Ντροπή: Το πνευματικό "Κωσταλέξι" που αποκαλύφθηκε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Πάτρας!!!

Ντροπή: Το πνευματικό "Κωσταλέξι" που αποκαλύφθηκε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Πάτρας!!!
Κατεστραμμένα δεκάδες βιβλία ανεκτίμητης αξίας ανακάλυψε ο Αντώνης Σκιαθάς- Δείτε φωτό



Με μια απίστευτη αθλιότητα βρέθηκε αντιμέτωπος ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού Αντώνης Σκιαθάς, εισερχόμενος σήμερα σε άδυτα της ιστορικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Πάτρας. Είναι προφανές ότι για την άθλια αυτή κατάσταση είναι υπόλογοι, όλοι όσοι είχαν την ευθύνη της Δημοτικής Βιβλιοθήκης τα προηγούμενα χρόνια.

Μετά την απομάκρυνση ενός τμήματος, αλλά και δεκάδων μηχανημάτων, ερμαρίων και κιβωτίων, αποκαλύφθηκε πόρτα που οδηγούσε σε πτέρυγα της βιβλιοθήκης, η οποία προφανώς επί μακρόν ήταν κλειστή και απομονωμένη.

Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού κ. Σκιαθάς ανέφερε: "Η εικόνα καταστροφής, εγκατάλειψης και μόλυνσης που αντικρίσαμε όταν έγινε δυνατόν να ανοίξουμε την πόρτα, ξεπερνά κάθε περιγραφή και αποτυπώθηκε άμεσα.


Πρόκειται για μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, που πλήττει καίρια ένα πολιτιστικό θεσμό, που μόλις συμπλήρωσε 100 χρόνια ζωής.

Δεν έχω να προσθέσω τίποτε περισσότερο, άλλωστε η εικόνα μιλά από μόνη της. Εδώ ανακαλύψαμε το πνευματικό «Κωσταλέξι» της Πάτρας.


Η απαξίωση και η καταστροφή σημαντικών βιβλίων, που αποτελούν τμήματα δωρεών και ιστορικών βιβλιοθηκών, όπως του πρώην Πρωθυπουργού Ανδρέα Μιχαλακόπουλου, της δωρεάς Κόλλα, κειμηλίων του 19ου αιώνα κλπ είναι απαράδεκτα σε μια εποχή που έχουμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ την ιστορική μας μνήμη.

Επίσης είναι αδιανόητο σε έναν χώρο που καθημερινά προσέρχονται εκατοντάδες νέα παιδιά και μελετητές και που φιλοξενεί σημαντικές εκδηλώσεις, να υπάρχει μια υγειονομική βόμβα.»

Ο κ. Σκιαθάς τόνισε ότι, ενημερώθηκε άμεσα ο κ. Δήμαρχος και ήδη δόθηκε εντολή να γίνουν ενέργειες σε τρία επίπεδα.

1. Να σταματήσει άμεσα η καταστροφή της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, των θησαυρών της και να γίνει εκτίμηση του προβλήματος και του μεγέθους των απωλειών, αλλά και των κινδύνων για την δημόσια υγεία που προκαλούνται.

2. Να ξεκινήσουν άμεσα διαδικασίες απόδοσης και καταλογισμού ευθυνών σε κάθε επίπεδο και κατά παντός υπευθύνου.

3. Να εκπονηθεί σχέδιο σωτηρίας της Βιβλιοθήκης, το οποίο να τεθεί σε εφαρμογή αμέσως μετά την αποτίμηση της κατάστασης.

Από τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Οργανισμού επισημάνθηκε επίσης ότι υπάρχουν 2 ερωτήματα:

«Το πρώτο, που αφορά το παρελθόν είναι το ποιος φταίει. Επ΄ αυτού αρμοδιότητα έχουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, στους οποίους θα προσφύγουμε άμεσα. Το δεύτερο, που αφορά τον Πολιτιστικό Οργανισμό, είναι τι θα κάνουμε, τώρα που το ανακαλύψαμε.

Πάνω σε αυτό δεσμεύομαι ότι με την βοήθεια του Διοικητικού Συμβουλίου, της Δημοτικής Αρχής, αλλά και κάθε ευαισθητοποιημένου και πνευματικού ανθρώπου, θα κάνουμε τα πάντα για να σώσουμε την Βιβλιοθήκη μας.»

Η Νέα Ανακάλυψη που λέγεται "BOOK"

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ

Ο Βασίλειος Μαρκεζίνης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 10 Ιουλίου του 1944 σε οικογένεια που, από την πλευρά του πατέρα του, για περισσότερο από δέκα γενεές, αρχικώς στη Βενετία και αργότερα στην Ελλάδα, συνδέθηκε με τον κόσμο των γραμμάτων και της πολιτικής. Έχει ανακηρυχθεί διδάκτωρ της Νομικής από τη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και, από τότε, Ph.D. και LL.D. από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και DCL από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει, επίσης, ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων των Παρισίων (Paris I, Sorbonne), Γάνδης, Μονάχου και Αθηνών. Έχει αναλάβει καθηγητικά αξιώματα και έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια του Κέμπριτζ, του Λονδίνου και της Οξφόρδης, όπου διετέλεσε τακτικός καθηγητής του Αλλοδαπού και του Συγκριτικού Δικαίου. Σήμερα κατέχει την έδρα Jamail Regents στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Όστεν, έχων, ακόμη, διδάξει επί πολλά χρόνια στις Νομικές Σχολές των Πανεπιστημίων Κορνέλ και Μίσιγκαν. Είχε, επίσης, διατελέσει καθηγητής στο University College του Λονδίνου και στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν, στην Ολλανδία, όπου επί δεκαπέντε χρόνια κατείχε την έδρα του Αγγλο-Αμερικανικού Δικαίου, καίτοι με μερική απασχόληση. Ακόμη, κατείχε την έδρα Francqui στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης. Έχει διδάξει και οργανώσει σεμινάρια σε είκοσι πέντε πανεπιστήμια σε τρεις ηπείρους.
Επιδιώκοντας τη μεγαλύτερη δυνατή συνεργασία και κατανόηση μεταξύ των διαφόρων νομικών συστημάτων Δικαίου, ίδρυσε (κατά χρονολογική σειρά): το Ινστιτούτο Αγγλο-Αμερικανικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν (που εγκαινιάστηκε το 1987 επισήμως υπό της Α.Β.Υ. του Πρίγκιπος της Ουαλίας), το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκού και Συγκριτικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (που εγκαινιάστηκε επισήμως το 1995 από τον τότε Γερμανό αντικαγκελάριο Δρ. Κλάους Κίνκελ), το Ινστιτούτο Παγκοσμίου Δικαίου στο University College του Λονδίνου (2000) και το Ινστιτούτο Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Όστεν (2000). Στο τελευταίο φιλοξενείται ο ιστότοπός του, περιέχων μεταφρασμένες (και σε πολλές περιπτώσεις σχολιασμένες) πάνω από χίλιες από τις πιο σημαντικές γερμανικές και γαλλικές αποφάσεις. Συνέβαλε, ακόμη, στη δημιουργία του Κέντρου Έρευνας του Αμερικανικού Δικαίου, που εδράζεται στο Ανώτατο Γαλλικό Δικαστήριο (Cour de Cassation), κατά την περίοδο που υπηρετούσε ως Conseiller Scientifique του προέδρου του Δικαστηρίου, κ. Guy Canivet.
Στην καθηγητική του σταδιοδρομία έχει εκδώσει (ή συνεκδώσει) τριάντα επτά βιβλία (αναφερόμενα στο Δίκαιο, στη γεωπολιτική επιστήμη, στη σύγχρονη διπλωματία, στην τέχνη και στην ψυχοβιογραφία), που γράφτηκαν ή μεταφράστηκαν σε έξι γλώσσες –συμπεριλαμβανομένων των κινεζικών–, και περισσότερα από εκατόν σαράντα νομικά άρθρα σε διακεκριμένα νομικά περιοδικά επτά χωρών. Έχει, ακόμη, γράψει πολιτικά άρθρα στις εφημερίδες Financial Times, The Guardian, Austin American Statesman, Το Βήμα της Κυριακής, Έθνος της Κυριακής, Η Καθημερινή, Η Αυγή, Η Nαυτεμπορική, Το Παρόν της Κυριακής και Ελευθεροτυπία.
Από το 1991 είναι μέλος του Διοικητικού Συμβου¬λίου του Αγγλικού Δικηγορικού Συλλόγου Gray’s Inn, δικηγορών στο Δικηγορικό Γραφείο Essex Court Chambers, ενώ, κατόπιν προτάσεως του Βρετανού υπουργού Δικαιο¬σύνης (και προέδρου της Βουλής των Λόρδων) Λόρδου Έρβινγκ, διορίστηκε, το 1997, από τη Βασίλισσα της Αγγλίας Queen’s Counsel (Q.C.). Ειδικεύεται σε διεθνείς υποθέσεις, κυρίως, που σχετίζονται με το Δίκαιο των Αδικοπραξιών.
Το διδακτικό και καθηγητικό του έργο έχει αναγνωρισθεί διεθνώς διά της εκλογής του ως τακτικού μέλους της Βρετανικής Ακαδημίας, ως ξένου εταίρου της Accademia dei Lincei της Ρώμης, της Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών του Βελγίου, της Βασιλικής Ολλανδικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών του Άμστερνταμ και ως αντεπιστέλλοντος μέλους του Institute de France (Academie des Sciences Morales et Politiques) και της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι, επίσης, μέλος της Ακαδημίας Αμερικανικού Δικαίου (American Law Institute) και επίτιμος εταίρος της Αρχαιολογικής Εταιρείας Αθηνών.
Το 2005 του απενεμήθη ο τίτλος του «Sir» από τη Βασίλισσα της Αγγλίας για «εξαίρετες υπηρεσίες στις διεθνείς νομικές σχέσεις», ενώ το έργο του στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο και η συμβολή του στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έχουν αναγνωρισθεί διά της απονομής σ’ αυτόν από τους προέδρους της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας ανωτάτων διακρίσεων, όπως τα Διάσημα του Ανωτέρου Ταξιάρχη του Τάγματος της Αξίας της Γερμανίας και των Μεγαλοσταύρων του Τάγματος της Αξίας της Γαλλίας και του Τάγματος της Αξίας της Ιταλίας.
Είναι παντρεμένος από το 1970 με την Ευγενία (γένος Γεωργίου Τρυπάνη) και έχει μία κόρη, την Julietta (παντρεμένη με τον Ανδρέα Βασιλικό), και ένα γιο, τον Σπύρο - Γιώργο. Η οικογένεια ζει στην Αγγλία.


Βιβλιογραφία
Σκιές από την Αμερική
Επικοινωνιακή διπλωματία και διπλωματία βάθους
Το καλό και το κακό στην τέχνη και στο δίκαιο
Μια νέα εξωτερική πολιτική για την Ελλάδα
Επικοινωνιακή διπλωματία και διπλωματία βάθους (ψηφιακό βιβλίο)
Μια νέα εξωτερική πολιτική για την Ελλάδα (ψηφιακό βιβλίο)
Σκιές από την Αμερική (ψηφιακό βιβλίο)
Το καλό και το κακό στην τέχνη και στο δίκαιο (ψηφιακό βιβλίο)
Η Ελλάδα των κρίσεων

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΤΟY SIR ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗ

Ο ακαδημαϊκός Sir Βασίλειος Μαρκεζίνης έρχεται να ταράξει και πάλι, τα νερά της αποχαυνωμένης ελληνικής πολιτικής σκηνής και να σταθεί δίπλα στην απελπισμένη ελληνική κοινωνία. Το βιβλίο με τον τίτλο «Η Ελλάδα των Κρίσεων, ένα προσωπικό δοκίμιο», αποτελεί ένα είδος αυτοβιογραφίας αλλά και στοχασμών-προτάσεων για την Ελλάδα της κρίσης.

Ο Sir Βασίλειος Μαρκεζίνης απενοχοποιεί τον ελληνικό λαό με τα επιχειρήματά του και τον θωρακίζει απέναντι σε εκφράσεις του τύπου «μαζί τα φάγαμε» προσδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στη δυνατότητα της ελληνικής κοινωνίας και των απλών ελλήνων να ξαναβρούν τον προσανατολισμό τους προς την ευημερία, την προκοπή και τη νοικοκυροσύνη. Να αξιοποιήσουν το ταλέντο τους και η χώρα να υψώσει το πραγματικό ανάστημά της απέναντι σε αυτούς που κατά καιρούς εμφανίζονται ως φίλοι αλλά υποσκάπτουν τελικά τη διεθνή εικόνα της χώρας.

Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε το παρόν έργο από τη μια ως ένα ιστορικό σχεδίασμα της σύγχρονης πραγματικότητας μέσα από τη ματιά, τα βιώματα και τις αναζητήσεις ενός διανοούμενου και από την άλλη ως κατάθεση απόψεων για έναν αναπροσανοτολισμό και μια ανακατεύθυνση της ελληνικής πολιτικής ενός πολιτικού όντος, με την αριστοτελική διάσταση του όρου, που γνωρίζει καλά την εγχώρια και διεθνή πραγματικότητα.

Το βιβλίο ξεκινά με μια εξαιρετική εισαγωγή του συγγραφέα και την αναφορά του σε μια συνομιλία του με τον αείμνηστο μεγάλο έλληνα ηθοποιό Αλέξη Μινωτή ου συμβολισμός μιας φράσης του εξηγεί με το λακωνικότερο και περιεκτικότερο τρόπο τους λόγους που ώθησαν το συγγραφέα να γράψει το βιβλίο. Εξετάζει τις περισσότερες από τις κρίσεις που κοντεύουν να γονατίσουν την πατρίδα μας: την οικονομική, την εξωτερική, την μεταναστευτική, την αναίσχυντη υποβάθμιση της εθνικής μας συνείδησης, τα αυξανόμενα προβλήματα στη Θράκη λόγω του τουρκικού επεκτατισμού και τελειώνει με μια σειρά «νέων» προτάσεων και για τα εξωτερικά μας προβλήματα και για τα οικονομικά. Προπαντός όμως πρεσβεύει ότι σωτηρία δεν θα έλθει μέχρις ότου οι άνθρωποι που μας έφεραν στο χείλος της αβύσσου αποστρατευθούν οριστικά από την πολιτική μας ζωή. Κάτι τέτοιο δεν γίνεται με «αποχή» ή «λευκό» παρά μόνο με στοχευμένο «μαύρισμα» στις επόμενες κάλπες…

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ

Στους πρώτους -και καλυτέρους- μήνες της Νέας Δημοκρατίας, η οποία ήλθε στην εξουσία εκμεταλλευόμενη επιτυχώς την κόπωση των πολιτών με την εξουθενωμένη πλέον κυβέρνηση Σημίτη, το Σχέδιο Ανάν κατέρρευσε. Η τεράστια προσπάθεια των Αμερικανών, μέσω των χρηματοδοτούμενων ΜΚΟ τους, απέτυχε παταγωδώς, με τον μακαρίτη πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο να ηγείται του κυπριακού λαού στην άρνηση του να εκτουρκίσει πλήρως το κράτος.

Η δεύτερη πράξη αυτού του δράματος παίζεται καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές. Οι αντιτιθέμενοι στις αμερικανο - αγγλο - τουρκικές σχέσεις κρατούν ακόμη την αναπνοή τους.

Ένα βήμα πριν από την αποθέωση της πολιτικής διαφθοράς
Μέσα σε αυτή την απερίγραπτη σαθρότητα, η πρώτη κυβέρνηση Καραμανλή εμφανίστηκε ως από μηχανής θεός. Σειρά κινήσεων, ιδίως επί υπουργίας Μολυβιάτη, έδωσαν την εντύπωση ότι η ελληνική κυβέρνηση επέστρεφε στην ιδέα μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, ανάλογης εκείνης της δεκαετίας του '80, αν όχι και περισσότερο συνυφασμένης με το νέο μεταψυχροπολεμικό τοπίο, όπως αυτό διαμορφωνόταν με τη μεθοδική αναγέννηση της Ρωσίας του Πούτιν. Προς στιγμήν, είχε κανείς την εντύπωση ότι ο λαός, ψηφίζοντας ΝΔ, είχε πιστέψει στην ιδέα ότι το κόμμα αυτό ήθελε και μπορούσε να φέρει πραγματική αλλαγή. Η δικαιοσύνη απαιτεί να δεχθούμε το πρώτο, η πραγματικότητα όμως επιβάλλει με την ίδια ειλικρίνεια να τιούμε ότι η συγκεκριμένη κυβέρνηση απέτυχε πλήρως στο δεύτερο.

Πράγματι, οι ελπίδες αυτές σύντομα διαψεύσθηκαν. Οι ΜΚΟ πολλαπλασιάστηκαν, τα χρήματα που λάμβαναν ήταν σχεδόν ανεξέλεγκτα, οι «ημέτεροι» -γνωστοί και ως «golden boys»- κερδοσκοπούσαν σε καλοπληρωμένες θέσεις, αποδεικνύοντας ότι, αν ο Ανδρέας διόρισε περισσότερους «κομματικούς φίλους» στη δημοσιοϋπαλληλία, η ΝΔ διόρισε περισσότερους «καλοπληρωμένους περιττούς».

Αμείφθηκαν, έτσι, «γερά» οι απανταχού διορισθέντες ειδικοί σύμβουλοι, οι οποίοι, αν και καλοπληρωμένοι, είδαν εντούτοις τη σημασία του έργου τους να τίθεται υπό σοβαρότατη αμφισβήτηση. Δημιουργήθηκε, έτσι, ένα άλλο προηγούμενο, το οποίο συμπλήρωσε η σημερινή κυβέρνηση με τα δικά της «silver boys», τα οποία συνέρρευσαν στο πρωθυπουργικό γραφείο.

