Μεσημβρινές Συνευρέσεις της Εύας Στάμου

Εύα Στάμου

Δεν ξέρει τʼ όνομά μου, δεν ρώτησε ποτέ. Τις νύχτες με φωνάζει «Έσθερ». Η προφορά του είναι βαριά, μάλλον γερμανική, μα μεταξύ μας μιλάμε πάντα στη γλώσσα μου. Ανάβει τσιγάρο και μου το δίνει. Καπνίζω μόνο όταν είμαστε μαζί. Ο καπνός πλημμυρίζει το χώρο, θαμπώνει τα μάτια μου. Ώρες αργότερα, όταν κοιμηθεί, θα μείνω ξάγρυπνη να παρατηρώ το πρόσωπό του, νʼ αφουγκράζομαι τη βαριά αναπνοή του, περιμένοντας. Σύντομα, εφιάλτες θα ταράξουν τον ύπνο του, «Έσθερ» θα φωνάξει, «Έσθερ» και τα χέρια του θα αναζητήσουν το κορμί μου στο σκοτάδι. «Έσθερ» – κι ύστερα σιωπή. Πριν κοιμηθούμε δίπλα δίπλα, κρατημένοι από το χέρι, πριν κάνουμε έρωτα, θα βγάλουμε τα ρούχα μας και τρέμοντας θα σταθούμε ο ένας απέναντι στον άλλο, όπως κάθε εβδομάδα. Ενώ θα με πλησιάζει, δάκρυα θα γεμίσουν τα μάτια μου, θα λιμνάσουν για λίγο στις κόχες τους κι ύστερα
βουβά θα κατρακυλήσουν στο λαιμό μου. Θα με κοιτάξει έντονα μία μόνο στιγμή πριν αρχίσει να λέει με τη βραχνή, ραγισμένη φωνή του: «Το σώμα σου είναι ένας χάρτης…»

Στα διηγήματα της συλλογής Μεσημβρινές Συνευρέσεις, η Εύα Στάμου, με βλέμμα διαπεραστικό και όλες τις αισθήσεις της σε επιφυλακή, εξερευνά τα όρια του ερωτισμού, τα κίνητρα, την πρακτική και τις συνέπειές του. Είτε ως μέσο προσέγγισης του άλλου, είτε ως έξοδος κινδύνου από το σκοτεινό εγώ, η σεξουαλικότητα αποδίδεται στις μικρές αυτές ιστορίες με λόγια απλά, χαμηλόφωνα και μέσα σε ένα μεσημβρινό ημίφως, πίσω από παράθυρα κλειστά. Η ερωτική πράξη γίνεται ένας τόπος, στον οποίο οι επισκέπτες προσέρχονται ο καθείς με τις αποσκευές του: την ελπίδα, το φόβο, την αγάπη, καταστάσεις που ενώνουν κάποτε τους ανθρώπους σε «αυτά τα περίεργα δικέφαλα πλάσματα», όπως λέει κάπου ο Τσαρλς Μπουκόφσκι για τους εραστές.

Οκτώ διηγήματα για τη σαρκική επαφή, τη φαντασίωση και την απελπισία.
Οκτώ διηγήματα για τον έρωτα, για την ανάγκη, για τη μοναξιά.


H Εύα Στάμου (http://evastamou.blogspot.com), στο τρίτο αυτό βιβλίο της μετά το «Ελιγμοί» και το «Ντεκαφεϊνέ», εγκαταλείπει τη φόρμα του μυθιστορήματος και στρέφεται προς το διήγημα, δηλαδή με φορά αντίστροφη τής συνήθους συγγραφικής πορείας. Εδώ η αύξηση της ωριμότητας συνάδει με τη σύντομη φόρμα. Μη σας ξεγελάνε λοιπόν τα θέματα που αφορούν το σώμα, τον έρωτα, την ηδονή· ούτε η ημιγαργαλιστική λέξη «συνευρέσεις» στον τίτλο· ούτε, τα μινιφορούντα γυναικεία πόδια στο εξώφυλλο· ούτε, βεβαίως, τα ξανθά μαλλιά τής συγγραφέως.

Εδώ η διαπραγμάτευση των αντικειμένων διαφέρει. Καλύτερη απ΄ ό,τι στα μυθιστορήματά της, σοφότερη, η Στάμου –απέχοντας έτσι κι αλλιώς εξαρχής από τη λεγόμενη διεθνώς «ροζ» και παρ΄ ημίν «γυναικεία λογοτεχνία» (την οποία εν πολλοίς στην Ελλάδα τη γράφουν άντρες, αφού –ως γνωστόν για τη βαρβάτη μας χώρα– «εδώ είναι Μπαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε») – η Στάμου καταφέρνει να μας εκπλήξει. Τουλάχιστον να εκπλήξει εμένα, αφού από τα οχτώ διηγήματα του μικρού αυτού βιβλίου των καλών εκδόσεων «Μελάνι», τα τέσσερα είναι πρώτης γραμμής, ενώ και τα υπόλοιπα δεν είναι αμελητέα.

Δεν ξέρω αν έχει κάποιο ενδιαφέρον να τονίσω ότι η συγγραφέας μού ήταν ολωσδιόλου άγνωστη εδώ κι ένα μήνα. Μου ΄στειλε το βιβλίο της στην «Αthens Voice», όπως στέλνουν και τόσοι άλλοι. Το διάβασα, μού άρεσε, την αναζήτησα και της πήρα τη συνέντευξη. (Ύστερα διάβασα και τα μυθιστορήματά της). Δεν πρόκειται δηλαδή για εκδούλευση / φιλική εξυπηρέτηση / δημόσιες σχέσεις ή οποιαδήποτε άλλη παραπλήσια συνήθη κατάσταση απ΄ όσες επιπολάζουν ή έστω εμφιλοχωρούν στο πολύπαθο πεδίο της βιβιοκριτικής / βιβλιοπαρουσίασης.)

Και τέλος πάντων, χαίρομαι και προσωπικά, που αναδεικνύεται επιτέλους ο ημερήσιος ερωτισμός, έναντι του τόσο πολυυμνημένου βραδυνού και νυχτερινού. Έχω την εντύπωση ότι όλο για τους βραδινούς έρωτες μιλάμε και γράφουμε –κακώς. Κακώς, γιατί όλα τα ουσιαστικά τη μέρα γίνονται. Για να μην πω, ιδίως, στα «στάμεια» μεσημέρια.

(Υ.Γ. Κι επειδή σάς βλέπω ήδη ν΄ αναρωτιέστε τι διάβολο εννοώ, ιδού: κατά την αντίληψή μου, τα βράδια είναι για τσάμπιονς λιγκ, ζεστό μπάνιο, Χέντελ, αγκαλιές και ξεκούραση ή για τρελά γλέντια με κρασί και ρεμπέτικα).