Κατερίνα Καριζώνη - Τσάι με τον Καβάφη άρθρο του Φίλιππου Φιλίππου

Στο αστυνομικής υφής μυθιστόρημα της Κατερίνας Καριζώνη Βαλς στην ομίχλη, που εκδόθηκε το 2001, ήταν φανερή η αφηγηματική της ικανότητα και η ευχέρειά της να πλάθει αληθοφανείς χαρακτήρες. Το νέο μυθιστόρημα της εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενης συγγραφέως, το υπό τον τίτλο Τσάι με τον Καβάφη, έχει λιγότερα αστυνομικά στοιχεία - προφανώς, με αυτόν τον τρόπο η συγγραφέας θέλησε να ανοιχτεί σ' ένα ευρύτερο κοινό -, ωστόσο αρχίζει μ' ένα έγκλημα. Στον κήπο του σπιτιού του άγγλου προξένου στην Αλεξάνδρεια βρίσκεται νεκρός, πιθανότατα δηλητηριασμένος, ο γεωπόνος Τζώρτζ Σαββέτας, ένας δραστήριος επιστήμονας που έχει ανακαλύψει μια καινούργια ποικιλία βαμβακιού. Και τότε αρχίζει να ξετυλίγεται το κουβάρι της πλοκής που οδηγεί σε απρόσμενες και επικίνδυνες καταστάσεις. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τον Μάιο του 1931 φθάνει στην Αίγυπτο με μετάθεση ο Χάρης Δέρβας, επιθεωρητής της Εθνικής Τράπεζας. Εγκαθίσταται στην Αλεξάνδρεια και αναλαμβάνει το υποκατάστημα της τράπεζας. Ευθύς εξαρχής γνωρίζει και ερωτεύεται τη γοητευτική Έμιλυ, κόρη του γεωπόνου και εφευρέτη, η οποία είναι αρραβωνιασμένη με έναν σκοτεινό τύπο, έναν Άγγλο, αναμεμειγμένο στο εμπόριο του βαμβακιού. Όταν ο πατέρας της κοπέλας πεθαίνει ψιθυρίζοντας μια ακατανόητη φράση («Το κουτί με τις σφήγκες»), που αποτελεί αίνιγμα για τους αυτήκοους μάρτυρες και πρέπει να αποκρυπτογραφηθεί ώστε να λυθεί το μυστήριο του θανάτου του, ο ήρωας-αφηγητής δεν γνωρίζει ότι έχει εμπλακεί σε μια σκοτεινή υπόθεση οικονομικών συμφερόντων, που σχετίζεται με το αιγυπτιακό βαμβάκι.
Με φόντο την κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια την εποχή που φθείρεται και φθίνει, η Καριζώνη δημιουργεί ένα ενδιαφέρον ερωτικό και συνάμα κοινωνικό μυθιστόρημα, με στέρεους ήρωες που περιπλανώνται στην πόλη, κουβαλώντας τις ενοχές, τις αδυναμίες, τα μίση και τα πάθη τους. Μαζί με αυτούς πανταχού παρών είναι και ο Κωνσταντίνος Καβάφης, που πρωτοπαρουσιάζεται στο δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου ως «ένας γηραιός άντρας με γυαλιστερά μαλλιά και στρογγυλά γυαλιά». Ο Καβάφης κλείνει το μυθιστόρημα, τον βλέπουμε καλοντυμένο και αγέρωχο, αλλά και καταβεβλημένο, λόγω της αρρώστιας του, να πίνει τσάι γιασεμιού μέσα στο πλοίο με προορισμό τον Πειραιά. Όπως συμβαίνει και στο ποιητικό έργο του μεγάλου Αλεξανδρινού, έτσι και στο βιβλίο της Καριζώνη πρωταγωνιστεί η Αλεξάνδρεια, μια πόλη σαγηνευτική, μυστηριώδης και αινιγματική. H συγγραφέας δίκην ξεναγού πιάνει τον αναγνώστη από το χέρι και τον πηγαίνει σε βίλες και αρχοντικά, στο παζάρι και στις φτωχογειτονιές των φελάχων, στις λέσχες, στα ζαχαροπλαστεία, στα ιπποδρόμια και στα καζίνα των ξένων, σε πορνεία και σε οάσεις. Σε κάθε σελίδα του βιβλίου υπάρχουν χρώματα (λουλουδιών, δέντρων, πουλιών), ήχοι (αυτοκινήτων, αλόγων, μικροπωλητών) και μυρωδιές (από μπαχαρικά, κοπριά καμήλας, άνθη μυρτιάς, αραβικά φαγητά), αλλά και μάγοι και θαυματοποιοί και μάντεις, μα και απόηχοι από τα παραμύθια της Χαλιμάς, παρμένα από τις Χίλιες και μία νύχτες. Επίσης, διάσπαρτα στο βιβλίο υπάρχουν τα όνειρα και οι φαντασιώσεις του ήρωα, που δεν ξέρεις αν πρόκειται για πράγματα που όντως συνέβησαν ή αποτελούν κι αυτά παραισθήσεις του ερωτευμένου τραπεζικού.