Την ίδια στιγμή, οι ηγεμονικές τάσεις διαφόρων υπουργών, που μετά βίας συγκαλύπτονταν, αποκορυφώθηκαν κατά τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής του κόμματος της ΝΔ στην εξουσία. Παρά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, ότι η ελληνική οικονομία ήταν «θωρακισμένη», η διεθνής κρίση πλησίαζε όλο και κοντύτερα. Οι εσωτερικές διχόνοιες, βασισμένες στο τι συνέφερε τον κάθε δελφίνο, δεν διευκόλυναν την πραγματοποίηση ορθολογικών αλλαγών. Η νέα ηγεσία στο υπουργείο Εξωτερικών έδινε συνεχώς την εντύπωση ότι ενδιαφερόταν περισσότερο να προωθήσει την προσωπική επικοινωνιακή της πολιτική, παρά να σχεδιάσει μια εθνική και ανεξάρτητη απάντηση στις συνεχώς αυξανόμενες τουρκικές απειλές - συμπέρασμα όχι και τόσο παράλογο, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι, ποιοτικά, αν όχι και ποσοτικά, οι τουρκικές παραβιάσεις του εναέριου και του θαλάσσιου χώρου μας αυξάνονταν συστηματικά.

Έτσι, το μεγαλύτερο διάστημα του 2009 πέρασε με φήμες για «σαρωτικές αλλαγές» στην κυβέρνηση, σχέδια ανασχηματισμών -που άρχισαν από το 2008-, αλλεπάλληλες κατηγορίες και υπόνοιες για σκάνδαλα, παραιτήσεις βουλευτών (που ανακαλούνταν στη θέση τους μερικές ημέρες αργότερα), απειλές διαγραφής από το κόμμα. Κοντολογίς: Το κατά πόσον ο πρωθυπουργός ήλεγχε την κυβέρνηση του ήταν θέμα σψόδρα αμψίσβητούμενο τόσο σε επίσημο, δημόσιο επίπεδο, όσο και σε επίπεδο φθοροποιού κουτσομπολιού.

Η κρίση στην Ελλάδα λάμβανε ταχύτατα απροσδόκητες διαστάσεις στον οικονομικό τομέα, ενώ η συζητούμενη ή φημολογούμενη διαφθορά ανησυχούσε τον πολύ κόσμο διαρκώς περισσότερο. Αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι η κυβέρνηση απέκρυπτε συστηματικά την οικονομική αλήθεια, με εξαίρεση τους τελευταίους μήνες της, και ειδικότερα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, οπότε ο ίδιος ο πρωθυπουργός θεώρησε ότι μια πρόωρη (αλλά μαλακή) πτώση του θα τον ξανάφερνε στην εξουσία πολύ σύντομα.

Την αδυναμία, όμως, φρεναρίσματος της κατάρρευσης επισφράγισε η ιστορικά πιο αποτυχημένη συνέντευξη Τύπου που έγινε ποτέ από πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια της Έκθεσης Θεσσαλονίκης το 2008.

Η γνώμη μου είναι -και, βεβαίως, μπορεί να σφάλλω- ότι ούτε ο ίδιος ούτε πολλοί από τους υπουργούς του συνήλθαν έκτοτε από την έντονη αποδοκιμασία που εξέφρασε ο λαός για όλους τους και τις ιδιότυπες ιδέες που διατύπωσαν περί δικαίου και ηθικής!

Η ασυντόνιστη κατάρρευση
Από τις μεγαλΰτερες επιτυχίες της κυβέρνησης Παπανδρέου ήταν η αξιοποίηση της επικοινωνιακής της τέχνης, με τη βοήθεια ενός ταχύτατα πτωχεύοντος Τύπου (αλλά και των τηλεοπτικών καναλιών) και με σκοπό να επιρριφθεί η συνολική ευθύνη για τη σημερινή κρίση στη ΝΔ.

Η πολιτική αυτή πέτυχε πράγματι, παρά τις συνεχείς προσπάθειες του νεοεκλεγέντος τότε αρχηγού της ΝΔ κ. Σαμαρά να υπερασπιστεί την τιμή προηγούμενων κυβερνήσεων (στις αποφάσεις των οποίων δεν συμμετείχε ο ίδιος), αλλά και να τονίσει τη συνυπευθυνότητα της κυβέρνησης Παπανδρέου για την έλλειψη συντονισμού, την αδράνεια και τα λάθη της κατά τους τρεις έως πέντε πρώτους μήνες του βίου της. Αξίζει, ίσως, να θυμηθούμε πώς περιέγραψε ο Αντώνης Σαμαράς τις διαχειριστικές ατέλειες των πρώτων αυτών μηνών:

«Με τα μέτρα που είχε ήδη ανακοινώσει η προηγούμενη κυβέρνηση στα τέλη Ιουνίου του 2009 και με εκείνα που εξήγγειλε πέρσι τέτοιο καιρό ο Κώστας Καραμανλής, το περσινό έλλειμμα θα έκλεινε οτο 9,9% το πολύ. Το ΠΑΣΟΚ ματαίωσε εκείνα τα διορθωτικά μέτρα, μετέθεσε έσοδα του 2009 στο 2010, μετέθεσε δαπάνες του 2010 και τις ενέγραψε στο 2009 και με μεθόδους "δημιουργικής λογιστικής" αύξησε το έλλειμμα του 2009 κατά 3,7 μονάδες. Και το πήγε τελικά από το 9,9% στο 13,6%!

»Παρ' όλα αυτά, ως τον περασμένο Δεκέμβριο, και, παρά τις "λαθροχειρίες" της νέας κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, η Ελλάδα είχε πρόβλημα ελλείμματος, όπως οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά δεν είχε ακόμα πρόβλημα δανεισμού... Πώς αποδεικνύεται αυτό; Από τα ίδια τα επιτόκια δανεισμού που αποτελούν τον καθρέφτη αξιοπιστίας μιας κυβέρνησης: Τον Οκτώβριο, όταν παρέλαβε το ΠΑΣΟΚ τα λεγόμενα spreads ήταν 130 μονάδες βάσης. Το Νοέμβριο, αφού είχε μαθευτεί ότι το έλλειμμα θα ήταν διψήφιο, τα spreads βρίσκονταν ακόμα στις 180 μονάδες. Μέχρι και στα τέλη Ιανουαρίου τα spreads ήταν γύρω στις 200 μονάδες βάσης... Μετά εκτοξεύθηκαν. Και σήμερα βρίσκονται στις τριτοκοσμικές 1.000 μονάδες βάσης!

»Η αλήθεια, λοιπόν, είναι [ότι] το ΠΑΣΟΚ παρέλαβε πρόβλημα ελλείμματος παρόμοιο με αυτό που υπήρχε σε όλη την Ευρώπη. Και το μετέτρεψε, με ευθύνη του, σε ανεπανάληπτη κρίση δανεισμού, μοναδική στην Ευρώπη!»

Επακολούθησε η προσφυγή στο Μηχανισμό Στήριξης. Καθ' όλον το χρόνο που ακολούθησε αυτή την απόφαση, το ερώτημα στο στόμα πολλών ήταν αν αυτή η προσφυγή ήταν «αναπόφευκτη». Αυτό όμως αληθεύει; «Όχι», πιστεύουν όλο και περισσότεροι. Γιατί;

«Διότι [συνεχίζει ο κ. Σαμαράς] μέχρι τις αρχές του χρόνου, τρεις μήνες και πλέον μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ, οι διεθνείς αγορές δάνειζαν ακόμα την Ελλάδα όσο ήθελε και με λογικά επιτόκια. Περιμένοντας να κάνει κάτι... Όμως δεν έκανε τίποτε! [Και όμως] μέσα στον Ιανουάριο οι διεθνείς αγορές προσέφεραν άνεση δανεισμού, για να καλύψει το σύνολο των αναγκών της για ολόκληρο το 2010! Και σε επιτόκια λογικά ακόμα. [Έτσι] από τον Ιανουάριο ως τις αρχές Μαρτίου, οι ξένες αγορές μάς πρόσφεραν, για διάρκεια άνω του έτους, πάνω από 43 δισεκατομμύρια. Απ' αυτά αντλήσαμε μόλις 14! Ως τον Ιανουάριο ακόμα, οι αγορές εμπιστεύονταν να δανείσουν την Ελλάδα. Μετά έχασαν πλήρως την εμπιστοσύνη τους στα ελληνικά ομόλογα. [Όλα αυτά συνέβησαν] επί διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και εξαιτίας της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ».

Μήπως η απειλή χρεοκοπίας κατέστησε εκείνη τη στιγμή απαραίτητη την αποδοχή του Μνημονίου; Κατά τον κύριο Σαμαρά, και αυτή η εκδοχή, όμως, δεν πείθει.

«Γιατί η απειλή της ελληνικής χρεοκοπίας δεν αφορούσε μόνο την Ελλάδα τη στιγμή εκείνη. Αφορούσε ολόκληρη την Ευρώπη. Γιατί οι ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν "φορτωμένες" με ελληνικά ομόλογα. Και το τελευταίο που ήθελαν τότε ήταν να χρεοκοπήσει η Ελλάδα, μια και αυτό θα δημιουργούσε σοβαρούς κλυδωνισμούς σε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης.

»Αρα μπορούσαμε να διαπραγματευθούμε διαφορετικούς όρους. Που θα ήταν πολύ λιγότερο οδυνηροί και πολύ περισσότερο αποτελεσματικοί. Όμως, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν διαπραγματεύθηκε τίποτε. Και υπέγραψε ένα Μνημόνιο, το οποίο όχι απλώς δεν έλυνε το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, αλλά το έκανε πολύ χειρότερο. Και όπως αποδείχθηκε λίγο αργότερα, δεν είχαν καν συναίσθηση τι υπέγραφαν...

»Διότι το Μνημόνιο δεν αφορά μόνο τα άμεσα σκληρά μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί. Αφορά και τα χειρότερα για το τέλος του χρόνου και για τα επόμενα χρόνια. Περιλαμβάνει πρόσθετα μέτρα και άλλων περικοπών που επίσημα στο Μνημόνιο αναφέρονται ως "αδιευκρίνιστα". 11 δισεκατομμύρια από τα 30 της συνολικής δημοσιονομικής προσαρμογής του Μνημονίου είναι- αν είναι δυνατόν- "αδιευκρίνιστα"! Όμως εμείς δεσμευτήκαμε να τα αποδεχθούμε από τώρα».

Αυτές οι σκέψεις είναι σημαντικές γιατί, με λίγα λόγια, εξηγούν πας η πολιτική Παπανδρέου έπαιξε και αυτή σημαντικό ρόλο στη μιζέρια που μαστίζει τη χώρα σήμερα. Διότι επίκεντρώθηκε στον περιορισμό εξόδων που, με τη σειρά τους, προκάλεσαν μείωση εσόδων. Και δεν προέβλεψαν τίποτε οι κυβερνώντες αναφορικά με την ανάπτυξη, η οποία, κατ' ουσίαν, μπήκε στο κυβερνητικό ραντάρ μόλις το φθινόπωρο του 2010.

Από την άλλη πλευρά, τα λάθη Παπανδρέου δεν σβήνουν τα λάθη Καραμανλή. Δεν σβήνουν τη συνέχιση των προσλήψεων, δεν σβήνουν τις σπατάλες για τα άχρηστα -θα έλεγαν πολλοί- ή πάντως δυσαναλόγως ακριβά «golden boys», δεν εξηγούν γιατί οι αγρότες έλαβαν 500 εκατομμύρια τη στιγμή ακριβώς που οι Ευρωπαίοι προειδοποιούσαν την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση ότι επέρχεται κατάρρευση - δεν εξηγούν, με άλλα λόγια, τις διαβεβαιώσεις που μας έδινε η τότε κυβέρνηση (και μάλιστα διά στόματος πρωθυπουργού) ότι η οικονομία μας ήταν «θωρακισμένη» έναντι της χρηματοπιστωτικής κρίσης που ερχόταν από το εξωτερικό.

Η αλήθεια είναι, λοιπόν, μία και απλή, τουλάχιστον για όσους πιστεύουν στην αξία της ανεξάρτητης σκέψης. «Όλες οι κυβερνήσεις έφταιξαν», επειδή έφεραν την Ελλάδα σε θέση πιο δεινή από άλλες χώρες τη στιγμή που η εξ Αμερικής θύελλα πλησίαζε την Ευρώπη. Και αν φταίνε όλες συλλογικά και σοβαρά, είναι γιατί όλες άφησαν τον κομματισμό να κυριεύσει τον κρατικό μηχανισμό, να τον γεράσει με «ημέτερους», να διευρύνει φορείς κοινωνικής προνοίας τους οποίους ακόμη και πλούσια κράτη δεν θα μπορούσαν να διατηρήσουν, και όλες ανέχθηκαν όλους αυτούς τους διοριζόμενους, ακόμη και όταν αυτοί δεν δούλευαν ή δούλευαν κατά τρόπο πανάκριβο (βλ., π.χ., όσους δούλευαν στη Βουλή) ή επιλήψιμο (βλ., π.χ., μερικούς από αυτούς που δούλευαν στις εφορίες ή στη Στατιστική Υπηρεσία).

Τα λάθη αυτά τα πληρώνουμε σήμερα όλοι, ιδίως -δυστυχώς-οι πιο ασθενείς και συνήθως πιο αθώοι! Το λαϊκό αίτημα να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι, και ειδικά όσοι πλούτισαν από τις παρανομίες τους, δεν είναι μόνο δίκαιο, αλλά χρήζει και άμεσης ικανοποίησης.

Το θέμα όμως είναι ότι η «διαρθρωτική» -και όχι... διακοσμητική- αλλαγή της ελληνικής οικονομίας και του ελληνικού κρατικού μηχανισμού εξακολουθεί να αποτελεί επιτακτική ανάγκη, και, ίσως, ως προς αυτό το σημείο, το περίφημο «Μνημόνιο» έπαιξε χρήσιμο ρόλο. Τολμώ δε να προβλέψω ότι κάτι παρόμοιο -όχι ίδιο— ίσως χρειαστεί και στο μέλλον, προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις για ευαίσθητα θέματα όπως τα ασφαλιστικά, τα εργασιακά, τα οικονομικά των ΔΕΚΟ, καθώς και τα λεγόμενα «κλειστά επαγγέλματα».

Πράγματι, μέτρα αυτού του είδους δεν λαμβάνονται χωρίς «εξωτερικό καταναγκασμό» ή, καλύτερα, κάποιας μορφής κοινοβουλευτική δικτατορία.29 Η αλήθεια για το περιβόητο Μνημόνιο πρέπει να βρίσκεται κάπου στο μέσο: Οι όροι του θα μπορούσαν να είναι καλύτεροι, και ίσως ακόμη θα μπορούσαν να καλυτερεύσουν (αν και πιστεύω ότι μας περιμένει μεγαλύτερη λιτότητα)' ταυτόχρονα όμως το Μνημόνιο κατέστησε δυνατή τη λήψη μέτρων που ήταν απολύτως αναγκαία, στο πλαίσιο πάντα των «διαθρωτικών αλλαγών» που χρειάζεται η χώρα μας.

Τι από όλα αυτά διαφαίνεται; Σχεδόν τίποτε με βεβαιότητα, και η αβεβαιότητα ενίοτε είναι χειρότερη από τα κακά μαντάτα. Κάτι, όμως, που όντως διαφαίνεται είναι μια πηγαία τάση ανυπακοής προς τους νόμους, ένας εντεινόμενος κυνισμός προς τις ικανότητες της κυβέρνησης να ελέγξει την κατάρρευση, μια γενικότερη κόπωση από τον μεροληπτικό τρόπο με τον οποίο δουλεύουν τα ΜΜΕ, μια διαδεδομένη αμφιβολία για το κατά πόσον ο υπάρχων πολιτικός κόσμος μπορεί να δώσει βιώσιμη λύση στα προβλήματα.

Πριν από έναν χρόνο, όσοι από εμάς προειδοποιούσαμε για αυτές τις εξελίξεις είτε αντιμετωπιζόμαστε τελείως αδιάφορα είτε κατηγορούμαστε ως κινδυνολόγοι. Τώρα, καθώς ο χειμώνας πλησιάζει στο τέλος του, οι ενδείξεις ανοιξιάτικης αισιοδοξίας σπανίζουν. Οι φόβοι κοινωνικών αναταραχών που εξέφραζα πριν από αρκετό καιρό αρχίζουν να μισοεμφανίζονται στα γραφόμενα στον Τύπο. Αλίμονο, όμως, εάν επαληθευτούν αυτοί οι φόβοι, αν και, τότε, όλοι θα ξέρουμε ποιοι θα φέρουν την ευθύνη. Εκείνο που δεν ξέρουμε είναι ποιοι θα βγουν κερδισμένοι από τη μέλλουσα αναταραχή.



«Η Ελλάδα των κρίσεων» του Β. Μαρκεζίνη, που θα κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Λιβάνη..


