έβαζαν κεριά στα γλυκά των γενεθλίων για να λάμπουν σαν τη Σελήνη και τα πρόσφεραν στη θεά Άρτεμη. Οι Γερμανοί ήταν άριστοι κατασκευαστές κεριών και έβαζαν κεριά στα κέικ που έφτιαχναν για θρησκευτικούς λόγους.
BIRTHDAY PARTIES AND CELEBRATIONS (ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ)
Πολύ παλιά οι άνθρωποι πίστευαν στα κακά πνεύματα κι έκαναν γιορτές γενεθλίων για διώξουν μακριά τα κακά πνεύματα. Αρχικά μόνο οι βασιλιάδες αναγνωρίζονταν σαν σημαντικά πρόσωπα και γιόρταζαν τα γενέθλια τους για να προστατευθούν από το κακό. Η οικογένεια και οι φίλοι τους έδιναν δώρα και ευχές. Οι ευχές δίνονταν με χαρούμενη διάθεση για να διώξουν μακριά τα κακά πνεύματα. Την παράδοση του εορτασμού των παιδικών γενεθλίων άρχισαν οι Γερμανοί. Η γιορτή ονομαζόταν Kinderfeste.
BIRTHDAYCARDS (ΚΑΡΤΕΣ)
Το έθιμο με τις κάρτες γενεθλίων ξεκίνησε στην Αγγλία πριν από 100 χρόνια περίπου. Αρχικά έστελναν κάρτες για να δικαιολογηθούν όταν δεν ήταν δυνατό να επισκεφθούν κάποιον που γιόρταζε και αργότερα καθιερώθηκε σαν παράδοση.
BIRTHDAYSONG (ΤΡΑΓΟΥΔΙ)
Το τραγούδι των γενεθλίων γράφτηκε το 1893 στην πόλη Λούισβιλ στην Αμερική από τις αδελφές Patty και Mildred Hill, οι οποίες ήταν δασκάλες. Αρχικά ήταν ένα τραγουδάκι για τους μαθητές τους με τίτλο ‘Good morningtoAll’. Το 1935 έγραψαν τους στίχους των γενεθλίων και από τότε έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. Είναι ένα από τα 3 πιο δημοφιλή τραγούδια της Αγγλικής γλώσσας.

---

Πώς γιορτάζονται τα γενέθλια σε μερικές χώρες:

MEXICO
Επίσημη γλώσσα τα Ισπανικά. Στο Μεξικό υπάρχουν δύο γιορτές για τα γενέθλια. Η μία είναι για τη γιορτή του αγίου που έχεις το όνομά του. Τότε πηγαίνεις στην εκκλησία και σε ευλογεί ο ιερέας. Μετά πηγαίνεις στο σπίτι και γίνεται γιορτή με συγγενείς και φίλους. Η γιορτή είναι επίσημη και ήσυχη.
Η δεύτερη γιορτή γίνεται στα γενέθλια και τα παιδιά καλούν πολλούς φίλους στο πάρτι. Το δώρο των γενεθλίων λέγεται ‘ pinata’. Είναι μια μεγάλη τσάντα γεμάτη δώρα, παιχνίδια, γλυκά και κέρματα που κρέμεται ψηλά και τα παιδιά προσπαθούν να την φτάσουν με δεμένα μάτια για να την ανοίξουν και να κερδίσουν τα δώρα.
AUSTRALIA
Στην Αυστραλία γιορτάζουν τα γενέθλια στον κήπο με μπάρμπεκιου γιατί ο καιρός τον περισσότερο χρόνο είναι καλός και σπάνια κάνει κρύο. Τα παιδιά τρώνε ένα γλυκό που λέγεται ‘ Το Ψωμί της Νεράιδας’. Εύχονται ‘Χαρούμενα Γενέθλια’. Σημαντική ηλικία είναι τα 21 χρόνια και τα παιδιά παίρνουν σαν ‘το κλειδί του σπιτιού ‘ από τους γονείς τους γιατί είναι ελευθέρα να πηγαίνουν όπου θέλουν και να γυρίζουν στο σπίτι όποτε θέλουν.