Κατερίνα Καριζώνη - Βιογραφικό Σημείωμα

Η Κατερίνα Καριζώνη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε οικονομικά και είναι διδάκτορας των οικονομικών επιστημών του Α.Π.Θ. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές : Πρωτοβρόχια, 1969, ιδ. έκδοση Διαστάσεις , 1972, ιδ.ε. Πινόκιο, 1975.ι.ε. Αναπάντεχο Καλοκαίρι. 1978. εκδ. Εγνατία Τσάι και Μυθολογία. 1985. εκδ.Νέας Πορείας Πανσέληνος στην οδό Φράγκων, 1990, εκδ.Ενευκτηρίου, Τα παγώνια της μονής Βλατάδων. 1993. ι.ε. Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470, 2001 εκδ. Ινδικτος, Το θηλυκό πρόσωπο της ποίησης στη θεσσαλονίκη, 2006 εκδ. Ερωδιός. Ασχολήθηκε με την παιδική λογοτεχνία. Παιδικά βιβλία της : Χίλιες και μια νύχτες των Βαλκανίων, 1989 (Α βραβείο κύκλου παιδικού βιβλίου 1991), εκδ.ΕρμήςΟ Σαίξπηρ σε 7+2 παραμύθια. 1990. εκδ.Ερμής. Η δίκη των παραμυθιών, 1991, εκδ. Ερμής Το ταξίδι του αυτοκράτορα με το χαμένο πρόσωπο, 1993. εκδ. Ερμής. Παραμύθια από τις όπερες. 1997. εκδ. Ερμής Το ταξίδι των παραμυθιών, 1998, εκδ.Κέδρος, Μια φορά κι έναν καιρό σ'ένα ξέφωτο του δάσους, το 2005. ο Μαγικός Αυλός το 2005 από το Μέγαρο Μουσικής. Από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφόρησε το 1997 το πρώτο της μυθιστόρημα με τον τίτλο «Ο άγγελος μου ήταν έκπτωτος» . το 2001 το μυθιστόρημα « Βαλς στην ομίχλη» , το 2004 το μυθιστόρημα «Τσάι με τον Καβάφη» και το 2006 το «Μεγάλο Αλγέρι».Συνεργάζεται με λογοτεχνικά περιοδικά με κριτικές βιβλίου, δοκίμια και λογοτεχνικά κείμενα-Κείμενα και ποιήματα της μεταφράστηκαν στις βαλκανικές γλώσσες . στα γαλλικά. στα αγγλικά, στα γερμανικά και στα πολωνικά.

Αλεξανδρινή μου Υπατία (άνοιξη του 416 μ.Χ.) Ποίημα του Ιωάννη Σ. Μποζίκη

Τι αντιθέσεις, τι ειρωνεία Αλεξανδρινή μου Υπατία!
Τι τραγική κατάντια στις γνώσεις σου ενάντια!
Στο όνομα του Ναζωραίου θυσίασαν τη σύνεση του ωραίου
κι έθαψαν μαζί σου τα ιδεώδη της ψυχής σου.
Μεγάλη Υπατία, σώφρων, ενάρετη.
Σκοπός σου οι γνώσεις, το δίκιο, η αρετή.
Με το θάνατο σου η ανθρωπότης πήρε τον κάτω δρόμο,
Τρόμος και σκοταδισμός σκέπασε όλο τον κόσμο.
Πάσχα των Χριστιανών, Πάσχα μοιραίο.
Φανατικοί κι αμόρφωτοι καλόγεροι
κάνουν το έγκλημα το φρικαλέο.
Στη θέση Καισαρεία,
παρά των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης
απάνω σου ξεχύθηκαν οι αθεόφοβοι κι αγριεμένοι.
Αχ, στοργική και Δελφική μου Υπατία!
Με τι ζήλο και για ποια αμαρτία
σε χτύπησαν με πέτρες, σίδερα και ξύλα
κι έγδαραν τη σάρκα σου με κοφτερά κοχύλια;
Τι αντιθέσεις, τι ειρωνεία της Ιστορίας!
Οι χριστιανοί, τώρα διώκτες της κάθε παλαιάς θρησκείας
πήραν εκδίκηση με αίμα, εξευτελίζοντας
το πάνσοφό σου πνεύμα.
Με τι ζοφερό μίσος, περιφέρανε τα διαλυμένα μέλη σου
κι ανάψανε φωτιά να κάψουν το σεπτό κορμί σου;
Πού βρήκανε οι βάρβαροι την όρεξη
μες στη Μεγάλη Εβδομάδα
και στήσανε χορό μπροστά στις στάχτες όλοι αράδα;
Κι ας κατατάχτηκε στων Αγίων τη χορεία
ο Κύριλλος, καμαρωμένος,
πάντα στο βαθύ τίποτα της αβύσσου θα είναι ξεχασμένος.
Κι ας σκορπίσανε τις στάχτες σου στους τέσσερους ανέμους,
το πνεύμα σου το ελληνικό θα μας κρατάει πάντα ενωμένους.
Προδομένη και τραγική μου Υπατία!
Δεν ήσουν μάγισσα, ούτε του σατανά η θυγατέρα.
Ήσουν η θράκα, η ζεστή, η τελευταία των Ελλήνων η μητέρα.
Ήσουν μια αχτίδα από τον ήλιο, που λάμπει εκεί πέρα,
ήσουν η Ελλάδα της αρχαιότητας, η Ελλάδα, που θα γυρίσει κάποια μέρα.


Α' ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ 2005
ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