Πηγη: Επικαιρα

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ

Η Κομμουνιστική Ουτοπία του Παναγιώτη Λ. Παπαγαρυφάλλου

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
Επιχειρώντας αυτό το πολύ δύσκολο επιστημονικό εγχείρημα, δηλαδή την ανά¬δειξη των τρωτών σημείων της κοσμοθεωρίας του ιστορικού και διαλεκτικού υλι¬σμού, την οποία με τόσο πάθος, αλλά και τόσο λάθος, εγκολπώθηκαν εκατομμύρια ανθρώπινα όντα -κι ανάμεσα σ' αυτά και ο γράφων- δεν αγνοώ ότι επωμίζομαι ένα τεράστιο επιστημονικό και ιστορικό φορτίο. Αυτή η επίγνωση ξεκινά από το γεγονός ότι με τούτο το έργο αποπειρώμαι ν' αμφισβητήσω ένα τεράστιο φιλοσο¬φικό, οικονομικό και κοινωνιολογικό οικοδόμημα, το οποίο πυργώθηκε από γιγάντια πνεύματα η διαδρομή των οποίων σφράγισε -και θα εξακολουθεί να σφραγίζει- τα πεπρωμένα της ανθρωπότητας.
Μιας ανθρωπότητας, της οποίας μεγάλο τμήμα έπλεξε όνειρα και στήριξε ελ¬πίδες για την έλευση του βασιλείου της ελευθερίας και της αφθονίας! Ενός βασιλείου στο οποίο δεν θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και μιας κοινωνίας τα μέλη της οποίας θα απολάμβαναν ισοτίμως τους καρπούς του μόχθου τους και θα χαίρονται τ' αγαθά και τη ζωή, η οποία δεν θα αποτελούσε ένα καταναγκαστικό έργο, όπως είναι στον καπιταλισμό και όπως το τόνιζε ο Γερμανός φιλόσοφος της απαισιοδοξίας, ο Α. Σοπενχάουερ (1788-1860), που θα πει ότι: «Αν τα λάθη των βασιλιάδων είναι η καταστροφή των κρατών, τα λάθη των μεγάλων πνευμάτων απλώνουν την ολέθρια επίδραση τους σε γενεές, σε αιώνες ολόκληρους», προσθέτοντας: «Φαίνεται πως (τα λάθη) αυξανόμενα και πολλαπλα¬σιαζόμενα γεννούν πραγματικά διανοητικά τέρατα» (βλ. το έργο του: «Ο κόσμος σαν βούληση και σαν παράσταση», εκδ. «Αναγνωστίδης», Αθήνα, Χ. Χ. σελ. 61).
Από τον κατά βάση σωστό αυτό κανόνα δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν και οι ιδρυ¬τές του επιστημονικού σοσιαλισμού με τη θεωρία τους του ιστορικού και διαλεκτι¬κού υλισμού κάνοντας και μεγάλα λάθη, τα οποία στοίχησαν στην ανθρωπότητα αίμα, οδύνες και επαναστάσεις, αποτυχημένες ή «επιτυχημένες», οι οποίες τελικά στράφηκαν κατά του ανθρώπου και γι' αυτό αυτοκατέρρευσαν.
Όμως, μαζί μ' αυτά τα λάθη, ο μαρξισμός συνετέλεσε αποφασιστικά στο να δώσει στον άνθρωπο μια άλλη δυναμική διάσταση και να ενεργοποιήσει την ιστορία με τη δυναμογόνο αύρα του. Αποτελεί κι αυτό ένα από τα ιστορικά παράδοξα που σημα¬δεύουν το ιστορικό προτσές και αναδεικνύουν την αντιφατικότητα της λειτουργίας της.
Επιδιώκοντας, λοιπόν, να τοποθετήσω το θέμα της κομμουνιστικής ουτοπίας στην έρευνα των πτυχών της μαρξικής θεωρίας και του κριτικού λόγου, σπεύδω να
σημειώσω την ετοιμολογία της ουτοπίας που έχει αρχαιοελληνική προέλευση και σημαίνει: «Ου-τόπος, δεν υπάρχει τόπος να σταθεί», και κατ' επέκταση «σχέδιο που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, να εφαρμοστεί», λέει το λεξικά
Είναι προφανές ότι αυτή η απόπειρα δεν στοχεύει στην κριτική παρουσίαση ολοκλήρου του οικοδομήματος του ιστορικού και διαλεκτικού υλισμού, γιατί κάτι τέτοιο θ' απαιτούσε ένα φάσμα τεραστίων γνώσεων, που δεν διαθέτει ο γράφων, και γιατί αυτό θ' απαιτούσε τη συγγραφή πολλών τόμων, με αποτέλεσμα το ήδη ογκώδες έργο να γίνει δύσχρηστο. Σημειώνεται ότι οι πρώτες απόπειρες -αν εξαι¬ρέσουμε την κοινοκτημοσύνη του Πλάτωνος- στο σύγχρονο κόσμο για τη δημι¬ουργία ουτοπικών κοινωνικών συστημάτων ανάγονται στον Άγγλο Thomas Morus, στα 1516 με το ομότιτλο έργο του, Ουτοπία, με συνεχιστή τον Ιταλό μοναχό Θωμά Καμπανέλλα (1568-1639) με τα έργα του «Η Πολιτεία του Ήλιου» (εκδ. «Αναγνωστίδη», Αθήνα, Χ. Χ.).
Πολύ αργότερα εμφανίστηκαν οι αποκαλούμενοι πρόδρομοι του ουτοπικού σο¬σιαλισμού (Όουεν-Φουριέ-Σεν Σιμόν), και ακολούθησαν οι αυτοκληθέντες ιδρυτές του επιστημονικού σοσιαλισμού Κ. Μαρξ και'Ενγκελς. Τούτοι οι τελευταίοι πήραν τη σκυτάλη από τον ιδρυτή της γερμανικής διαλεκτικής, τον Γ. Χέγκελ (1770-1831), ο οποίος υπήρξε ο φιλόσοφος του αντικειμενικού και ιστορικού ιδεαλισμού, τον οποίο χρησιμοποίησε ο Μαρξ «αναποδογυρίζοντας» τον, κατά την δική του έκφραση. Το έργο του Χέγκελ υπήρξε η βάση του ιστορικού και διαλεκτικού υλισμού, όπως το επισημαίνει και ο ίδιος ο Β. Λένιν, ο εμπνευστής και πρωτουργός της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917 στη Ρωσία, γράφοντας: «Αν δεν διαβάσουμε τη «Λογική» του Χέγκελ, δεν μπορούμε να καταλάβουμε τον πρώτο τόμο του «Κεφαλαίου» του Μαρξ. Πενήντα χρόνια οι μαρξιστές δεν κατάλαβαν τον Μαρξ» (βλ. Λένιν: «Κριτική της χεγκελιανής διαλεκτικής» -φιλοσοφικά τετράδια- εκδ.»Αναγνωστίδη», Αθήνα, Χ. Χ. σελ. 103).
Μάλιστα, ο ίδιος εκτιμούσε τόσο πολύ το φιλοσοφικό έργο του Χέγκελ, ώστε, τοποθετώντας τη φιλοσοφία του στις ευρύτερες διαστάσεις της έλεγε στην Εισα¬γωγή του: «Μετά το θάνατο του Χέγκελ (1831) παρουσιάζεται μια παγκόσμια κρίση αξιών, η σκέψη παραδέρνει στην αμφιβολία κι αρνείται την καθολικότητα και την αλήθεια, καταφεύγει στην απομόνωση, στον υποκειμενισμό, στο συναίσθημα και τα σκιάχτρα- εξαφανίζεται η καθολική αντίληψη του ανθρώπου και του κόσμου» (βλ. οπ. π. σελ. Τ). Πρόκειται για μια τιμητική αναγνώριση κι ένα πνευματικό μεγαλείο που δεν συναντάται συχνά στην πορεία του ανθρώπινου πνεύματος.
Όμως, μ' αυτή την ευκαιρία, θα πρέπει να γυρίσουμε πίσω, πολύ πιο πίσω χρο¬νικά από τον Χέγκελ, για να υπογραμμιστεί το τιμητικό ιστορικό και επιστημονικό γεγονός για την αρχαία ελληνική γραμματεία, αφού ο νεαρός Μαρξ έθεσε τα πρώ¬τα θεμέλια της κοσμοθεωρίας του πατώντας πάνω στον αστραποβόλο φιλοσοφικό στοχασμό δυο Ελλήνων- Τον Επίκουρο και τον Δημόκριτο, γράφοντας τη διδακτορική του διατριβή που είχε ως θέμα «Διαφορά μεταξύ επικούρειας και δημοκρίτειας φυσικής φιλοσοφίας». Πιο πέρα, όπως σημειώνεται και στο κείμενο από ξένους επιφανείς στοχαστές, και ο ίδιος ο Χέγκελ στηρίχθηκε στους Έλληνες φιλοσόφους της ελληνικής αρχαιότητος, οι οποίοι του άνοιξαν τα κακοτράχαλα μονοπάτια της φιλοσοφικής σκέψης, η οποία άρδευσε τον παγκόσμιο φιλοσοφικό στοχασμό.
Το ιστορικό αυτό γεγονός αναγνώριζε και ο Γερμανός φιλόσοφος Φ. Νίτσε (1844-1900) γράφοντας: «Δεν έχω γνωρίσει πρόσωπα που να εμπνέουν τέτοιο δέος όπως οι'Ελληνες φιλόσοφοι (βλ. «Στοχασμοί», εκδ. «Στιγμή», Αθήνα, 1999, σελ. 92).
Ένα στοχασμό, ο οποίος οδήγησε τον διδάκτορα Μαρξ να χρησιμοποιήσει ως μόττο ετούτη τη φιλοσοφική ρήση του Επικούρου, και μάλιστα από το πρωτότυπο, αφού διάβαζε κάθε χρόνο Αισχύλο από το πρωτότυπο: «Ασεβής δε ουχ ο τους των πολλών θεούς αναιρών, αλλ' ο τους των πολλών δόξας θεοίς προσάπτων», δηλαδή -για τους... αντιρατσιστές της Ελλάδος- «Ασεβής δεν είναι όποιος καταργεί τους θεούς του πλήθους, παρά όποιος τις δοξασίες του πλήθους τις αποδίδει στους θεούς» (βλ. Διατριβή, σελ. 61). Από αυτό και μόνο το γεγονός συνάγεται ότι ο νεα¬ρός Μαρξ δεν εκτιμούσε και τόσο πολύ τη γνώμη των πολλών, τη γνώμη της μάζας, και σ' αυτό δεν είχε άδικο, γιατί το να λες έγκυρη και σωστή γνώμη προϋποθέτει γνώση του θέματος,, κι αυτή με τη σειρά της προϋποθέτει καταβολή προσπάθειας και μόχθου αφού: «Η γνώση έχει ιστορικό περιεχόμενο και δεν παράγεται ξαφνικά όπως βγαίνει η σφαίρα από την κάννη του όπλου», όπως διδάσκει η διαλεκτική λογική (βλ. Μ. Μ. Ρόζενταλ: «Αρχές Διαλεκτικής Λογικής», Αθήνα, 1962, σελ. 29 και 62).
Αυτή και μόνο η διαπίστωση οδηγεί στην αυτοαναίρεση της θεωρίας του Μαρξ για το ρόλο της προσωπικότητας στην ιστορία, την οποία θεωρούσε ήσσονος ση¬μασίας ως προς τον πρωτεύοντα ρόλο του προλεταριάτου και των μαζών, όπως αναπτύσσεται στο σχετικό κεφάλαιο αυτού του έργου.
Προκαταβολικά σημειώνω εδώ εντελώς επιγραμματικά τα συμπεράσματα της έρευνας, την οποία έκαναν πριν από μερικές δεκαετίες δυο εξέχουσες μορφές της κοινωνιολογίας και της φιλοσοφίας: του Γερμανού Αντόρνο Τ. (1903-1969) και του ομοεθνούς του Χορκχάϊμερ Μ. (1895-1973), οι οποίοι, αναφερόμενοι στην ποδη¬γέτηση και τον πνευματικό ευνουχισμό των μαζών, από την πολιτιστική βιομηχανία, γράφουν και τα εξής: Μ' αυτή οι μάζες «όχι μόνο οδηγούνται στον κομφορμισμό της σκέψης αλλά και στον πνευματικό ευνουχισμό, που τις μετατρέπει σε αντικεί¬μενο της... με την κατεύθυνση της και την χαλιναγώγηση τους», με αποτέλεσμα «να εξαφανίζεται η κριτική τους σκέψη» (βλ. το έργο τους: «Διαλεκτική του Δια¬φωτισμού», Αθήνα 1996, από την Α' έκδοση του 1947, σελ. 201, 239 και 266).
Αυτές, λοιπόν, οι μάζες δεν μπορούν να είναι πρωταγωνιστές του ιστορικού και κοινωνικού γίγνεσθαι, στο οποίο πρωταγωνιστούν προσωπικότητες του πνεύμα-
τος, της πολιτικής και της επιστήμης. Αν δεν υπήρχαν οι υλιστές και ιδεαλιστές Έλληνες στοχαστές, δεν θα υπήρχε π. χ. ο Χέγκελ, κι αν δεν υπήρχε αυτός, δεν θα υπήρχαν οι Μαρξ και'Ενγκελς, κι αν δεν υπήρχαν αυτοί, δεν θα υπήρχε ο Λένιν και πάει λέγοντας. Ενδεχομένως δεν θα υπήρχε και η επαναστατική τους θεω¬ρία. Σημειώνεται παρεμβατικά η άποψη των «θεωρητικών της κοινωνιολογίας του πλήθους» για τους οποίους οι μάζες χαρακτηρίζονται «ως αγέλες αγρίων ζώων που ψάχνουν απεγνωσμένα για το θηριοδαμαστή τους» (βλ. Γ. Κόκκινου: «Πρίσματα Ευρωπαϊκής Ιστορίας», εκδ. «Μεταίχμιο» Αθήνα, 2007, σελ. 122 επ.).
Τελειώνοντας αυτόν τον πρόλογο, θεωρώ χρήσιμο να παραθέσω -για τη διευ¬κόλυνση του αμύητου αναγνώστη- το εννοιολογικό περίγραμμα του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού, όπως μας το παραδίδουν οι μαρξιστές -συγγραφείς του φιλοσο¬φικού λεξικού Μ. Ρόζενταλ και Γιουντίν.
Γράφουν:
«Ο διαλεκτικός υλισμός είναι η φιλοσοφική επιστήμη για τους πιο γενικούς νόμους εξέλιξης της φύσης της ανθρώπινης κοινωνίας και της νόησης. Είναι η κοσμοθεωρία του μαρξιστικού-λενινιστικού κόμματος... η ερμηνεία που δίνει στα φαινόμενα της φύσης... η θεωρία του για τα φαινόμενα της φύσης, η θεωρία του είναι υλιστική... Αφού δημιούργησαν το διαλεκτικό υλισμό ο Μαρξ και ο'Ενγκελς, τον επεξέτειναν στη γνώση των κοινωνικών φαινομένων... Ο διαλεκτικός υλισμός είναι η επαναστατική θεωρία για τον μετασχηματισμό του κόσμου» (βλ. «Φιλοσοφικό Λε¬ξικό» των Ρόζενταλ-Γιούντιν, Αθήνα, 1957, σελ. 46-47). Στο ίδιο λεξικό διαβάζουμε και τα εξής για τον ιστορικό υλισμό: «Είναι η διδασκαλία του μαρξισμού-λενινισμού για τους νόμους της εξέλιξης της ανθρώπινης κοινωνίας... Στην εξέλιξη των μέ¬σων παραγωγής των υλικών αγαθών, που είναι απαραίτητα για την ύπαρξη του ανθρώπου, ο ιστορικός υλισμός βλέπει την κυριότερη δύναμη που καθορίζει όλη την κοινωνική ζωή των ανθρώπων και δημιουργεί τους όρους για τη μετάβαση από το ένα κοινωνικό καθεστώς στο άλλο... Η αλλαγή των κοινωνικοοικονομικών σχη¬ματισμών στην ιστορία (πρωτόγονο κοινοτικό σύστημα, δουλοκτητικό, φεουδαρχικό, κεφαλαιοκρατικό, σοσιαλιστικό) είναι πρώτα απ' όλα η αντικατάσταση ορισμένων παραγωγικών σχέσεων από άλλες πιο προοδευτικές. Η αλλαγή αυτή είναι πάντα η αναγκαία νομοτελειακή συνέπεια της εξέλιξης των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνίας... Η ανακάλυψη πως η αληθινή βάση όλης της ζωής και της εξέλιξης της κοινωνίας είναι η υλική παραγωγή, επέτρεψε, για πρώτη φορά, να κατανοηθεί ο μεγάλος δημιουργικός ρόλος των λαϊκών μαζών, των εργαζομένων στην ιστορία... με την ανακάλυψη της θεωρίας του ιστορικού υλισμού η κοινωνική επιστήμη για πρώτη φορά μετατράπηκε σε αληθινή επιστήμη των νόμων της εξέλιξης της αν¬θρώπινης κοινωνίας» (βλ. σελ. 93-95).
Ανεξάρτητα από την οδυνηρή κατάληξη που είχε αυτή η θεωρία στις χώρες του εφηρμοσμένου «σοσιαλισμού», δεν πρέπει να της αρνηθεί κανείς ότι με το μύθο
της έδωσε φτερά και δύναμη στις απελπισμένες μάζες να ονειρευτούν, ν' αγωνι¬στούν, να πονέσουν, να χαρούν και να ελπίζουν ένα άλλο αύριο. Από την άποψη αυτή, ο ιστορικός και διαλεκτικός υλισμός του Μαρξ και'Ενγκελς επέδρασε θετικά, πάνω στις μάζες και στο ιστορικό γίγνεσθαι, γιατί όπως έλεγε και ο στοχαστής Δ. Γληνός (1882-1943), «Ένας μύθος χρειάζεται πάντα για να ζει ο άνθρωπος τη ζωή», γιατί «αν τα πλήθη στερηθούν από το μύθο γίνονται μάζες ακίνητες και πλαδαρές, μάζες απελπισμένες και δυστυχισμένες» (βλ. τον εκτεταμένο πρόλογο του στον «Σοφιστή» του Πλάτωνος, που εκδόθηκε το 1940 από τις εκδ. «Ζαχαρό¬πουλος», Αθήνα, 1940, σελ. 50).
Όπως και να έχουν τα πράγματα, ο γράφων έζησε μ' αυτό τον μύθο τα πιο αλη¬θινά, τα πια μεστά και τα πιο όμορφα είκοσι πέντε πρώτα χρόνια της ζωής του. Κι όσο κι αν αυτό φαντάζει ανορθόδοξο και αντιφατικό, αυτή η ομορφιά πέρασε μέσα από τις οδυνηρές οικογενειακές περιπέτειες που αρχίζουν από τα γερμα¬νικά κρατητήρια και τα ιταλικά στρατόπεδα, περνούν από τα βασανιστήρια των ελληνικών αστυνομικών τμημάτων, τις φυλακές, τη Μακρόνησο και το εκτελεστικό απόσπασμα και καταλήγουν στην απαγόρευση της εργασίας, με τα διαβόητα πιστο¬ποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, και στην εξορία στο «Παρθένι» της Λέρου.
Όταν ο άνθρωπος πιστεύει ειλικρινά και δυνατά στο μύθο αντέχει πολλά κι όσο αυτός είναι πιο μεγάλος τόσο περισσότερο πιστεύει σ' αυτόν και δίνεται σ' αυτόν.
Τέλος, ως προς τη δομή του έργου, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο συγγραφέας απέβλεψε περισσότερο στην ουσία του και το περιεχόμενο του, παρά στη μορφο¬λογική του εμφάνιση. Και γι' αυτό το λόγο παρέκαμψε τους ακαδημαϊκούς κανόνες στην αναφορά των συγγραφέων, απλά και μόνο με μια τους φράση και πρόταση και προτίμησε την παράθεση εκτεταμένων παραθεμάτων των έργων τους, ώστε ο αναγνώστης να έχει μπροστά του μια ευρύτερη, κατά το δυνατόν, εικόνα των απόψεων τους.