Τα παιδιά που έχουν γενέθλια παίρνουν δώρα στο σχολείο (μολύβια, λουλούδια, βιβλία), που συνήθως είναι φτιαγμένα στο χέρι από τους συμμαθητές τους. Κάνουν πάρτι γενεθλίων την ίδια μέρα ή το σαββατοκύριακο, όπου και σερβίρεται το γλυκό των γενεθλίων: τούρτα ή πίτα με τραγανή κρούστα. Το παιδί που γιορτάζει παίρνει το πρώτο κομμάτι. Παίζουν ένα παιχνίδι στο όποιο κρεμάνε τα δώρα σε ένα απλωμένο σκοινί και οι καλεσμένοι παίρνουν από ένα σαν βραβείο. Επίσης πολλές φορές γράφουν τις ευχές στην κρούστα του γλυκού ή της πίτας.
GREATBRITAIN
Το γλυκό των γενεθλίων λέγεται ‘Τούρτα που λέει τη Μοίρα’ και μέσα βάζουν ένα κέρμα που συμβολίζει ότι θα γίνει πλούσιος αυτός που θα το κερδίσει. Οι φίλοι κρατούν στα χέρια αυτόν που γιορτάζει και για να του ευχηθούν καλή τύχη και χρόνια πολλά, τον σηκώνουν ψηλά στον αέρα τόσες φορές όσα και τα χρόνια του.
EGYPT
Στην Αίγυπτο στα γενέθλια των παιδιών φτιάχνουν 2 τούρτες, η μία αλμυρή η άλλη όχι. Κερνάνε γλυκά, μπισκότα που λέγονται ‘gateaux’ , μπαστουνάκια από σουσάμι και μικρά σάντουιτς με γαλλικό ψωμί. Στολίζουν το σπίτι με χάρτινες γιρλάντες που έχουν το σχήμα χιονονιφάδας. Έρχονται πολλοί καλεσμένοι και γιορτάζουν με χορούς και τραγούδια.

Πηγή: http://www.birthdaycelebrations.net/traditions.htm.
Μετάφραση: http://mathitis2-0.wikispaces.com

 

Η  ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ HAPPY BIRTHDAY

 

Το «Happy Birthday» είναι το «πιο δημοφιλές τραγούδι του κόσμου». Για έναν αιώνα τώρα αυτό το απλό τραγούδι έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι των γενεθλίων και τραγουδιέται λίγο προτού ο εορτάζων φυσήξει τα κεράκια της τούρτας. Γιατί όμως κοστίζει 7.000 δολάρια;

Το τραγούδι με την παγκόσμια απήχηση, είναι το πιο αναγνωρίσιμο τραγούδι στον αγγλόφωνο κόσμο, σύμφωνα με το βιβλίο των ρεκόρ «Γκίνες». Ωστόσο, η μελωδία με τη σημερινή της μορφή, υπόκειται σε πνευματικά δικαιώματα από το 1935 τα οποία θα εκπνεύσουν το 2030.

Η εταιρεία που αγόρασε τα δικαιώματα, η «Summy Company» αγοράστηκε το 1990 για 15 εκ. δολ. ΗΠΑ από την «Warner Music Group». Η αξία του «Happy Birthday» εκτιμήθηκε στα 5 εκ. δολ. ΗΠΑ. H Warner χρεώνει περίπου 7.000 δολάρια για κάθε εμπορική χρήση του τραγουδιού, γι’ αυτό και οι κινηματογραφικοί παραγωγοί το αποφεύγουν και χρησιμοποιούν για την περίσταση το «For He’s a Jolly Good Fellow» του οποίου τα πνευματικά δικαιώματα έχουν εκπνεύσει.

Πάντως, μόνο για το 2008 η Warner συνέλεξε σχεδόν 1,5 εκατομμύριο δολάρια από τα δικαιώματα του τραγουδιού. Διακεκριμένοι αμερικανοί νομικοί έχουν αμφισβητήσει τον ισχυρισμό αυτό της εταιρείας και η υπόθεση βρίσκεται στα δικαστήρια.

Η ιστορία του «Happy Birthday»

Η ιστορία του τραγουδιού ξεκινάει από το Κεντάκι των ΗΠΑ και τις δύο αδερφές Μίλντρεντ και Πάτι Χιλ. Η Πάτι ήταν νηπιαγωγός και η Μίλντρεντ συνθέτης. Το 1889 άρχισαν να συνεργάζονται για την δημιουργία παιδικών τραγουδιών μερικά από τα οποία κυκλοφόρησαν σε μια συλλογή το 1893.

^{Η Πάτι (αριστερά) και η Μίλντρεντ (δεξιά)}

 

Ένα από αυτά τα τραγούδια είναι το «Good Morning to All» από όπου προέρχεται η μελωδία του «Happy Birthday to You» και οι στίχοι είναι οι εξής:

Good morning to you,
Good morning to you,
Good morning, dear children,
Good morning to all

Η μεταμόρφωση του «Good Morning to All»

Στις 4 Μαρτίου του 1924 το «Good Morning to All» εμφανίσθηκε μεταμορφωμένο σε τραγούδι γενεθλίων σ’ ένα βιβλίο, που επιμελήθηκε ο Ρόμπερτ Κόλμαν, με αλλαγμένους τους στίχους:

Happy Birthday to You
Happy Birthday to You
Happy Birthday, dear (person)
Happy Birthday to You

Το 1935, στο «Happy Birthday to You» αναγνωρίστηκαν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, με δημιουργό τον αμερικανό συνθέτη Πρέστον Γουέρ Όρεμ (1865-1938).