Ευτυχώς Ηττηθήκαμε Σύντροφοι του Τάκη Λαζαρίδη

Το βράδυ της 31ης Μαρτίου 1952 πήραν από τη φυλακή τους Μπελογιάννη, Μπάτση, Αργυριάδη και Καλούμενο και τους εκτέλεσαν στο Γουδί αφού φώτισαν το χώρο με τους προβολείς των καμιονιών. Σκόρπισαν τους επιζήσαντες σε διάφορες φυλακές. Ο Τάκης, που πήγε στις φυλακές της Κεφαλονιάς, επέζησε χάρις στο νεαρό της ηλικίας του, αλλά και χάρις στο γεγονός ότι ο πατέρας του εκτελέστηκε από τους Γερμανούς και η μητέρα του για την αντιστασιακή της δράση καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά από βουλγαρικό στρατοδικείο...
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΗ
Γιατί η επανέκδοση; Τι ενδιαφέρον μπορούν να παρουσιάζουν για τον σημερινό αναγνώστη πράγματα που γράφτηκαν πριν από 14 χρόνια, για κρίσιμα, έστω, ιστορικά συμβάντα, από τα οποία όμως μας χωρίζει μισός και πλέον αιώνας; Τι σημασία έχει τώρα πια ποιος έφταιξε για τον Λίβανο και την Καζέρτα, τον Δεκέμβρη και τον Εμφύλιο;
Μία πρώτη απάντηση μπορεί να είναι ότι το «ΕΥΤΥΧΩΣ ΗΤΤΗΘΗΚΑΜΕ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ» έχει από καιρό εξαντληθεί και όσοι ενδιαφέρονται -αδιάφορο αν πολλοί ή λίγοι- έχουν δικαίωμα να το διαβάσουν.
Υπάρχει όμως και μια δεύτερη, πιο σημαντική απάντηση. Η ιστορική αλήθεια για όσα συνέβησαν στην πατρίδα μας τα τελευταία 60 χρόνια, δεν μπόρεσε ακόμα να δείξει το καθαρό και φωτεινό της πρόσωπο. Εκούσιοι και ακούσιοι διαστρεβλωτές, φρόντισαν να σκεπάσουν και να συσκοτίσουν την αλήθεια. Και για μεν τους επαγγελματίες της διαστρέβλωσης περιττεύουν τα σχόλια. Είναι όμως αποκαρδιωτικό το θέαμα αξιόλογων ιστορικών και ερευνητών που πασχίζουν και κοπιάζουν «να βρουν τον ντορό» της αλήθειας όταν η αλήθεια ορθώνεται αστραποβόλα μπροστά τους και τους καρφώνει με το καθαρό και αυστηρό της βλέμμα.
Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο. Η άγνοια και η αδυναμία να ερμηνεύσουμε σωστά την ιστορία, δεν μας επέτρεψε «να αντλήσουμε καθοριστικά για την εθνική, πολιτική και ηθική μας συμπεριφορά διδάγματα από το παρελθόν».
Για αυτό και σε έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις αλλά και παγίδες, η πατρίδα μας πορεύεται με αβέβαιο και ταλαντευόμενο βήμα, όταν οι καιροί επιτάσσουν τολμηρούς και σαρωτικούς ρυθμούς.
Ανάγκη λοιπόν πάσα να ξαναγυρίσουμε σε αυτά που συνέβησαν τότε. Όχι μόνο από χρέος προς την ιστορική αλήθεια. Αλλά και γιατί αυτά δεν ανήκουν μόνο στο παρελθόν. Όπως είχα την ευκαιρία να τονίσω και στα «ΑΠΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ», «ζουν και σφραγίζουν τον παρόν. Δεν μας επιτρέπουν να προχωρήσουμε στην εθνική μας αυτογνωσία, δεν μας επιτρέπουν να δούμε με καθαρή ματιά τη σύγχρονη πραγματικότητα. Αργήσαμε πάρα πολύ να γνωρίσουμε την ιστορική αλήθεια και είναι βαρύ το τίμημα για την πατρίδα μας».
Καιρός λοιπόν να τελειώνουμε με τους μύθους και να κοιτάξουμε κατάματα την ιστορική αλήθεια όσο πικρή και οδυνηρή και αν είναι. Και προς την κατεύθυνση αυτή, μικρή συμβολή αποτελεί νομίζω και το «ΕΥΤΥΧΩΣ ΗΤΤΗΘΗΚΑΜΕ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ». Όχι μόνο γιατί λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Αλλά και γιατί άντεξε στη δοκιμασία του χρόνου. Ο χρόνος που κύλησε έκτοτε δεν διέψευσε καμία από τις προβλέψεις μου.
Προέβλεπα την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Και όταν σε Ανατολή και Δύση οι πάντες επαινούσαν και εκθείαζαν τον Γκορμπατσόφ και την «περεστρόικα» θεωρώντας ότι επρόκειτο για τολμηρές μεταρρυθμίσεις που θα οδηγούσαν στον εκδημοκρατισμό του σοβιετικού καθεστώτος και τον εκσυγχρονισμό της σοβιετικής κοινωνίας, τόνιζα ότι ο Γκορμπατσόφ ήταν γνήσιος εκπρόσωπος της νομενκλατούρας και η «περεστρόικα» ύστατη και απεγνωσμένη προσπάθεια να περισώσει ότι ήταν δυνατό να περισωθεί.
Προέβλεπα επίσης την αποτυχία και την αναπόφευκτη χρεοκοπία του ΠΑΣΟΚ.
Σήμερα γενική είναι η εκτίμηση ότι το ΠΑΣΟΚ οδεύει προς την πλήρη και οριστική χρεοκοπία με επιταχυνόμενο ρυθμό και με την αναγκαιότητα φυσικού φαινομένου. Η νομενκλατούρα του ΠΑΣΟΚ είναι καταδικασμένη να καταρρεύσει όπως κατέρρευσε και η σοβιετική νομενκλατούρα. Δύσκολες μέρες περιμένουν την πατρίδα μας. Μέσα στην απαισιόδοξη όμως προοπτική υπάρχει και μία αχτίδα αισιοδοξίας. Έχει αστείρευτες δημιουργικές δυνάμεις αυτός ο ζωντανός και προικισμένος λαός.
Αρκεί να αφουγκραστεί και την «οιμωγή, τον επώδυνο βόγκο της ιστορίας».
Να «ιχνεύσει τα πάθη και τα λάθη και να διαλεχτεί αντικειμενικά με την ιστορία».
Θα πετάξει τότε τις παρωπίδες που του έχουν φορέσει χρόνια τώρα αδίστακτοι και ανεύθυνοι καιροσκόποι και δημαγωγοί. Θα αντιληφθεί τη ζέουσα και παφλάζουσα πραγματικότητα της εποχής μας. Θα συλλάβει τα μηνύματα των καιρών. Και θα συνταιριάξει επιτέλους το βηματισμό του με τον βηματισμό της ιστορίας.
Τ. ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