Παναγιώτης Λ. Παπαγαρυφάλλου

Το Χρονικό της Εθνικής Μειοδοσίας του Ονόματος της Μακεδονίας στην δεκαπενταετία
1990 -2005 .Μέσα από τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις της Ελλάδας


ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Για την καλύτερη κατανόηση της πορείας του εθνικού μας ζητήματος κρίθηκε αναγκαίο και χρήσιμο να αναφερθούν οι διαδοχικοί σταθμοί αυτής της πορείας, όπως αναδύονται μέσα από την δράση των διπλωματών, των διεθνών μεσολαβητών, των υπευθύνων πολιτικών των ενδιαφερομένων χωρών (Ελλάδας -Σκοπίων) και τις διασκέψεις των κορυφαίων συλλογικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η καταγραφή αρχίζει από τη Διάσκεψη της ΔΑΣΕ (Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη), που έγινε στην Κοπεγχάγη τον Ιούνιο του 1990, και τελειώνει στη Διάσκεψη των Βρυξελλών, η οποία έγινε το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου του 1993, οπότε αρχίζει και το κύριο έργο της καταγραφής της πορείας του εθνικού μας ζητήματος.
Το υλικό της «Εισαγωγής» το αντλώ από το έργο των Γ. Βαληνάκη και Σ. Νταλή «Το Ζήτημα των Σκοπίων - Επίσημα Κείμενα 1990-1994», το οποίο εκδόθηκε στα μέσα του 1994. Για λόγους οικονομίας χώρου η αναφορά στα κείμενα αυτά θα είναι εντελώς συνοπτική.
Να λοιπόν τα κείμενα, από τα οποία ξετυλίγεται το «κουβάρι» της πορείας του εθνικού μας θέματος μέχρι τον Δεκέμβριο του 1993 (Διάσκεψη των Βρυξελλών).
1. Στις 25 Ιουνίου του 1990, στα πλαίσια της ΔΑΣΕ, που συνήλθε στην Κοπεγχάγη, η Ελλάδα καταθέτει τις θέσεις της για το «Μακεδονικό ζήτημα» κάνοντας μια σύντομη ιστορική αναδρομή του όλου προβλήματος. Ανάμεσα στ' άλλα, το σχετικό υπόμνημα του Έλληνα υπουργού των Εξωτερικών τόνιζε και τα εξής: «Οποιαδήποτε προσπάθεια σφετερισμού του ονόματος της ελληνικής Μα¬κεδονίας και η παραποίηση της ιστορίας της θεωρείται χονδροειδής παραβίαση των δικαιωμάτων (των Ελλήνων της Μακεδονίας) ως ανθρωπίνων όντων. Το "Μακεδονικό πρόβλημα" είναι ένα ανύπαρκτο ζήτημα. Η Μακεδονία είναι μια γεωγραφική έννοια και όχι εθνική ...η Ελλάδα έχει αξεδιάλυτα συνδεθεί με τη Μακεδονία για περισσότερο από 30 αιώνες» (σελ. 23-31).
Στις 17 Δεκεμβρίου του 1991 οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, που συνήλθαν στις Βρυξέλλες, «συμφώνησαν να αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία όλων των γιουγκοσλαβικών δημοκρατιών», που πληρούν τους τεθέντες από την Κοινότητα όρους και ειδικότερα ως προς τα Σκόπια τονίζεται: «Η Κοινότητα και τα Κράτη-μέλη της ζητούν επίσης από τη γιουγκοσλαβική δημοκρατία να αναλάβει την υποχρέωση, πριν αναγνωριστεί, να δώσει συνταγματικές και πολιτικές εγγυήσεις, που θα εξασφαλίσουν ότι δεν έχει καμία εδαφική διεκδίκηση έναντι γειτονικής χώρας-μέλους της Κοινότητας και να μη προβαίνει σε εχθρικές δραστηριότητες προπαγάνδας κατά γειτονικής χώρας-μέλους της Κοινότητας, στις οποίες περιλαμβάνεται και η χρησιμοποίηση ονομασίας που συνεπάγεται εδαφικές διεκδικήσεις» (σελ. 52-53).
Πρόκειται για τα γνωστά ζητήματα των συμβόλων, της προπαγάνδας του αλυτρωτισμού και των εδαφικών διεκδικήσεων των Σκοπίων σε βάρος της ελληνικής Μακεδονίας, για τα οποία τα Σκόπια δεν συμμορφώθηκαν.
3. Στις 3 Ιανουαρίου 1992 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Καραμανλής απευθύνει επιστολή προς τους ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, στην οποία τονίζει ότι «η Δημοκρατία αυτή που αυτοαποκαλείται «Δημοκρατία της Μακεδονίας» δεν έχει κανένα απολύτως δικαίωμα είτε ιστορικό είτε εθνολογικό να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία», και εξέφραζε την βεβαιότητα ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις «δεν θα προβούν στην αναγνώριση της Δημοκρατίας αυτής, εάν δεν συμμορφωθεί πλήρως προς όλες τις προϋποθέσεις, που υιοθέτησαν ομόφωνα οι υπουργοί Εξωτερικών στο Συμβούλιο Πολιτικής Συνεργασίας της 16ης Δεκεμβρίου 1991» (σελ. 63-64). Δυστυχώς η έκκληση αυτή έπεσε στο κενό. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν άκουσαν τίποτα. Προχώρησαν σε ομαδική αναγνώριση των Σκοπίων ως FΥΚΟΜ.
4. Αυτή η αναγνώριση έγινε δυνατή μετά το πράσινο φως, που άναψε η Επιτροπή Διαιτησίας υπό τον Μπαντεντέρ, στην οποία υποβλήθηκαν οι τροποποιήσεις του Σκοπιανού Συντάγματος. Συγκεκριμένα, στις 6 Ιανουαρίου του 1992 το Κοινοβούλιο των Σκοπίων τροποποίησε το Σύνταγμα της 17ης Νοεμ¬βρίου του 1991 σ' ό,τι αφορά τις εδαφικές διεκδικήσεις «έναντι γειτονικών κρατών» και «τα σύνορα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, τα οποία δεν θα μπορούσαν να τροποποιηθούν, παρά μόνο σύμφωνα με το Σύνταγμα, με βάση συμφωνίες των Κρατών και σύμφωνα με τους γενικά παραδεγμένους κανόνες του διεθνούς δικαίου». Μετά από την κίνηση αυτή των Σκοπίων, η πιο πάνω επιτροπή αποφαίνεται ότι «η χρήση του ονόματος «Μακεδονία» δεν θα μπορούσε να υπαινίσσεται καμία διεκδίκηση έναντι άλλου κράτους» και ότι «η Δημοκρατία της Μακεδονίας ικανοποιεί τις προϋποθέσεις ... που υιοθετήθηκαν από το Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στις 16 Δεκεμ-βρίου 1991» (σελ. 65-71).
5. Στις 17 Ιανουαρίου 1992 ο υπουργός των εξωτερικών Α. Σαμαράς, για να προλάβει τα γεγονότα, που εκτυλίσσονται στον βαλκανικό και ευρωπαϊκό χώρο σε βάρος της Ελλάδας, αποστέλλει επιστολή στους έντεκα υπουργούς εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στην πολυσέλιδη και τεκμηριωμένη αυτή επιστολή του, η οποία όμως είναι αργά πια να αποτρέψει τα σε βάρος της Ελλάδας γεγονότα, ο Έλληνας υπουρ¬γός επιχειρεί μια γενική ιστορική και αναλυτική τοποθέτηση του ζητήματος και ως προς την ονομασία καταλήγει: «Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πριν από την απόφαση του Τίτο να δώσει στα Σκόπια την ονομασία της Μακεδονίας, αυτή δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν είτε ως κράτος είτε ως διοικητική ονομασία αυτής της περιοχής. Ήταν μια ονομασία, η οποία εισήχθη τεχνητά, για να προωθήσει εδαφικές διεκδικήσεις και στερείται ιστορικής και πολιτιστικής εγκυρότητας» (σελ. 81-82).
Επί ματαίω ο Έλληνας υπουργός προσπαθεί απεγνωσμένα να αποδείξει στη διεθνή κοινότητα ότι «το μακεδονικό ζήτημα επανήλθε στην επιφάνεια, όταν ο στρατάρχης Τίτο δημιούργησε το 1945 τη «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας», που ήταν μια πολιτική κίνηση, η οποία ταίριαζε με τα ηγεμονικά σχέδια του Γιουγκοσλάβου ηγέτη την εποχή εκείνη» (σελ. 73-74).
Η μεταπολεμική Ελλάδα με τους εναλλασσόμενους εξουσιαστές της και τους παντοειδείς «εθνικούς» ταγούς σιώπησε και δέχθηκε αδιαμαρτύρητα αυτή τη νεόκοπη ιστορική «Μακεδονία». Οι πάντες απέφευγαν να «στεναχωρήσουν» τον «διεθνιστή» στρατάρχη στα πλαίσια της βαλκανικής ισορροπίας και της αδιατάρακτου κατοχής της εξουσίας του.
Αυτός όμως ο «εθνικόφρων» κόσμος της σιωπής και της ανοχής δεν δίστασε στην περίοδο του Εμφυλίου πολέμου να στείλει κομμουνιστές στο εκτελεστικό απόσπασμα με την κατηγορία «περί αποσπάσεως τμήματος εκ του όλου της Επικρατείας» επικαλούμενος τις πράγματι αδιανόητες αποφάσεις του ΚΚΕ, οι οποίες άρχισαν από το 1924 και συνεχίστηκαν έως το 1947 και οι οποίες άγγιζαν την ουσία αυτού του χαρακτηρισμού. Ήταν τότε που το ΚΚΕ εκτελούσε τις εντολές της Κομμουνιστικής Διεθνούς σε βάρος των εθνικών συμφερόντων της Ελλάδας. Το πλήρωσε ακριβά και με πολύ αίμα. Από τότε, και για τέσσερις δεκαετίες και πάνω, δηλαδή μέχρι το 1990, οπότε η κατάρρευση των χωρών του λεγομένου υπαρκτού σοσιαλισμού συμπαρέσυρε και τον «σοσιαλισμό» των Βαλκανίων, οι ταγοί της ελληνικής εθνικοφροσύνης έκαναν γαργάρα την εθνική μας ιστορία και σ' αυτή τη γαργαροϊστορία πήρε μέρος και το «σοσιαλιστικό» ΠΑΣΟΚ, για μια δεκαπενταετία περίπου, αφού κι αυτό έφθασε στην εξουσία. Πρόκειται για ένα γεγονός, το οποίο καθιστά δυσδιάκριτα τα όρια ανάμεσα στον πατριωτισμό και την πατριδοκαπηλία.
6. Στις 18 Φεβρουαρίου 1992 πραγματοποιείται σύσκεψη των αρχηγών των ελληνικών πολιτικών κομμάτων υπό την προεδρία του Κ. Καραμανλή, προκειμένου «να συζητηθούν τα επίκαιρα εθνικά θέματα και να επιδιωχθεί η χάραξη κοινής εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση τους».
Πρόκειται για μια εκ των προτέρων αποτυχημένη προσπάθεια, αφού ο κόσμος της πολιτικής και ηθικής παρακμής δεν σκέφτεται και δεν δρα παρά μόνο για το κομματικό και προσωπικό όφελος και για το γέρας της εξουσίας.
Αυτή η αλήθεια προκύπτει από το τρίτο σημείο του κοινού ανακοινωθέντος, στο οποίο επιχειρείται η συγκάλυψη των αβυσσαλέων κομματικών διαφορών, οι οποίες μάλιστα αλλάζουν μορφή και χαρακτήρα ανάλογα με τη θέση των δύο μεγάλων κομμάτων ως προς την εξουσία.
Ας αφήσουμε όμως το κείμενο να μιλήσει: «Διαπιστώθηκε σύγκλιση απόψε¬ων επί καίριων θεμάτων, παραμένουν όμως διαφορές επί άλλων. Κρίνεται εν τούτοις ωφέλιμη και επιθυμητή η χάραξη μιας κοινής εθνικής στρατηγικής για τα εθνικά θέματα. Προς τον σκοπόν αυτόν, οι πολιτικοί αρχηγοί συμφώνησαν να μελετήσουν τις απόψεις, που διατυπώθηκαν, και τα συμπεράσματα, που εξήχθησαν από τη σημερινή σύσκεψη, και την επαναλαμβάνουν, εάν και εφόσον κριθεί αναγκαίο» (σελ. 85-86).
Δυστυχώς, όμως, για την Ελλάδα οι πολιτικοί αρχηγοί «μελετούν» ακόμα τις απόψεις εκείνες για τη «χάραξη μιας κοινής εθνικής στρατηγικής για τα εθνικά θέματα». Υποκριτές και Φαρισαίοι.
7. Μετά από εντολή των υπουργών εξωτερικών των «12», που συνήλθαν στη
Λισσαβώνα, η πορτογαλική προεδρία ανέλαβε να έρθει «σε επαφές με τα ενδιαφερόμενα μέρη, με βάση τους τρεις όρους της υπουργικής δήλωσης της
16/12/1991». Κατόπιν αυτού ο υπουργός των Εξωτερικών Πινέιρο παρουσίασε
διαδοχικά σχέδια, τα γνωστά ως «Πακέτο Πινέιρο», το οποίο αφορούσε στην
επιβεβαίωση των υφισταμένων συνόρων και τα ζητήματα της προπαγάνδας και
των μειονοτήτων.
Λίγο αργότερα, και συγκεκριμένα στις 5 Ιουλίου του 1993, ο Πορτογάλος υπουργός έδωσε συνέντευξη στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», στην οποία πρότεινε το όνομα «Νέα Μακεδονία» (New Macedonia»). όπως είναι γραμμένο στα ξενόγλωσσα κείμενα, τα οποία τόσο το υπουργείο των Εξωτερικών της Ελλάδας, όσο και οι συγγραφείς του αναφερόμενου πιο πάνω βιβλίου, παραθέτουν αδιαμαρτύρητα (σελ. 87-90).
Αυτό σημαίνει ότι οι αρμόδιοι κρατικοί παράγοντες και οι εν προκειμένω συγγραφείς δεν θέλησαν να ενημερώσουν τους συνέλληνες ουσιαστικά, αφού απευθύνονται σ' αυτούς σε ξένη γλώσσα!!!
8. Στις 13 Απριλίου 1992 πραγματοποιείται η δεύτερη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Την προηγούμενη ο υπουργός Εξωτερικών Α. Σαμαράς καταθέτει στο συμβούλιο αυτό τις προτάσεις του για το εθνικό θέμα. Μεταξύ των επτά σημείων των προτάσεων του ήταν και εκείνο που έλεγε ότι το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών να εκδώσει ανακοίνωση, «η οποία να προβλέπει κατά τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι το όνομα της Μακεδονίας είναι αδιαπραγμάτευτο υπό οιανδήποτε μορφή» (σελ. 91-92).
9. Την ίδια μέρα και μετά τη σύσκεψη οι εθνικοί ταγοί της Ελλάδας εκδίδουν ανακοίνωση, η οποία ανάμεσα στ' άλλα έλεγε και τούτα: «Σχετικά με το θέμα των Σκοπίων, η πολιτική ηγεσία της χώρας, με εξαίρεση το Κ.Κ.Ε., συμφώνησε ότι η Ελλάδα θα αναγνωρίσει ανεξάρτητο κράτος των Σκοπίων μόνο εάν τηρηθούν και οι τρεις όροι, που έθεσε η ΕΟΚ στις 16 Δεκεμβρίου 1991, με την αυτονόητη διευκρίνιση ότι στο όνομα του κράτους αυτού δεν θα υπάρξει η λέξη Μακεδονία» (σελ. 93).
Να λοιπόν που για μια ακόμη φορά το Ελληνικό έθνος, με τη γραφίδα και τα χείλη των εκπροσώπων του και μάλιστα του κορυφαίου πολιτειακού του οργά νου, των πολιτικών αρχηγών και του Προέδρου της Δημοκρατίας, δεσμεύεται να μη αναγνωρίσει τα Σκόπια με τη «λέξη Μακεδονία» και μάλιστα αυτό το θεωρεί ως «αυτονόητο».
Πρόκειται για μια δέσμευση του 90% του ελληνικού λαού, ο οποίος τότε υπερθεμάτιζε σ' αυτή την εθνική στάση, ενώ τώρα δεν δίνει και τόση σημασία στο όνομα, όπως δηλώνει σημαντικό τμήμα του στις διάφορες δημοσκοπήσεις.
Όσο για τους εθνικούς ταγούς, αυτοί προσπαθούν να αποκολληθούν από αυτή «τη μη ρεαλιστική» θέση και είναι ώριμοι και έτοιμοι να αναγνωρίσουν τα Σκόπια όχι μόνο με το συνθετικό όνομα «Μακεδονία», αλλά και ατόφια «Μακεδονία» με τον προσδιορισμό «Δημοκρατία» ή «Νέα», οπότε θα προκύψει η «Δημοκρατία της Μακεδονίας» ή το «Νέα Μακεδονία», που είχε προτείνει η πορτογαλική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον Πινέιρο.
10. Στις αρχές Μαΐου 1992 συνέρχεται στο GUIMARES η υπουργική σύνοδος των κρατών μελών της ΕΟΚ, η οποία πραγματοποίησε «μια σε βάθος συζήτηση επί του αιτήματος της πρώην γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της «Μακεδονίας» να αναγνωρισθεί ως ανεξάρτητο κράτος».
Στη σχετική απόφαση του το συμβούλιο υπουργών των Εξωτερικών έλεγε ότι «είναι διατεθειμένοι να αναγνωρίσουν αυτό το κράτος, ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο, μέσα στα υπάρχοντα σύνορα του και υπό το όνομα το οποίο μπορεί να είναι αποδεκτό απ' όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. ... Ταυτόχρονα προτρέπουν τα αμέσως εμπλεκόμενα μέρη να συνεχίσουν να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να επιλύσουν τα εκκρεμούντα προβλήματα στη βάση του πακέτου της προεδρίας» (σελ. 94).
Η θέση της απόφασης της συνόδου του Γκιμαράες είναι εντελώς υποκριτική, γιατί, ενώ κάνει λόγο ότι «το όνομα μπορεί και πρέπει να είναι αποδεκτό απ' όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη», στο τέλος βάζει το καρφί της και προτρέπει την Ελλάδα να επιλύσει «τα εκκρεμούντα προβλήματα στη βάση του πακέτου της προεδρίας». Όπως, όμως, είναι γνωστό, «η βάση αυτού του πακέτου» περιείχε το «Νέα Μακεδονία» του Πινέιρο.
11. Στις 14 Ιουνίου του 1992, μετά από πρόσκληση του Προέδρου της
Δημοκρατίας, ξανασυνέρχονται οι πολιτικοί αρχηγοί των εθνικά χρεοκοπημένων κομμάτων με αντικείμενο «τα εθνικά μας θέματα» και η συζήτηση περιεστράφη «ειδικότερα στις τελευταίες εξελίξεις στο θέμα των Σκοπίων»
(σελ. 95).
Το σχετικό ανακοινωθέν κάνει και πάλι λόγο για «χρήσιμη σύσκεψη», αλλά το σχετικό κείμενο δεν επιτρέπει αυτόν τον χαρακτηρισμό.
Μπλα μπλα χωρίς ουσία και με τη μόνιμη διαφωνία των κομμάτων, τα οποία «επανέλαβαν τις γνωστές τους θέσεις», δηλαδή άνθρακες η σύσκεψη.
12. Στις 23 Ιουνίου του 1992, εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Λισσαβώνας, ο πρωθυπουργός Κων/νος Μητσοτάκης στέλνει επιστολή προς τους ηγέτες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ των άλλων η επιστολή έλεγε και τούτο: «Μπορούμε να πούμε στα Σκόπια ότι θα τα αναγνωρίσουμε με όποιο όνομα επιλέξουν, το οποίο δεν θα περιλαμβάνει το «Μακεδονία», αλλά θα έχουν την ελευθερία να αυτοαποκαλούνται με όποιο όνομα επιθυμούν»
(σελ. 97-99).
Πρόκειται για προτάσεις ανέφικτες και λύσεις νόθες και έωλες.
13. Στις 26-27 Ιουνίου 1992 συνέρχεται στη Λισσαβώνα το Ευρωπαϊκό
Συμβούλιο, το οποίο στη δήλωση του για το θέμα των Σκοπίων σημειώνει:
«Επαναλαμβάνει τη θέση, που έλαβε η Κοινότητα και τα κράτη μέλη στο Γκιμαράες σχετικά με την αίτηση της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας για την αναγνώριση της ως ανεξάρτητου κράτους. Εκφράζει την πρόθεση του να αναγνωρίσει τη Δημοκρατία αυτή μέσα στα υφιστάμενα σύνορα της σύμφωνα με τη δήλωση της 16ης Δεκεμβρίου 1991 υπό μια ονομασία που δεν θα περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία» (σελ. 101).
Εδώ έχουμε τη ρητή δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο ως προϋπόθεση της αναγνώρισης των Σκοπίων θέτει τη μη χρησιμοποίηση του ονόματος της «Μακεδονίας», ως μόνου ή συνθέτου.
Πρόκειται για μια δήλωση-απόφαση, την οποία δεν τήρησαν οι Ευρωπαίοι εταίροι.
14. Στις 3 Ιουλίου 1992 ο πρόεδρος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας Κ. Γκλιγκόροφ, με επιστολή του προς τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, ζητά να γίνουν δεκτά τα Σκόπια στους κόλπους του διεθνούς οργανισμού ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας» (σελ. 106-107).
15. Στις 24 Νοεμβρίου του 1992 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Καραμανλής με επιστολή του, η οποία απευθύνεται στους ηγέτες των χωρών της ΕΟΚ, εν όψει της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Εδιμβούργο, θέτει ξανά το πρόβλημα της αναγνώρισης των Σκοπίων.
Εκθέτοντας το όλο θέμα της αναγνωρίσεως και επισημαίνοντας τους κινδύνους, που εγκυμονούν τα Σκόπια «στη γενικότερη αποσταθεροποίηση της περιοχής» από τυχόν βλέψεις άλλων γειτόνων σε βάρος τους, καταλήγει: «Το μεγαλύτερο (λάθος), κατά τη γνώμη μου, θα είναι η απομάκρυνση από την απόφαση της Λισσαβώνας που, εκτός των άλλων, μπορεί να εμπλέξει στην κρίση, αργά ή γρήγορα, και τρίτα γειτονικά κράτη και μπορεί να φέρει την Ελλάδα στην ανάγκη, για να προστατεύσει την ασφάλεια και την εθνική μας αξιοπρέπεια, να κλείσει τα σύνορα της με αποτελέσματα οδυνηρά για τα Σκόπια και δυσάρεστα για την Ελλάδα και την Κοινότητα» (σελ. 108-110).
Στην προκειμένη επιστολή έχουμε για πρώτη φορά μια έμμεση, αλλά σαφή προειδοποίηση για το ελληνικό «εμπάργκο», το οποίο, όπως θα δούμε παρακάτω, τόσα προβλήματα δημιούργησε στις σχέσεις της Ελλάδας με τη διεθνή κοινότητα.
Για να αποφευχθούν όλα αυτά τα δυσάρεστα, ο Πρόεδρος τελειώνει την επιστολή του με τούτη την έκκληση: «Για όλους αυτούς τους λόγους πιστεύω ότι θα στηρίξετε την απόφαση της Λισσαβώνας για τα Σκόπια σε συνδυασμό με τους όρους της απόφασης των Βρυξελλών της 16ης Δεκεμβρίου 1991 και θα συμβάλετε στην άμεση και πλήρη εφαρμογή των αποφάσεων αυτών». Όμως, φωνή βοώντος. Οι ξένοι το βιολί τους.
16. Στις 10 Δεκεμβρίου 1992 δημοσιεύεται η Έκθεση του ειδικού απεσταλμένου της βρετανικής προεδρίας για το ζήτημα των Σκοπίων Robin O'Neil.
Στην αναλυτική αυτή Έκθεση σημειώνεται ότι «η Δημοκρατία της Μακεδονίας ικανοποιεί τα κριτήρια των κατευθυντηρίων αρχών για την αναγνώριση νέων κρατών» και ότι «επιπλέον έχει αποκηρύξει όλες τις εδαφικές διεκδικήσεις κάθε είδους και με μη διφορούμενες δηλώσεις δεσμεύτηκε στην τήρηση των διεθνών κανόνων» (σελ. 111-122).
Για τους λόγους αυτούς η Έκθεση συμπεραίνει: «Άρα η χρήση του όρου «Μακεδονία» δεν μπορεί να υπονοεί εδαφικές διεκδικήσεις σε βάρος άλλης χώρας». Πρόκειται για ένα πάγιο αίτημα των Σκοπίων, το οποίο επαναφέρουν εν όψει της Διασκέψεως του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Εδιμβούργο, από το οποίο ζητούν:
«Να αλλάξει to όνομα της «ΠΓΔΜ» σε Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια) για όλες τις διεθνείς σχέσεις».
Αυτή η πάγια θέση των Σκοπίων αναφέρεται στα συμπεράσματα της πιο πάνω Εκθέσεως (σελ. 121).
17. Στις 11 και 12 Δεκεμβρίου του 1992 συνέρχεται στο Εδιμβούργο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο αποφεύγει να πάρει ουσιαστικές αποφάσεις στο ζήτημα της αναγνώρισης των Σκοπίων και απλά και μόνο η σχετική του απόφαση αναφέρει ότι «εξέτασε την πολιτική του, όσον αφορά στην αναγνώριση ... σε συνάρτηση με τη δήλωση της Λισσαβώνας και βάσει της έκθεσης του ειδικού αντιπροσώπου της Προεδρίας», ενώ ταυτόχρονα στηρίζει την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για την εκεί αποστολή προστατευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ και την οικονομική τους βοήθεια από την Κοινότητα (σελ. 123-124).
18. Στις 25 Ιανουαρίου 1993 ο υπουργός των Εξωτερικών Μ. Παπακωνσταντίνου με επιστολή του -μνημόνιο προς τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ-επαναφέρει το ιστορικό των Σκοπίων εν όψει της συζήτησης για την εισδοχή τους στον διεθνή οργανισμό. Γράφει: «Στο αίτημα της «ΠΓΔΜ» να γίνει δεκτή με το όνομα «Δημοκρατία Μακεδονίας» αντιτίθεται η Ελλάδα, γιατί αυτή η ονομασία, «που αναφέρεται στην αίτηση της, εισάγει ένα στοιχείο περαιτέρω αποσταθεροποίησης της Νότιας Βαλκανικής» (σελ. 129-131).
19. Στις 7 Απριλίου του 1993 το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με την υπ' αριθ. 817 απόφαση του δέχεται την εισδοχή των Σκοπίων στους κόλπους του διεθνούς οργανισμού με το όνομα «The Former Yugoslav Republic of Macedonia» - Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (FYROM).
20. Στις 14 Μαΐου 1993 δημοσιεύεται το Σχέδιο-Συνθήκη των διεθνών μεσολαβητών Vance και Owen, που αναφέρεται στη διαφύλαξη των υφισταμένων
συνόρων και στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, φιλίας και γειτονικής συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τα Σκόπια.
21. Στο Σχέδιο-Συνθήκη, που υπογράφεται από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κ. Μητσοτάκη και τον πρόεδρο των Σκοπίων, γίνεται αποδεκτός ο όρος «Nova Macedonia», ο οποίος, σύμφωνα με το αρθρ. 5 «η Δημοκρατία της Nova Macedonia συμφωνεί να χρησιμοποιεί αυτό το όνομα για όλες τις επίσημες ανάγκες» (σελ. 152).
22. Παρά τη συμφωνία όμως αυτή, τα Σκόπια αρνούνται σε μερικούς μήνες αυτή τη ρύθμιση, η οποία τους παραχωρεί το πολυπόθητο όνομα «για όλες τις επίσημες ανάγκες».
23. Αυτή η άρνηση γνωστοποιείται στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ με επιστολή του Γκλιγκόροφ, στην οποία χαρακτηρίζεται «ως απαράδεκτο το άρθρο 5 του προτεινομένου Σχεδίου, που βρίσκεται σε άμεση σύγκρουση με το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας» (σελ. 162).
24. Τα Σκόπια διαπιστώνοντας την υποχώρηση της Ελλάδας υπαναχωρούν από τη συμφωνία Μητσοτάκη - Γκλιγκόροφ και λίγους μήνες αργότερα χαρακτηρίζουν «απαράδεκτο το άρθρο 5 του προτεινομένου Σχεδίου», το οποίο τους αναγνώριζε ως «Νέα Μακεδονία» «για όλες τις επίσημες ανάγκες». Οι «Μακεδόνες» των Σκοπίων τα θέλουν όλα δικά τους.
25. Αξίζει να τονισθεί ότι αυτό το Σχέδιο, όπως ήδη σημειώθηκε, πήρε τη μορφή Συνθήκης ανάμεσα «στην Ελληνική Δημοκρατία και τη Δημοκρατία της Nova Macedonia», η οποία υπογράφεται από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κ. Μητσοτάκη και τον πρόεδρο τον Σκοπίων Κ. Γκλιγκόροφ και με μάρτυρες τους δύο μεσολαβητές, σύμφωνα με την απόφαση 817/1993 του Συμβουλίου Ασφαλείας (σελ. 159).
26. Πρόκειται για μια πανηγυρική αναγνώριση των Σκοπίων ως «Νέα Μακεδονία», η οποία όμως «υπόκειται σε επικύρωση», όπως έλεγε το άρθρο 25 της Συνθήκης, που όμως τελικά δεν έγινε. Το ότι όμως δεν προχώρησε η επικύρωση και η οριστικοποίηση αυτής της διμερούς Συνθήκης, αυτό δεν σημαίνει ότι τα Σκόπια δεν έχουν εγγράψει ήδη μια σοβαρή υποθήκη σε βάρος της ελληνικής ιστορίας.
27. Αφού λοιπόν η Ελλάδα από τον Μάιο του 1993 αναγνώρισε επίσημα τη «Νέα Μακεδονία» των Σκοπίων, τι μπορεί ν' αλλάξει αυτή την κατάσταση;
28. Πρόκειται για θέατρο του παραλόγου με πρωταγωνιστές τους «εθνικούς» ταγούς της δύσμοιρης Ελλάδας.
29. 21. Στις 5 Νοεμβρίου 1993 ο υπουργός των Εξωτερικών Κ. Παπούλιας,σε επιστολή του προς τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Ο. Κρίστοφερ, επισημαίνει το' «αδιέξοδο, που είναι φυσικά η αδιάλλακτη θέση των Σκοπίων, κυρίως
σε σχέση με το όνομα του νέου κράτους, για το οποίο ο Κ. Γκλιγκόροφ επιμένει
30. στη χρήση της λέξης «Μακεδονία», δηλαδή ενός ονόματος το οποίο ο ελληνικός λαός και η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να δεχθούν με καμία μορφή» (σελ. 168).
31. Τα πράγματα όμως δεν παραμένουν αμετακίνητα και αμετάβλητα και η ελληνική κυβέρνηση υποχωρεί διαρκώς.
32. Νοέμβριος 1993

