Saturday, December 18, 2010


Η Φλώρα Ορφανουδάκη γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε
Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και απέκτησε τη δικηγορική ιδιότητα.
Σπούδασε επίσης Φιλολογία στον τομέα Βυζαντινών και Νεοελληνικών σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Επί πολλά χρόνια ήταν μέλος στο διοικητικό συμβούλιο ενός συλλόγου συγγραφέων, που ονομάζεται Ενωτική Πορεία Συγγραφέων (ΕΠΟΣ).
Είναι ένας από τους 5 επίσημα αναγνωρισμένους από το υπουργείο Πολιτισμού συλλόγους συγγραφέων.
Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές:
Το χαμένο Ίλιον (1985),
Η αντιλόπη της αίσθησης (1997)
και Δάνειος Έρως (2007).

Το Χαμένο Ίλιο - ποιήματα της Φλώρας Ορφανουδάκη


«Το χαμένον Ίλιο»
Η ποιητική αυτή συλλογή κυκλοφόρησε το 1985. Η διαπίστωσή μας είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ποιητική διεργασία που εκπορεύεται εκ βαθέων κι αγγίζει ευρηματικά την τραγική συνέπεια της ύπαρξης.
Μανόλης Πράτσικας, κριτικός

«Η αντιλόπη της αίσθησης»
Η Φλώρα Ορφανουδάκη ήδη με το «Χαμένον Ίλιο» είχε δείξει τις ικανότητές της. Πειθαρχημένη ελλειπτικότητα, ποιητική αίσθηση του αιτιοκρατικού, σαφήνεια, που τροφοδοτείται και από τη λογική και από το συναίσθημα και την αισθαντικότητα.
Τώρα με την «Αντιλόπη της αίσθησης» δείχνει ότι έχει προωθήσει πολύ και τη μορφή και το περιεχόμενο. Ο στίχος είναι πιο σφικτός, πιο αποτελεσματικός, τα ποιήματα έχουν οργανικότερη εξέλιξη. Η κάπως αβέβαιη εξομολογητικότητα της πρώτης ποιητικής της συλλογής μετασχηματίζεται και παίρνει πραγματικότερες κατευθύνσεις. Το σάστισμα και η μελαγχολία γίνονται τώρα φιλοσοφία του υποκειμένου. Ο αβρός πεισιθανατισμός (ο δικός της και της εποχής) παίρνει τώρα τη μορφή ηθικοαισθητικών συνειδητοποιήσεων. Τα οδυνηρά και αναίτια σταματήματα που επιβάλλει ο χρόνος αντικαθίστανται με τη ρυθμοκινητική γοητεία που επιβάλλει στο στίχο η γνήσια ποίηση.
Έχει προχωρήσει πολύ στη δυνατότητα μετουσίωσης. Πώς όμως το κατάφερε; Όχι βέβαια τυχαία, με επιπολαιόριζες προσπάθειες, εικοτολογώντας ή προφητολογώντας. Υπάρχει ένα ουσιαστικό προχώρεμα στην κατανόηση του αυθεντικού, του λυρικού, του αισθητικού, του πνευματικού. Έτσι ο λόγος της αποχαρακτηρίζει και αποκαλύπτει την ψευτοενότητα του παρόντος. Πολύ ευχαρίστως θα υπέγραφε τους στίχους του Νίκου Καρούζου: δική σας η λογική/ δεν την διεκδίκησα. Η γενική πιο εδραία βάση κατανόησης της δίνει την δυνατότητα να προχωρήσει σε ουσιαστικότερη γλωσσική τελείωση, να διασαφηνίσει τις εικονοπλασίες της, να κάνει πλαστικότερη την εκφραστική δομή, να επιγραμματοποιήσει τον στίχο.
Η ποιήτρια ξέρει να χρησιμοποιεί και να μεταστοιχειώνει την πονεμένη απαλότητα που φέρνει στον ποιητικό λόγο η γενιά της, να ανθίσταται πνευματικά στη φθορά (με τον στίχο, την αισιοδοξία, την χαρά, την πίστη), να μην μένει άπραγη, να αποφορτίζει από την σκοτεινιά και την μουγκαμάρα τους τις ανήλιαγες εμφανίσεις. Όπως όλοι οι εκπρόσωποι της ποιητικής γενιάς του ’80 που ψάχνουν συνδημιουργώντας η Φλώρα Ορφανουδάκη βιώνει το αγεφύρωτο χάσμα της οντολογικής της ποιότητας με τον περιβάλλοντα χώρο-χρόνο. Γι’ αυτό και (προσπαθεί να) τραγουδά.
Γιατί ο ποιητής αυτό οφείλει να κάνει. Ζώντας στο αέναο χωροχρόνο των δολοφόνων οφείλει να μένει έκκεντρος και να τραγουδά…
Παντελής Απέργης, κριτικός


«Δάνειος Έρως»
Μια διαπίστωση που αποβαίνει προς όφελος της ποιήτριας είναι το ότι βρήκε ένα νέο τρόπο έκφρασης της ελεγείας. Απέχει από τη μορφή έκφρασης του χορικού άσματος της τραγωδίας –ως στάσιμο– μη διακοπτόμενο από διάλογο ή αναπαιστικό μέτρο, αλλά διατηρεί κάποια στοιχεία μελαγχολικά, στα οποία δίνει προεκτάσεις ψυχικές, από τις οποίες άλλες είναι συναφείς προς μία γενίκευση πνευματικής ανόδου και άλλες τόσο αναλυτικές, που άμεσα καταλήγουν σε συμπερασματολογία.
Όμως εξακολουθώ να επισημαίνω το διαπιστωτικό της ύφος, το «όπερ έδει δείξε», που σημαίνει ειδικότερα ότι η αληθινή ποίηση απαιτεί και επιβιώνει μόνο με την αληθινή σκέψη. Κι εδώ τη βρίσκω εφοδιασμένη αφ’ ενός με μια λογική αφ’ ετέρου με μία αγνότητα. Ο δε στοχασμός της σ’ όλες τις ενότητες, διατηρεί το βάθος της ψυχικής της κατάστασης που διατηρεί στα κατάβαθά της. Όμως – κι εδώ είναι η τέχνη της αφαίρεσης– δεν στεγνώνει από πίκρα την ψυχή, ούτε τη δική της ούτε του αναγνώστη.
Σωτήριο φίλτρο η «αφαιρετική» στην ποίηση και ιδιαίτερα σ’ αυτό το μείγμα ελεγείας-στασίμου. Γιατί διαπνέει κάθε αρμό με μία ηρεμία αλλά και αισθητική φρονιμάδα, επειδή η διανοητική τάξη των νοημάτων κινείται στην αλληλοδιαδοχή, έτσι ώστε ο λόγος να μεστώνεται συνεχώς.
Εδώ θα αναφερθώ στο ανακυκλικό ποίημα, που συγχρόνως είναι και κυκλωτικό, που σημαίνει ότι όποιος αποδέχεται και τη μυστηριακή μοίρα των «δύστηνων θνητών» εσωτερικά τον αγγίζουν, εσωτερικά δακρύζει.
Δεν θ’ αναφερθώ σε παραδείγματα, γιατί έδωσα γραμμή πλεύσης. Θα προσθέσω ότι διαβλέπω ικανότητα θεατρικής γραφής.
Ευαγγελία Μισραχή, κριτικός