Παπαγαρυφάλλου Παναγιώτης Λ.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο συγγραφέας Παναγιώτης Λ. Παπαγαρυφάλλου γεννήθηκε στη Λάρισα όπου και επεράτωσε τις γυμνασιακές του σπουδές.
Σπούδασε πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές επιστήμες και νομικά στα πανεπι¬στήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πειραιώς.
Ως φοιτητής και νεαρός επιστήμονας ανέπτυξε συνδικαλιστική και πολιτική δράση μέσα από τις γραμμές της ΕΔΑ και συνέβαλε ουσιαστικά στη συνεργασία και κοινή δράση των συλλόγων διπλωματούχων: Παντείου Ανωτάτης Σχολής, Πο¬λιτικών και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανωτάτης Σχο¬λής Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανωτάτης Σχολής Εμπορικών και Οικονομικών Επιστημών και της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς.
Στα πλαίσια αυτά αγωνίστηκε για θέματα της παιδείας, της δημοκρατίας, της οικονομικής ανάπτυξης και το Κυπριακό, μέσα από συνέδρια και συνδιασκέψεις.
Έγραψε πολλά επιστημονικά έργα γύρω από θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης, δη¬μόσιας διοίκησης, γεωργικών και ναυτικών συνεταιρισμών. Γι' αυτή του την επιστη¬μονική προσφορά τιμήθηκε μεταπολιτευτικά, με την απονομή σχετικών βραβείων από το Δήμο Αθηναίων και την Ακαδημία Αθηνών.
Πέρα απ' αυτά συνέγραψε βιβλία πολιτικού περιεχομένου καθώς και ιστορικά για την Αθηναϊκή Δημοκρατία και τη Μακεδονία (Πίνακας των έργων του παρατί¬θεται στο τέλος του έργου).
Για την πολιτική και κοινωνική του δράση και την αντίσταση του κατά του στρα¬τιωτικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967, εκτοπίστηκε στο «Παρθένι» της Λέ¬ρου την περίοδο 1968-1970.
Εκεί, βλέποντας, ακούγοντας και παρατηρώντας τα τεκταινόμενα στη διαμάχη των στελεχών και των ηγετικών κλιμακίων του ΚΚΕ, σχημάτισε την τραυματική άποψη για την κομμουνιστική ουτοπία.
Η ζωή και η ιστορία τον δικαίωσε, αλλά αυτή τη δικαίωση την πλήρωσε πολύ ακριβά, αφού πια ο μεταπολιτευτικός του αγώνας στράφηκε εναντίον ολοκλήρου του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος.
Μόνος εναντίον όλων.

ΕΡΓΑ ΤΟΥ Π. Λ. ΠΑΠΑΓΑΡΥΦΑΛΛΟΥ
1 .Η εξέλιξη των Γεωργικών Συνεταιρισμών στην Ελλάδα από την επανάστα¬ση του 1821 μέχρι το 1940, Αθήνα, 1973.
2. Η Δημόσια Διοίκηση, Αθήνα, 1973.
3. Το Ανώτατο Συμβούλιο Δημοσίων Υπηρεσιών (ΑΣΔΥ), Αθήνα, 1973.
4. Οι καταβολές του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως στην Ελλάδα και οι προσπάθειες διοικητικής οργανώσεως του, στην Επιθεώρηση Τοπικής Αυτοδιοικήσεως (ΕΤΑ) έτους 1974, τευχ. Α.
5. Αρμοδιότητες των ΟΤΑ στην αλλοδαπή και δικαιολογητικές βάσεις αυτών γενικά, ΕΤΑ, έτους 1974, τεύχ. ΣΤ.
6. Το πρόβλημα της ουσιαστικοποιήσεως των αρμοδιοτήτων της ΤΑ. στην Ελλάδα και οι δικαιολογητικές βάσεις της διεύρυνσης τους, ΕΤΑ, έτους 1974, τεύχη Ζ-Η.
7. Τοπική Αυτοδιοίκηση και δημοκρατία, ΕΤΑ, έτους 1974, τεύχ. ΙΑ.
8. Το Σχέδιο Συντάγματος και η ΤΑ. Προτάσεις στη Βουλή, ΕΤΑ, έτους 1975, τεύχ. Α.
9. Η μεταπολεμική εξέλιξη και διάρθρωση των οικονομικών της ΤΑ. στην Ελ¬λάδα με συγκριτικά στοιχεία των Ευρωπαϊκών χωρών, ΕΤΑ, έτους 1975, τεύχη Δ-Ε.
10. Η συγχώνευση των κοινοτήτων στην Ελλάδα, ΕΤΑ, έτους 1975, τεύχ. Ι.
11. Παρατηρήσεις στο Σχέδιο νόμου «Περί Γεωργικών Συνεταιρισμών», Περιοδ. «Αγροτική Αναγέννηση» 1976, τεύχ. 18.
12. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και το νέο Σύνταγμα, ΕΤΑ, 1976, τεύχ. Δ.
13. Θέματα ΤΑ. -Παραδόσεις μαθημάτων, ΕΤΑ, τεύχ. Β'/1977.
14. Η νομοθεσία της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (Π. Ε. Ε. Α. ) για τους συνεταιρισμούς, ΕΤΑ 1977, τεύχ. ΣΤ.
15. Η διάρθρωση της αγροτικής οικονομίας και των θαλασσίων μεταφορών στην Ελλάδα πριν και μετά την Επανάσταση του '21 (ναυτικοί και γεωργι¬κοί συνεταιρισμοί-Αθήνα, 1977, (Έπαινος Ακαδημίας Αθηνών).
16. Το δικαίωμα γνώμης των δημοτικών αρχόντων, περιοδικό «Τοπική Αυτοδι¬οίκηση» (ΤΑ.) 1978, τεύχ. 1.
17. Τα ασυμβίβαστα στο δημοτικό κώδικα και οι αρνητικές τους επιδράσεις στο θεσμό της Τ. Α. περιοδ. ΤΑ. 1978, τεύχ. 2.
18. Εισήγηση στην ομάδα εργασίας του Τ. Ε. Ε. για τη δευτεροβάθμια ΤΑ. περιοδ. ΤΑ. 1979, τεύχ. 5-6.
19. Η αλήθεια για την καταγωγή και εφαρμογή του θεσμού της Τ. Α. στην Ελεύθερη Ελλάδα της κατοχικής περιόδου, περιοδ. ΤΑ., 1980, τεύχ. 4.
20. Η ΤΑ. στην Ελλάδα της κατοχικής περιόδου-0 κώδικας Τ. Α. της Π. Ε. Ε. Α., περιοδ. ΤΑ. 1981, τεύχ. 5-6.
21. Το διοικητικό πρόβλημα της Πρωτεύουσας, περιοδ. ΤΑ. 1982, τεύχ. 1.
22. Ο θεσμός των συνοικιακών συμβουλίων στα πλαίσια της αντιστασιακής νομοθεσίας της Ελεύθερης Ελλάδας, περιοδ. ΤΑ. 1982, τεύχ. 2-3.
23. Ο θεσμός των δημοτικών και κοινοτικών συνελεύσεων και των δημοτικών και κοινοτικών δημοψηφισμάτων στον κώδικα ΤΑ. της Π. Ε. Ε. Α., περιοδ. ΤΑ., 1983, τεύχ. 5 και 6.
24. Η συμβολή του Γιάννη Μακρυγιάννη και του Δήμου Αθηναίων στην εθνική μας ανεξαρτησία, τη θέσπιση του συντάγματος και στην επανάσταση της 3^ Σεπτεμβρίου 1843, ΕΤΑ, έτους 1990, τεύχ. 30.
25. Η θεσμοθεσία της Εθνικής Αντίστασης για την τοπική αυτοδιοίκηση, Επι¬θεώρηση Τοπικής Αυτοδιοικήσεως (ΕΤΑ), τεύχ. 40-42/1991.

26. Η Αθηναϊκή Δημοκρατία και οι εχθροί της. Δημοσιεύθηκε στο Β' τόμο του Πανεπιστημίου Πειραιά, το 1992, στον τιμητικό τόμο για τον καθηγητή Αθα¬νάσιο Κανελλόπουλο.
27.Λαϊκισμός και Δημοκρατία-Διαλεκτική της αποκεντρωμένης δημοκρατίας και του λαϊκισμού (Ένθετο στο περιοδικό «Πολιτικά Θέματα», τεύχ. της 29-10-1993).
28. Εμφάνιση και εξέλιξη του θεσμού της Τ. Α. Δημοσιεύθηκε στον Β' τιμητικό τόμο του Παντείου Πανεπιστημίου για τον καθηγητή Ι. Παπαζαχαρίου το 1994.
29. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στα πλαίσια του Συντάγματος. Εκδόθηκε από την ΚΕΔΚΕ το 1995.
30. Θύμα Διπλής Δολοφονίας-Γιάννης Παπαγαρυφάλλου.Ένας μάρτυρας της ελληνικής δημοσιογραφίας, εκδ. ΕΚθ.0, Αθήνα 2000.
31. Ο Λαϊκισμός στην Ελλάδα, εκδ. ΕΒ60, Αθήνα 2002.
32. Ιδέες-Προτάσεις-Προβληματισμοίγια την Τοπική Αυτοδιοίκηση, εκδ. ΤΕΔΚ Νομού Λάρισας, 2003.
33. Πολιτική και κοινωνία στην Ελλάδα του Λαϊκισμού, εκδ. «Πολιτικά Θέματα», Αθήνα, 2003-2004 (Τόμοι 2).
34. Το χρονικό της Εθνικής μειοδοσίας του ονόματος της Μακεδονίας εκδ. «Γεωργιάδη», Αθήνα, 2005
35. Αρχαία και σύγχρονη Δημοκρατία-Από την Αθηναϊκή Δημοκρατία στη σύγ¬χρονη οικογενειοκρατία, εκδ. «Πελασγός» Αθήνα, 2007.
36. Ο Δημοσθένης και η διαχρονικότητα των λόγων του, εκδ. «Κάδμος», 2008.
37. Η Μακεδονία στη μέγγενη της Γ Διεθνούς και του ΚΚΕ, εκδ. «Κάδμος»,
Θεσσαλονίκη, 2008.
38. Η τοπική αυτοδιοίκηση στα πλαίσια της Εθνικής Αντίστασης (1941-1944), ανέκδοτη έρευνα, η οποία έγινε για λογαριασμό της Ακαδημίας Αθηνών (μετά την από 22 Μαίου 2008 πρόταση μου και στην οποία κατατέθηκε τον Ιούνιο του 2004). Αποτελείται από : 380 σελ. κείμενο, 100 σελ. κείμενα κωδίκων. Αυτοδιοίκησης και 13 σελ. βιβλιογραφία.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΠΑΝΔΑΓΟΣ

Σπανδάγος, Ευάγγελος Κ.
Ο Ευάγγελος Σπανδάγος είναι απόφοιτος του Μαθηματικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε επί 28 χρόνια στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Τα τελευταία χρόνια υπηρετούσε στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τώρα διευθύνει το φυσικομαθηματικό βιβλιοπωλείο - εκδόσεις "Αίθρα". Είναι συγγραφέας εκατόν σαράντα (140) βιβλίων μαθηματικών, λογοτεχνικών και ιστορικών.
Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά που αναφέρονται στις θετικές επιστήμες (μαθηματικά, αστρονομία, φυσική, χημεία, ιατρική) στην Αρχαία Ελλάδα.
Από το Μάιο του 2000 έως και σήμερα έχει κάνει προσιτή στο νεοελληνικό κοινό την αρχαία ελληνική μαθηματική και αστρονομική γραμματεία, δεδομένου ότι έχει παρουσιάσει για πρώτη φορά στη νεώτερη Ελλάδα 30 (τριάντα) άγνωστα στο ευρύ κοινό έργα Αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών και αστρονόμων και συνεχίζει... Οι αποκαταστάσεις των αρχαίων κειμένων, οι αποδόσεις στη νεοελληνική και ο δύσκολος σχολιασμός είναι δικό του έργο. Παράλληλα κάνει έρευνα σε βιβλιοθήκες αραβικών χωρών για εντοπισμό χαμένων έργων Αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών και αστρονόμων, που όμως έχουν σωθεί σε αραβικούς κώδικες.



Από το 1980 έως σήμερα έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές με τίτλους "Ουσιώδεις ασυνέχειες" και "Απροσδιόριστες μορφές με αόριστες ολοκληρώσεις", και τέσσερις συλλογές διηγημάτων με τίτλους "Αντίστροφες απεικονίσεις", "Ματωμένα θεωρήματα", "Απροσδιόριστες προσεγγίσεις" και "Υπό ευρεία έννοια".
Τον Ιούνιο του 1997 βραβεύτηκε στο Παρίσι από τον Παγκόσμιο Όμιλο για τη μελέτη των αρχαίων πολιτισμών, για τις εργασίες του τις σχετικές με τα χαμένα έργα των αρχαίων ελλήνων θετικών επιστημόνων. Ειδικότερα βραβεύτηκε για την ανακάλυψή στην Πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη της πόλης Πάτνα των Ινδιών του χαμένου έργου του Διογένους του Απολλωνιάτου "Μετεωρολογία". Το Δεκέμβριο του 2000 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το βιβλίο του "Η ζωή και το έργο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή". Τον Απρίλιο του 2002 η γενέτειρά του, το Ρέθυμνο, τον τίμησε για το πλούσιο και πολυσχιδές συγγραφικό του έργο και την όλη συμβολή του στη διάδοση της Αρχαίας Ελληνικής Επιστήμης. Τον Αύγουστο του 2002 ο Δήμος Δεσφίνας (Ιτέας) του απένειμε το χρυσό έμβλημα της πόλεως. Το Δεκέμβριο του 2004 βραβεύτηκε από την Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων. Τον Ιούνιο του 2005 βραβεύτηκε από το Δήμο Χαλανδρίου. Το Νοέμβριο του 2005 βραβεύτηκε από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Αύγουστο του 2007 βραβεύτηκε για δεύτερη φορά από τον Δήμο Ρεθύμνης. Τον Οκτώβριο του 2007 του απενεμήθη η ανώτατη τιμητική Λαϊονική διάκριση (Melvin Jones Fellowship). Το Δεκέμβριο του 2007 βραβεύτηκε για δεύτερη φορά από την Ακαδημία Αθηνών για τις εργασίες του τις σχετικές με τις θετικές επιστήμες στην Αρχαία Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 2008 βραβεύτηκε από τον Σύνδεσμο Κρητών Επιστημόνων. Τον Ιανουάριο του 2009 πήρε το πρώτο βραβείο του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Διηγήματος από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Αύγουστο του 2009 βραβεύτηκε από την κοινότητα της Αρχαίας Ελεύθερνας του Νομού Ρεθύμνης. Τον Οκτώβριο του 2009 βραβεύτηκε από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών. Τον Νοέμβριο του 2009 βραβεύτηκε από την Πανελλήνια Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος. Τον Δεκέμβριο του 2009 πήρε το πρώτο βραβείο του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Ποίησης από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Ιανουάριο του 2010 του απενεμήθη το Χρυσό Μετάλλιο Πνευματικής Αξίας Α΄ Τάξεως από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Απρίλιο του 2010 βραβεύθηκε από τον Δήμο Νέας Βύσσας του Νομού Έβρου.


Από το 1999 παρουσιάζει ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές με θέμα τις θετικές επιστήμες στην Αρχαία Ελλάδα. Κατά την τελευταία οκταετία έχει μόνιμη εβδομαδιαία εκπομπή (Κυριακή βράδυ 8:10-9:00) στο τηλεοπτικό κανάλι "Χάι" της Αττικής. Η εκπομπή του, η οποία έχει τίτλο "Όπερ έδει ποιήσαι", αναφέρεται στις θετικές επιστήμες και όχι μόνο...
Είναι Γεν. Γραμματέας του Παγκοσμίου Ομίλου για την Προβολή των Αρχαίων Ελληνικών Μαθηματικών, τακτικό μέλος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών, τακτικό μέλος της Ένωσης Πολιτιστικών Συντακτών Αθηνών, επίτιμο μέ¬λος της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων, Ιδρυτικό μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Μαθηματικών, Πρόεδρος του Ομίλου Φίλων του Μουσείου Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας και μέλος του Συλλόγου "Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά".


Το Λογοτεχνικό έργοτου Ευάγγελου Σπανδάγου
Ο κ. Ευάγγελος Σπανδάγος είναι ένας αξιόλογος πολυβραβευμένος μαθητικός, που τιμά διεθνώς την επιστήμη του, αλλά και το τόπο του, το Ρέθυμνο, με τις δεκάδες των συγγραμμάτων του, που αφορούν κυρίως στην έρευνα και την Ιστορία των Μαθηματικών.
Αντίθετα, το λογοτεχνικό έργο τού κ. Σπανδάγου τυχαίνει να είναι, ίσως, λιγότερο γνωστό αλλ’ όχι, πάντως, και λιγότερο σημαντικό. Ένα, τέτοιο, λογοτεχνικό έργο τού κ. Σπανδάγου, το τελευταίο του, που είχε την καλοσύνη να μας αποστείλει πρόσφατα, έρχεται να προβάλει η παρούσα κριτική μας και αφορά στο βιβλίο διηγημάτων του με τον χαρακτηριστικό τίτλο: «Υπό Ευρεία Έννοια».

Μια πρώτη παρατήρηση που μπορείς άμεσα να διατυπώσεις διαβάζοντας το βιβλίο αυτό του κ. Σπανδάγου είναι ότι στα διηγήματά του ο συγγραφέας επιδιώκει το ουσιώδες και αληθινό, αποφεύγοντας αυστηρά την ένδυσή του με φτηνό καλολογικό και αισθητικό ένδυμα. ο λόγος του, έτσι, καθάριος και φωτεινός, πρωτότυπος, επαγωγικός, «μαθηματικός» δεν σε παραπλανά σε κούφιους αισθητικούς και λεξιλογικούς «γαργαλισμούς» (πρβλ.., εδώ, το διήγημά του «Ένα σαμποτάζ αλλιώτικο»).
Τα έργα, περαιτέρω, του κ. Σπανδάγου τα διακρίνει μια βαθύτατη ανθρωπο- και συχνά- κρητο- κεντρική παιδεία. Και με τον όρο αυτόν εννοώ μια παιδεία τού στήθους και τής ψυχής και όχι μια στεγνά μιμητική και εγκεφαλική, με την έννοια τού παπαγαλισμού, παιδεία, που, συνήθως, δέχεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ο σύγχρονος άνθρωπος. Μια παιδεία φτηνή και μίζερη που, δυστυχώς, δε φτάνει σχεδόν ποτέ να αγγίξει τα μύχια τής ψυχής του. Στα έργα του, αντίθετα, ο λογοτέχνης- μαθηματικός κ. Σπανδάγος αναδιπλώνει και μάς μεταγγίζει από τον αστείρευτο πλούτο τής αληθινής παιδείας και μάλιστα, συχνά, τής παιδείας αυτής που διαπότιζε τον παλιό Κρητικό πολιτισμό, όπως διαγράφεται και ορίζεται μέσα από το απόσταγμα των άγραφων ηθών, εθίμων και παραδόσεων τής Κρήτης.
Τα διηγήματά του, ακόμα, αποπνέουν μια έμπειρη σχέση με τα πράγματα και τη ζωή, ζωντανές και βιωμένες καταστάσεις και δίνουν πολλές σημαντικές και ακριβείς ιστορικές πληροφορίες και μάλιστα για την πόλη και τον νομό τού Ρεθύμνου απ’ όπου πολλά από αυτά αφορμώνται. Περπατά σε μέρη γνώριμα τής πολιτείας που αγαπά και αναφέρεται σε γνώριμες καταστάσεις, μορφές και ιστορικά γεγονότα (παράδειγμα: «Η Καθαίρεση τού Δημάρχου»).
Έτσι, τα περισσότερα διηγήματά του εξακτινώνονται ιστορικά, ερειδόμενα σε γνωστά και πραγματικά γεγονότα, και αποπνέοντα ιστορική αλήθεια και διάθεση για γόνιμο προβληματισμό, γνώση και πληροφόρηση. Ορισμένα, μάλιστα, θεωρώ ότι μας μεταφέρουν, «ψευδωνύμως» τα τελευταία, ορισμένες προσωπικές τού συγγραφέα εμπειρίες από τα χρόνια τής θητείας του σε σχολεία τής Μέσης Εκπαίδευσης, όπου καταγράφει χαρακτηριστικά βιώματά του, που τα ανασύρει με φωτογραφική λεπτομέρεια από το συρτάρι τής μνήμης, παραστατικά, ανάγλυφα και ζωντανά, όπως ακριβώς τα έζησε και τα βίωσε και ο ίδιος, προτείνοντάς μας μέσω αυτών επιτυχείς και γόνιμες παρεμβάσεις στην πραγματικότητα και τα προβλήματα τού σχολείου («Τρία σοβαρά αδικήματα»).
Στην εξαιρετικά, τέλος, παράδοξη και απρόσμενη εξέλιξη τού διηγήματος με τους λεπρούς τής Μεσκινιάς και τον τόσο ανθρώπινο τύπο που διαγράφεται στο πρόσωπο τού Κωνσταντίνου («Ένα παλικάρι δίχως όνομα») προβάλλεται μια κοινωνία θυσίας, ήθους και συγκινητικής αλληλοπροσφοράς και αλληλοεκτίμησης αντίθετων κοινωνικά τάξεων. Στην κάθε σελίδα τού έργου ο αναγνώστης θέλγεται βαθιά από την μεγαλοπρέπεια των ηρώων και την παραδειγματική ευγένεια του χαρακτήρα τους. Οι ήρωες τού κ. Σπανδάγου βαθιά ανθρώπινοι, αποκαλύπτουν ενώπιόν μας τον αληθινό «Άνθρωπο», τον άνθρωπο τής ειλικρίνειας και του εντυπωσιακού συνειδησιακού θάρρους και από την πρώτη κιόλας στιγμή κερδίζουν την αγάπη μας και τη συμπάθειά μας. Σε όλα, γενικά, τα διηγήματα διακρίνουμε και γευόμαστε πλουσιότατα το υγιέστατο ήθος και το ανθρώπινο μεγαλείο στην ιδανικότερή τους μορφή.. Ο συγγραφέας φιλοσοφεί και καταγράφει τη ζωή με τα πιο ζωντανά και ελκυστικά χρώματα και με έντονα παραστατικές, νατουραλιστικές, θα λέγαμε, εικόνες, ενώ, γενικότερα, με το παράδοξο και συχνά απρόσμενο των παραστάσεων ο εντυπωσιασμός τού αναγνώστη καθίσταται βέβαιος και αναμενόμενος («Δυο θάνατοι στην ίδια οικογένεια»).
Για άλλη μια φορά θερμά συγχαίρουμε τον εκλεκτό και δόκιμο συμπολίτη επιστήμονα και συγγραφέα και του ευχόμαστε να έχει υγεία και δύναμη, για να συνεχίζει τη γόνιμη, εργώδη και δημιουργική δραστηριότητά του στον χώρο τής λογοτεχνίας και τής επιστήμης των μαθηματικών, χώροι στους οποίους τόσο πολλά έχει προσφέρει, αλλά για να συνεχίζει και το σπουδαίο, τώντις, ενδιαφέρον και την προσφορά του προς τον τόπο καταγωγής και τα Ρεθεμνιώτικα Γράμματα.

Χρίστος Παπακυριακόπουλος : Ο Ερημίτης του Πρίνστον του Ευάγγελου Σπανδάγου

Από τους μεγαλύτερους τοπολόγους στην ιστορία των μαθηματικών, αφιέρωσε τη ζωή του στη μαθηματική έρευνα μελετώντας υπό τους ήχους της μουσικής του Βάγκνερ και του Μπαχ. Τα υλικά αγαθά και η προσωπική προβολή τον άφηναν εντελώς αδιάφορο. Τα πάντα περιστρεφόταν γύρω από την πορεία της εξειδικευμένης έρευνας επί προβλημάτων που όπως έλεγε ο ίδιος ή θα λυθούν άρα θα είναι μια μεγάλη επιστημονική επιτυχία ή δεν θα λυθούν οπότε θα χαθούν όλοι οι κόποι και οι προσπάθειες.
Η αφοσίωσή του στη μαθηματική έρευνα ήταν και η αιτία που δεν αποδέχθηκε καθηγητική έδρα και αποφάσισε να μη δημιουργήσει οικογένεια. Όπως είχε ο ίδιος αναφέρει σε επιστολή του προς τον καθηγητή Δημήτρη Κάππο «δεν συμπαθώ και δεν αναλαμβάνω διδακτικά καθήκοντα. Τα καθήκοντά μου είναι έρευνα και μόνο έρευνα… Δεν παντρεύομαι διότι δεν θέλω να χάσω την ανεξαρτησίαν και την πλήρη ελευθερία την οποία έχω τώρα»...

Ο Χρίστος Παπακυριακόπουλος, γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου 1914 στην Αθήνα. Ο πατέρας του Δημήτρης, με καταγωγή από το Νεοχώρι Τρίπολης, ήταν πλούσιος υφασματέμπορος. Η μητέρα του Ζωή Λίτσα προερχόταν επίσης από πλούσια οικογένεια. Τα δυο αγόρια της οικογένειας μεγαλώνουν έτσι σε ένα ιδιαίτερα εύπορο περιβάλλον. Στο σχολείο ήταν άριστος μαθητής, με ιδιαίτερη κλίση στα μαθηματικά και ειδικά στη γεωμετρία.Το 1932 εισάγεται στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ. Εκεί φοιτά μόνον τον πρώτο χρόνο για να μεταγραφεί στη συνέχεια στο Μαθηματικό τμήμα, όπου γρήγορα φαίνεται η αγάπη του για την έρευνα. Δυο εργασίες του, «Περί μιας δείκτριας των επιπέδων κλειστών καμπύλων του Jordan» και «Περί μιας αποδείξεως του θεωρήματος του Jordan», που δημοσιεύονται το 1938, στο Δελτίο της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας.

Πνεύμα προοδευτικό, ψηφίζει κατά της επανόδου του βασιλιά στο δημοψήφισμα του 1935. Στον πόλεμο του 1940, βρίσκεται στο αλβανικό μέτωπο. Τα κατοχικά χρόνια συνεχίζει την έρευνά του και το 1943 υποβάλλει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών την πρώτη ελληνική διδακτορική διατριβή στην Τοπολογία και αναγορεύεται διδάκτωρ με εισηγητή τον Π. Ζερβό και σύμβουλο τον Ν. Κριτικό. Την ίδια εποχή μετατρέπει το σπίτι του σε τόπο συνεδριάσεων διάφορων αντιστασιακών οργανώσεων και σε καταφύγιο των καταδιωκόμενων από τους κατακτητές… Μετά τα «Δεκεμβριανά» συντάσσεται με τους αντάρτες και βρίσκεται τελικά στην Καρδίτσα να διδάσκει αριθμητική στο μονοθέσιο δημοτικό σχολείο του Παλαμά. Την ίδια εποχή, ο νονός του και Υπουργός Εσωτερικών, τον αναζητεί –μάταια όμως- για να τον διορίσει Δήμαρχο Χαλανδρίου!
Μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Βάρκιζας επιστρέφει στην Αθήνα και επανέρχεται στο Πολυτεχνείο να συνεχίσει την έρευνά του. Το κλίμα ωστόσο είναι βαρύ και τον Ιούλιο 1946 παραιτείται. Συνεχίζει να εργάζεται με εντατικότατους ρυθμούς μόνος. Οδηγείται έτσι στη λύση της αναχώρησης στο εξωτερικό. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πρίνστον, Ραλφ Φοξ, εντυπωσιάζεται από την εργασία του Έλληνα επιστήμονα και τον καλεί στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο, όπου φθάνει τον Ιούλιο του 1948.
Λίγους μήνες αργότερα, οι ελληνικές υπηρεσίες ασφαλείας ζητούν μέσω της πρεσβείας μας στις ΗΠΑ την απέλασή του στην Ελλάδα ως «επικίνδυνου κομμουνιστή». Το πρυτανικό συμβούλιο εισηγείται τη μη έκδοσή του και ο «Πάπα» -όπως ονόμαζαν στις ΗΠΑ τον Παπακυριακόπουλο- συνεχίζει απερίσπαστος το ερευνητικό έργο του. Τα φώτα στο γραφείο του έμεναν αναμμένα ακόμη και στις μεγάλες γιορτές και οι φύλακες του Πρίνστον σχολίαζαν… «Κάνετε … ησυχία, ο Πάπα εργάζεται».

Ακολουθεί ένα πολύ αυστηρό καθημερινό πρόγραμμα. Το 1952 επιστρέφει στην Ελλάδα λόγω ασθένειας της μητέρας του. Επιστρέφει στο Πρίνστον μετά το θάνατό της και αφού με διαθήκη του αφήνει όλη την περιουσία του στο ΕΜΠ. Η πρόοδος του στην επιστημονική έρευνα είναι εντυπωσιακή. Η μεγάλη συνεισφορά του εντοπίζεται σε τρία κεντρικά θεωρήματα της τρισδιάστατης τοπολογίας, που άνοιξαν το δρόμο στην κατανόηση του χώρου στον οποίο ζούμε. «Το Λήμμα του Ντεν», που κατόρθωσε να αποδείξει πραγματικά, «το Θεώρημα του Βρόχου» και το «Θεώρημα της Σφαίρας». Με τα τρία αυτά θεωρήματα λύθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’50, τα προβλήματα που απασχολούσαν την τοπολογία επί μισό αιώνα. Το 1964 τιμάται από την Αμερικανική Μαθηματική Εταιρεία με την ανώτατη διάκριση στο χώρο της Γεωμετρίας, το βραβείο Vehlen. Την ίδια χρονιά η Ακαδημία Αθηνών τον εκλέγει Αντεπιστέλλον Μέλος στην Τάξη των Θετικών Επιστημών.
Μεγάλο μέρος της έρευνάς του, τα είκοσι τελευταία χρόνια της ζωής του, αφιέρωσε στην επίλυση της Εικασίας του Πουανκαρέ, ένα πρόβλημα – πρόκληση για κάθε μαθηματικό ερευνητή, το οποίο αποδείχθηκε το 2002 ο Πέλερμαν. Μετά την πτώση της δικτατορίας του αποδίδεται ξανά η ελληνική ιθαγένεια και ο Παπακυριακόπουλος προγραμματίζει το πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα μετά το 1952, το οποίο δεν προλαβαίνει να πραγματοποιήσει. Το σπουδαίο ερευνητικό έργο του και η μοναχική ζωή του σταματούν στις 29 Ιουνίου 1976.

Η Ζωή και το έργο τουΚ. Καραθεοδωρή του Ευάγγελου Σπανδάγου

Το όνομα του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή το έμαθα για πρώτη φορά το 1963, όταν ως πρωτοετής φοιτητής του Μαθηματικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών ξεφύλλισα το πρώτο μου φοιτητικό βιβλίο, τον Απειροστικό Λογισμό του αείμνηστου καθηγητή Δ. Κάππου. Το βιβλίο αυτό ο Κάππος το είχε αφιερώσει στο δάσκαλο του Κ. Καραθεοδωρή. Η αφιέρωση γράφει χαρακτηριστικά:

ΤΗ ΙΕΡΑ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ ΜΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ

(1873 - 1950)

Μια δυο φορές ο Κάππος, κατά τη διάρκεια των παραδόσεων του, είχε αναφερθεί στον Καραθεοδωρη.

Πολύ αργότερα, όταν ήμουν σε θέση να πάρω μια ιδέα για το έργο του, άρχισε να με απασχολεί ο Καραθεοδωρή ως άνθρωπος και ως επιστήμων. Είχα τη σπάνια τύχη να ακούσω διηγήσεις σχετικά με τη ζωή και το έργο του, από ανθρώπους που τον γνώρισαν. Συγκεκριμένα από τους καθηγητές Δημήτριο Κάππο, Νικόλαο Κριτικό, Μιχαήλ Αναστασιάδη, τον χημικό-συγγραφέα Ιωάννη Κανδύλη, τον ελληνοαμερικανό μηχανικό Γεώργιο Στέφο και τώρα τελευταία, από τη θυγατέρα του κυρία Δέσποινα Καραθεοδωρή-Ροδοπούλου.

Για πρώτη φορά ασχολήθηκα συγγραφικά με τον μεγάλο αυτό μαθηματικό τον Αύγουστο του 1990, όταν ο αξέχαστος συνάδελφος Δημήτριος Ανάγνος, υπεύθυνος εκδόσεως τότε του περιοδικού "Ευκλείδης Β'" της Ε.Μ.Ε. μου ζήτησε να γράψω ένα άρθρο για τον Καραθεοδωρή. Το άρθρο δημοσιεύθηκε την ίδια χρονιά στο τεύχος Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου.

Την ιδέα να γράψω το βιβλίο αυτό την πήρα από μια εφημερίδα που εκδίδει ένα επαγγελματικό σωματείο. Στην εφημερίδα αυτή διάβασα μερικές ανακρίβειες για τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, γεγονός που με οδήγησε στην απόφαση να κάνω μια εμπεριστατωμένη παρουσίαση της ζωής και του έργου του μεγάλου, αλλά όχι όπως θα έπρεπε γνωστού στη χώρα του έλληνα μαθηματικού και φυσικού.

Όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης στο βιβλίο δεν παρουσιάζονται μόνο στείρα βιογραφικά στοιχεία και επιστημονικά επιτεύγματα, αλλά φωτίζονται άγνωστες πτυχές της ζωής, του χαρακτήρα και της επιστημονικής σταδιοδρομίας του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή.

"Ο Καραθεοδωρή ως άνθρωπος", "Τα χρόνια του πολέμου", "Ο Καραθεοδωρή και η Αρχαία Ελλάδα", "Η σχέση του με τον Αϊνστάιν", "Ή άγνωστη αλληλογραφία του", "Οι τιμητικές εκδηλώσεις" είναι μερικά από τα κεφάλαια και τις παραγράφους που δίνουν στο βιβλίο τις ιδιαιτερότητες εκείνες που απαιτούνται για να χαρακτηρισθεί "λεπτομερειακό" και "ολοκληρωμένο".

Στη συγγραφή αυτή πολύτιμη ήταν η συμβολή της θυγατέρας του Καραθεοδωρή κυρίας Δέσποινας Καραθεοδωρή-Ροδοπούλου, με την παροχή φωτογραφικού υλικού, φωτοτυπιών επιστολών και με διηγήσεις. Σημαντική ήταν επίσης η συμβολή σε μεταφράσεις γερμανικών και ιταλικών κειμένων των φίλων Κωνσταντίνου Χατζηγιαννάκη, μηχανικού, ηλεκτρολόγου - μηχανικού, Σταύρου Δωρικού, πυρηνικού και μηχανολόγου - μηχανικού, Έλενας Μόσχου, φοιτήτριας του Τμήματος Μ.Μ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών και Νίκου Κοτταρόπουλου φοιτητή του τμήματος Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τους οποίους ευχαριστώ από τη θέση αυτή. Επίσης ευχαριστώ την υπεύθυνη των εκδόσεων του "Βιβλιοπωλείου της Εστίας" κ. Καραϊτίδη Εύα η οποία επέτρεψε την αναδημοσίευση τριών επιστολών από το βιβλίο της "Εστίας", με τίτλο "Π.Σ. Δέλτα Αλληλογραφία" και τους υπευθύνους των εκδόσεων της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας (πρώην Πυρσός) που επέτρεψαν την αναδημοσίευση των λημμάτων "Μαθηματικά" και "Χωρόχρονος", συγγραφής του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή.

Ευχαριστώ ακόμα τον αναπληρωτή καθηγητή του Φυσικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών Ξενοφώντα Μουσά και το λέκτορα του ίδιου τμήματος Χρυσολέοντα Συμεωνίδη, για την προμήθεια φωτοτυπιών από διάφορα έγγραφα και επιστολές του αρχείου του Πανεπιστημίου Σμύρνης και του αρχείου του κυβερνητικού επιτρόπου των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης (1930-1932), που φυλάσσονται στο Μουσείο "Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας" του Πανεπιστημίου Αθηνών (Σόλωνος 104).

Κατόπιν υποδείξεως της κυρίας Δέσποινας Ροδοπούλου - Καραθεοδωρή διατηρήθηκε η ορθογραφία του επιθέτου όπως την ήθελε ο πατέρας της, δηλαδή "Καραθεοδωρή" (με περισπωμένη).

Η ορθογραφία και η σύνταξη των επιστολών, των εγγράφων και των κάθε είδους δημοσιευμάτων που περιέχονται στο βιβλίο αυτό διατηρούνται όπως έχουν.

Αθήνα Φεβρουάριος 2000

Ευάγγελος Σπανδάγος

Θόδωρος Δημοσθ. Παναγόπουλος -Thodoros Demosth. Panagopoulos

Ο Θεόδωρος Παναγόπουλος γεννήθηκε στο Καλλιάνοι Κορινθίας και ζει στην Κρήτη. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετά τις σπουδές του εισήλθε στο δικαστικό σώμα, στο οποίο υπηρέτησε για πολλά χρόνια ως δικαστής της Τακτικής Δικαιοσύνης. Υπήρξε επίσης μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου. Τα πνευματικά του ενδιαφέροντα κινούνται γύρω από τα θέματα της Ιστορίας, της Θρησκειολογίας και των Κοινωνικών Επιστημών. Σχετικά άρθρα και δοκίμιά του έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά των Αθηνών και σε εφημερίδες.

Τα Ψιλά Γράμματα της ιστορίας - Θόδωρος Δημοσθ. Παναγόπουλος

Η Επανάσταση τού 1821 είχε όλα όσα πρέπει να έχει μία επανάσταση, που σέβεται τον εαυτό της: ίντριγκες, δολοπλοκίες, χρήμα, δολοφονίες και... ενδιάμεσα να παραπαίουν τα αγνά αισθήματα ολίγων ρομαντικών. Ένα μεγάλο μέρος αυτών εσκεμμένα αποκρύπτεται από την επίσημα διδασκόμενη Ιστορία. Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας ανασύρει τις αποκρυμμένες αυτές πτυχές τής Επανάστασης, που αποκαθηλώνουν πολλούς κατασκευασμένους ήρωες τής Ρωμιοσύνης.

Επιλέγουμε δειγματοληπτικά μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:


Λόρδος Βύρων:
Περιφρονώ τη φυλή των Ελλήνων
Λόρδος Βύρων: πως έλαμψε διά τής απραγίας του και τον θαυμάσαμε γι αυτό: «Η περίπτωση τού λόρδου Βύρωνα είναι μια άλλη απόδειξη τής ομαδικής παράνοιας, που χαρακτήριζε και χαρακτηρίζει ακόμη τους νεοέλληνες από την Επανάσταση μέχρι τις ημέρες μας. Πρόκειται για μια ομαδική αυθυποβολή σε ό,τι εκάστοτε "γυαλίζει", που το λατρεύουν, το μυθοποιούν, το αναγάγουν σε ένα είδος φετίχ και το προσκυνούν. Μόνο με καθαρά ψυχιατρικούς και ψυχολογικούς όρους μπορεί να ερμηνευθεί η στάση αυτή του πλήθους, ή σωστότερα τής πλειοψηφίας τού πλήθους...

»Δεν χρειάστηκαν να περάσουν περισσότερο από τρεις μήνες και δέκα ημέρες παραμονής τού Βύρωνα στο Μεσολόγγι, για να δημιουργηθεί ο αστερισμός του. Όσο, όμως, και αν έψαξα δεν μπόρεσα να βρω, γιατί ο Άγγλος αυτός ευπατρίδης, που ήρθε στην Ελλάδα και έμεινε μόνο τρεις μήνες, ηρωοποιήθηκε και μυθοποιήθηκε τόσο πολύ, ώστε να θεωρείται ως ένας από τους εθνικούς μας ήρωες, τού οποίου την (ανύπαρκτη) δράση διδασκόμαστε από την πρώτη Δημοτικού, τού έχουμε στήσει παντού προτομές και αφιερώσει πλατείες και δρόμους στο όνομα του! Ο Αγγλος λόρδος, δεν πέθανε μαχόμενος για την ελευθερία των Ελλήνων. Απλώς πέθανε, όπως τόσος κόσμος καθημερινά, από αρρώστια, κάποιος μάλιστα γιατρός, είπε, ότι πέθανε από σύφιλη. Δεν τραυματίστηκε, ούτε καν συμμετείχε σε κάποια μάχη με τους Τούρκους, δεν εμπόδισε έοπω κάποια εθνική καταστροφή, ούτε ουσιαστικά βοήθησε τον αγώνα με κάποιον άλλο τρόπο. Εκτός αν θεωρηθεί βοήθεια προς το αγωνιζόμενο έθνος, ότι δάνεισε στον Μαυροκορδάτο, με τόκο τέσσερεις χιλιάδες λίρες, που ο τελευταίος χρησιμοποίησε στο εμφύλιο πόλεμο, για να καταστείλει την "ανταρσία" τού Μοριά...

»Όλες οι περιγραφές, που δίδονται γι΄ αυτόν συμφωνούν, στο ότι επρόκειτο για έναν κακομαθημένο, εγωιστή, επιπόλαιο, ευφάνταστο, μεγαλομανή, πεισματάρη, αλκοολικό και εκκεντρικό αριστοκράτη.

»...Παντού διαδόθηκε, ότι φέρνει “μιλιούνια” τις λίρες και οι πάντες -πλην τού Κολοκοτρώνη- σπεύδουν να επωφεληθούν και κάποιοι άλλοι δεν ξεχνούν να τού τάζουν “άφθονες παρθένες, αμέτρητες σαν τα βατόμουρα”. ;Eρχεται στην Ελλάδα με τη ματαιοδοξία και τη φιλοδοξία, να γίνει βασιλιάς της ή πρόεδρος της Δημοκρατίας, ή το λιγότερο στρατηγός. Είχε εξομολογηθεί στους φίλους του, ότι εάν οι Έλληνες, μετά την απελευθέρωσή τους, τού πρότειναν τo θρόνο τής Ελλάδος, δεν θα τον αρνιόταν. Έχει κιόλας προμηθευθεί από τούς ράφτες τής Γένοβας πολύχρωμες, -πράσινες, χρυσές, πορφυρές- στρατιωτικές στολές, στολισμένες με μαλαματένια και ασημένα σειρήτια, πλούσιες επωμίδες και πολεμικά καπέλα. Είχε τρεις περικεφαλαίες χρυσοποίκιλτες και δέκα σπαθιά. Όταν έβγαινε περίπατο, τον συνόδευαν εννιά υπηρέτες με πέντε άλογα και τον ακολουθούσε ένας μαύρος Αιθίοπας, ως θαλαμηπόλος. Το παρουσιαστικό του δεν είχε τίποτε το επιβλητικό. “Το μέτωπο του ήταν λευκό σαν αλάβαστρος. Τα κάπως θηλυκά χαρακτηριστικά του μετριάζονταν από το μουστάκι που έτρεφε -καστανό ανοιχτό- και το γενάκι του. Τα μάτια του, με βολβούς, που πρόβαλλαν από τις κόχες, ήταν βαθιά γαλάζια. Είχε μια θηλυκότητα στην έκφραση του”. (James Beowne, Voyage from Leghorn to Cephalonia with Lord Byron, Edinburgh, 1834, σελ. 56).


»Απ΄ ό,τι φαίνεται, για τους Έλληνες δεν έτρεφε και τα καλύτερα των αισθημάτων. Μάλλον φιλότουρκος ήταν, παρά φιλέλληνας: “Οι Έλληνες”, έγραψε σε φίλο του, “είναι ίσως ο πιο διεφθαρμένος, ο πιο εκφυλισμένος λαός τού κόσμου. Με την επανάστασή τους αποκάλυψαν τον πραγματικό τους χαρακτήρα. Είναι η πιο ματαιόδοξη και η πιο ανειλικρινής φυλή τής γης, μία χημική ένωση από όλα τα ελαττώματα των προγόνων τους. Σε αυτά πρέπει να προσθέσεις και τα ελαττώματα των Τούρκων και των Εβραίων. Και όλα αυτά ανακατεμένα σε ένα τσουκάλι δουλείας”.

»Σε κάποιον άλλο είχε πει: “Μ΄ αρέσουν οι Έλληνες. Είναι γοητευτικοί κατεργαρέοι με όλα τα ελαττώματα των Τούρκων, αλλά χωρίς το θάρρος τους. Μου αρέσει η υπόθεση τής ελευθερίας τού ελληνικού έθνους, μόνο που περιφρονώ τη σημερινή φυλή των Ελλήνων. Τους λυπάμαι, αλλά δεν πιστεύω πως είναι καλύτεροι από τους Τούρκους. Πιστεύω μάλιστα, ότι σε πολλά τους ξεπερνούν οι Τούρκοι”.


»Ένας συγγενής του γράφει: “Ο λόρδος Μπάυρον ούτε έδειξε ούτε ένιωσε ποτέ μεγάλο ενθουσιασμό για τους Έλληνες. Ήταν έτοιμος να θυσιάσει χρήματα, ασχολίες και απολαύσεις στον βωμό τής ελευθερίας, αλλά σ΄ αυτό μπορεί κανείς να διακρίνει δίψα για δύναμη και δόξα και όχι προσήλωση στις αρχές τής ελευθερίας”» (σελ. 170-176).

Όταν ο λόρδος Βύρων ανέβηκε στην Ακρόπολη το 1809, αντίκρυσε με αδιαφορία τον Παρθενώνα. Οι παρατηρήσεις του ήταν αντάξιες των πρακτικών συλλογισμών τού υπηρέτη του, Φλέτσερ. Μόνο ο φίλος τού Μπάυρον, ο λόγιος Χομπχάουζ, ξεχώρισε ανάμεσα σ΄ αυτόν τον εκπληκτικό αρχοντοχωριατισμό τής αγγλικής συντροφιάς: “Ο Μπάυρον και ο Χομπχάουζ ανέβηκαν στην Ακρόπολη προσφέροντας στον οθωμανό διοικητή τσάϊ και ζάχαρη. Βρήκαν θαυμάσια υποδοχή από τον πειναλέο αυτό υπάλληλο, που από τα εκατόν πενήντα πιάστρα τού μισθού του έπρεπε να πληρώνει και τους στρατιώτες του. Τους σεργιάνισε ανάμεσα στα λευκά ερείπια των ναών.

- Ω, μάϊ λόρντ, είπε ο Φλέτσερ. Τι ωραία τζάκια θα κάναμε μ΄ όλο αυτό το μάρμαρο!

- E λοιπόν, είπε ό Χομπχάουζ, δείχνοντας το ναό, να κάτι πραγματικά μεγαλόπρεπο.

- Αυτό μοιάζει περισσότερο με το Δημαρχείο τού Λονδίνου, απάντησε ψυχρά ο Μπάυρον” (Αndre Maurois, Byron, σελ. 135).


Τριπολιτσά: Πολιορκία, αλισβερίσι,
ξολοθρεμός, φρίκη, πλιάτσικο.
Η πολιορκία τής Τριπολιτσάς ελάχιστα είχε να κάνει με μάχες. Έλαβαν χώρα διαπραγματεύσεις για το ποιοι από τους -πλούσιους- πολιορκημένους θα πληρώσουν τούς πολιορκητές, για να βγουν από την πόλη. Εν τω μεταξύ η Τρίπολη ήταν σε κακά χάλια, με πτώματα σε αποσύνθεση στους δρόμους, έλλειψη νερού και τροφής, τα οποία εμπορεύονταν οι πολιορκητές. “Ξολοθρεμός και φρίκη”, το τίτλος τού κεφαλαίου:

«Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι από πτώματα σε αποσύνθεση. Οι Έλληνες ορμούσαν κατά μάζες από όλα τα σοκάκια. Το αίμα έτρεχε από όλες τις μεριές, όταν μπήκαμε στην πολιτεία. Αδύνατη η περιγραφή. Βλέπαμε να εκσφενδονίζονται από τα παράθυρα γυναίκες, κορίτσια και παιδιά. Οι στρατιώτες διεκδικούσαν με λύσσα την είσοδο στα πλουσιόσπιτα. Ολόκληροι τοίχοι γκρεμίζονταν, καθώς χυμούσε επάνω τους το μανιακό πλήθος, λες και ήταν αρχαίος πολιορκητικός κριός. Οι πυρκαγιές φούντωσαν από παντού. Κόλαση φωτιάς και αίματος. Η ζέστη τής φωτιάς διπλασίαζε την κάψα τού ήλιου. Ατέλειωτο ντουφεκίδι. Κραυγές ετοιμοθάνατων, άγρια ξεφωνητά των νικητών...

»Ένας νομός μόνο κυριαρχούσε, ο νομός τής καταστροφής, ένα σύνθημα, το σύνθημα τής σφαγής. Και μέσα σ΄ όλα αυτά, πυρκαγιά φούντωσε και αποτέφρωσε το σεράι. Οι γυναίκες τού χαρεμιού παραδόθηκαν από τους Αρβανίτες στο σώμα τού Αναγνωσταρά. Τις οδήγησαν σε έναν κήπο. Εκεί πήγαν και τους επίσημους Τούρκους. Όσοι δεν είχαν αξίωμα σφάχτηκαν ή ρίχτηκαν στις φλόγες. Οι δερβίσηδες μιας μουσουλμανικής σχολής, που αντιστάθηκαν, κατακρεουργήθηκαν και τα μέλη τους διασκορπίστηκαν παντού...» (σελ. 37-38).



Τα στρατιωτικά διπλώματα τού Κωλέττη
«Υπηρέτες, ιπποκόμοι, “τσιμπούκ ογλάν”, αρχόσχολοι και τυχοδιώκτες, προβιβάζονταν σε αντιστράτηγους και χιλιάρχους με μεγάλους μισθούς. Ο καπετάν Στουρνάρης ζητάει από τον Μαυροκορδάτο βαθμούς για όλους τους συγγενείς του: “Νά γράψεις εις την Κεντρική Διοίκησιν να μας έρθουν τα διπλώματα, καθώς κάτωθεν σού τα γράφω, ότι με αυτό συμφώνησε όλο το σπίτι και να κάνωμε τέρατα και σημεία! Η αντιστρατηγία εις τον υιόν μου, Γιαννιό, η στρατηγία τού χιλιάρχου Γρηγόρη, χιλιαρχία τού αδελφού μου, Στέριο, χιλιαρχία τού εξαδέλφου μου Γιακωβάκη”. Ο Στουρνάρης ζήτησε είκοσι πέντε διπλώματα και τα πήρε. Ακόμη και ο ίδιος ο Κασομούλης ομολογεί, ότι πήρε δίπλωμα χιλίαρχου. Αναφέρεται μάλιστα και ένα απίστευτο περιστατικό. Όταν ο Ιμπραήμ κατέλαβε τη Σφακτηρία, έσφαξε, μεταξύ άλλων, και τον υπηρέτη τού Μαυροκορδάτου, στις τσέπες τού οποίου βρέθηκαν 300 λίρες εγγλέζικες και βενετικά φλουριά. Είχε δίπλωμα αξιωματικού!» (σελ. 150).



Ο Κωλέττης σπαταλά το αγγλικό δάνειο
«Πεινασμένοι, ρημαγμένοι, γυμνοί, ξυπόλυτοι, ενδεείς, κατακρεουργημένοι από Τούρκους και Ρουμελιότες, οι άτυχοι Μοραΐτες, έχασαν πια κάθε ελπίδα, ότι μπορούσαν να συνεχίσουν τον αγώνα. Ήλπιζαν, ότι το αγγλικό δάνειο θα εχρησιμοποιείτο αποκλειστικά για τις ανάγκες τού Αγώνα και βλέπουν να το σπαταλά ασυνείδητα ο Υπουργός Πολέμου, ο “μινίστρος” τού Πολέμου, Κωλέττης, για την εξαγορά των συνειδήσεων και την εξόντωση των ηγετών τους. Αντί να διαθέσει το αγγλικό δάνειο, το οποίο θα το πλήρωνε και το πλήρωσε ο επαναστατημένος ραγιάς, για τις πολεμικές ανάγκες τής επαναστατημένης πατρίδας, το διέθετε για να διασπάσει τον εθνικό αγώνα, τη στιγμή μάλιστα, που ο Ιμπραήμ τής Αιγύπτου, είχε βάλει ρότα για τις Πελοποννησιακές ακτές. Αυτό το άθλιο υποκείμενο, δεν το ενδιέφεραν οι Τούρκοι και οι Αιγύπτιοι, ούτε στη φάση αυτή η ελευθερία τής πατρίδας. Τον απασχολούσε το πώς θα εξουδετερώσει τους στρατιωτικούς και τους καπεταναίους, που ήσαν οι μόνοι λαοφίλητοι ηγέτες, ώστε να κυριαρχήσει η φατρία του και αυτός να αναγορευθεί αρχηγός και σωτηράς τού έθνους» (σελ. 151).


Ο άδοξος θάνατος τής Μπουμπουλίνας
Στις 23 Μαΐου 1825 η πιο γνωστή γυναίκα του Αγώνα σκοτώνεται στις Σπέτσες. Να πώς περιγράφει στο ημερολόγιο του ο Ιταλός συνταγματάρχης Giacinto Colegno τον θάνατό της: «Ένας από τους γυιους της είχε ερωτευθεί την κόρη κάποιου ψαρά και ήθελε να τη στεφανωθεί, παρά τις σφοδρές αντιρρήσεις τής μάνας του. Τι κάνει, όμως, η Μπουμπουλίνα; Βρίσκει ευκαιρία, που ο γυιός της έλειπε σε εκστρατεία καπετάνιος σε καράβι και καλεί την κοπέλα στο σπίτι της, για να της πεί δήθεν, ότι είναι σύμφωνη με το γάμο. Αλλά μόλις μπήκε μέσα η κοπελιά, αμπαρώνει την πόρτα και απειλεί το κορίτσι με θάνατο, αν δεν παντρευτεί αμέσως έναν από τούς υπηρέτες της. Εκείνη αρχίζει να κλαίει και να φωνάζει απελπισμένα. Ακούει ο κόσμος τις φωνές, τρέχει και πολιορκεί το σπίτι. Ανάμεσα στο πλήθος και ένας αδελφός τού κοριτσιού, που οπλισμένος απειλεί να σπάσει την πόρτα, αν δεν αφήσουν ελεύθερη την αδελφή του. Τότε η Μπουμπουλίνα αγριεμένη προβάλλει στο παράθυρο και λέει, ότι στο σπίτι της αυτή είναι αφεντικό και μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Ο αδελφός πυροβολεί και η Μπουμπουλίνα πέφτει νεκρή». (Diario dell΄ assedio di Navarino, σελ. 312).


Η φυλακή τής Αρχιεπισκοπής
για τους πιστούς, που όφειλαν στην Εκκλησία
«Ο βοεβόδας και ο καδής απέφευγαν κάθε ανάμειξη στις διαφορές μεταξύ των Ελλήνων. Αυτές τις δίκαζε ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών, τού οποίου η τοπική αρμοδιότητα έφθανε μέχρι τη Βοιωτία και την Κόρινθο και ο οποίος είχε στη δικαιοδοσία του 36 εκκλησίες και 200 εξωκκλήσια, το καλύτερο και μεγαλύτερο σπίτι στην Αθήνα, με μεγάλη αυλή και μεγάλο περιβόλι και... μία φυλακή, για να φυλακίζει όσους καθυστερούσαν την καταβολή τής εκκλησιαστικής εισφοράς, όπως φυλακίζονται σήμερα οι οφειλέτες τού ΙΚΑ και τού ΤΕΒΕ, για υπεξαίρεση ασφαλιστικών εισφορών.

»“Πλάι στην κατοικία του υπήρχε φυλακή για τον εγκλεισμό των παραβατών. Μπορούσε να τους τιμωρήση με ξυλοδαρμό και σε ορισμένες περιπτώσεις να τους καταδικάση σε θάνατο”. (John Hobhouse, Recollections of a long life, London, 1909, τ. 1, σελ. 248). Έτσι μπράβο. Να μην μπορεί να σφάξει ο τσοπάνος ένα αρνί από το κοπάδι του; Από πότε μπορεί να ισχύει μία τέτοια απαγόρευση; Για να σοβαρευτούμε όμως, τα δικαιώματα αυτά δεν ήταν φανταστικά, αλλά απόρροια των προνομίων, που παραχώρησε ο σουλτάνος στον κλήρο. Σύμφωνα με τα σουλτανικά διατάγματα, τα πατριαρχικά και επισκοπικά δικαστήρια είχαν πολιτική και ποινική δικαιοδοσία και αρμοδιότητα. Ειδικά ο πατριάρχης “εδικαιούτο χάριν των τής εκκλησίας αναγκών, και να φορολογή ου μόνον τον κλήρον, αλλά και τους λαϊκούς και να συντηρή αστυνομικούς στρατιώτας η γενιτσάρους εν τη υπηρεσία αυτού, όπως διευκολύνει μεν την είσπραξιν, εκτελεί δ΄ απευθείας τας αποφάσεις αυτού, εξ΄ ου και ιδίας φύλακας εδικαιούτο να έχη.”

»Σήμερα τέτοιες αρχιεπισκοπικές φυλακές δεν χρειάζονται. Κράτος και Εκκλησία είναι το ίδιο πράγμα στη σημερινή Ελλάδα. Άλλωστε, ο σημερινός αρχιεπίσκοπος Αθηνών δεν δικάζει τώρα ο ίδιος. Απλώς επηρεάζει. Είναι σα να δικάζει. Έχει τον τρόπο του. Δεν έχει δική του κυβέρνηση. Είναι η κυβέρνηση. Η εκκλησιαστική εξουσία επί του ποιμνίου, συνεχίζεται να ασκείται, όπως κι επί oθωμανικής κατοχής και τα σουλτανικά προνόμια εξακολουθούν να ισχύουν, περιβεβλημένα με την ισχύ νόμων τής ελληνικής πολιτείας. Μόνο, που η φορολογία υπέρ της Εκκλησίας δεν εισπράττεται πλέον απ΄ ευθείας από την ίδια, με δικούς της γενίτσαρους, όπως συνέβαινε στην τουρκοκρατούμενη Αθήνα. Δεν υπάρχει τώρα τέτοια ανάγκη. Γι΄ αυτό φροντίζει το κράτος. Οι αστυνομικές δυνάμεις τής πολιτείας είναι, κατά πάντα και εν παντί, ταυτοχρόνως και αστυνομικές δυνάμεις τής Εκκλησίας. Ο φορολογούμενος πολίτης καταβάλλει σήμερα υποχρεωτικά τον οβολόν του στην εφορία, για να πληρωθεί το ιερατείο και να καλυφθούν γενικότερα οι απροσδιόριστες ανάγκες τής Εκκλησίας. Από την άλλη μεριά, Εκκλησία, μοναστήρια, ευαγή και μη ευαγή ιδρύματα τής Εκκλησίας, ποικιλώνυμες οργανώσεις, επιχειρήσεις, ανώνυμες και μη εταιρείες, εκκλησιαστικές ομάδες, ξενοδοχεία κ.λπ., που για ιερούς (;) σκοπούς έχει συστήσει και κατασκευάσει η Εκκλησία και τα μοναστήρια, ενώ σωρεύουν απεριόριστο πλούτο και διαθέτουν τεράστια κινητή και ακίνητη περιουσία, εξαιρούνται τής φορολογίας» (σελ. 284-287).


* * *
Η Ιστορία γράφεται πάντα από τους νικητές και τους ισχυρούς, οι οποίοι έχουν κάθε λόγο να παοσιωπούν, να αποκρύπτουν ή -το χειρότερο- να παραποιούν και να αλλοιώνουν την αλήθεια κατά το δοκούν αποκοιμίζοντας το λαό και αποστερώντας τον από την αληθινή ιστορία του. Διδασκόμαστε έτσι μιά κατασκευασμένη, μια “εικονική ιστορία”, που εξυπηρετεί πάντοτε την εκάστοτε άρχουσα τάξη, η οποία έχει την τάση να εξωραΐζει τα γεγονότα προς όφελός της.


Ευγενία Φυλακτού